Giới chức Mỹ cảnh báo việc nước này và NATO thiết lập vùng cấm bay tại Ukraine có thể châm ngòi cho cuộc chiến tranh thế giới thứ III.
Trong khi chiến tranh giữa Nga và Ukraine đang diễn ra căng thẳng, Tổng thống Volodymyr Zelenskyy đã cầu xin các nhà lãnh đạo Mỹ và NATO áp đặt vùng cấm bay đối với đất nước mình. Động thái này đã dẫn đến một cuộc tranh luận về hậu quả có thể xảy ra nếu vùng cấm được thiết lập, theo Fox News.
Mỹ không muốn xung đột trực tiếp với Nga
Ông Dan Hoffman, Cựu trưởng nhóm CIA nhận định: “Nếu có khu vực cấm bay và chúng tôi phải thực thi nó, đồng nghĩa rằng máy bay Mỹ bay đồng thời với máy bay Nga. Và nguy cơ rất cao máy bay Mỹ bắn hạ người Nga hoặc ngược lại”.
Vùng cấm bay là một khu vực không phận thuộc một quốc gia có thể được áp đặt trong thời gian xảy ra xung đột để ngăn chặn máy bay quân sự tấn công một khu vực.
Thời chiến tranh Lạnh, Mỹ đã chọn chiến lược “không có sự can dự trực tiếp với Liên Xô hoặc Nga”. Theo ông Hoffman, “điều đó có nghĩa là binh lính của chúng tôi không tấn công họ một cách trực tiếp và ngược lại”.
Thay vào đó, Mỹ đã tiến hành các cuộc chiến tranh ủy nhiệm với Nga kể từ khi Thế chiến thứ II kết thúc (bao gồm cả cuộc chiến ở Ukraine hiện nay). Tuy nhiên, ‘một vùng cấm bay’ có thể thay đổi điều đó và khiến binh sĩ Mỹ xung đột trực tiếp với Nga.
Tổng thống Ukraine kêu gọi trong vô vọng
Tổng thống Zelenskyy đã tổ chức một cuộc gọi Zoom với hơn 280 nhà lập pháp Hoa Kỳ hôm 5/3 kêu gọi hỗ trợ quân sự “khẩn cấp” và viện trợ nhân đạo, bao gồm quyền “kiểm soát bầu trời” để chống lại Nga. Ông cũng kêu gọi NATO và Tổng thống Biden thực hiện áp đặt vùng cấm bay đối với những khu vực quan trọng của đất nước.
“Chúng tôi lặp lại mỗi ngày lời đề nghị: ‘Hãy đóng cửa bầu trời Ukraine!'”, ông Zelenskyy nói trong một video đăng trên Twitter hôm 6/3, kèm theo phụ đề tiếng Anh.
Trong một video được đăng tải rạng sáng 14/3, tổng thống Ukraine một lần nữa thúc giục các nước NATO áp đặt vùng cấm bay.
Tuy nhiên theo Fox News, những lời kêu gọi của ông Zelensky đang bị dội vào bức tường.
Ông Dan Hoffman cho hay yêu cầu khu vực cấm bay của ông Zelensky giống như “gióng lên hồi chuông cảnh báo rằng nhà lãnh đạo Ukraine đang nói ‘hãy giúp tôi nếu không tôi sẽ chết'”.
Tổng thống Zelenskyy đã nói rằng nếu Ukraine chiến thắng thì “đây sẽ là chiến thắng cho toàn thế giới dân chủ. Nếu chúng tôi ngã xuống, bạn cũng sẽ gục ngã. Vì vậy xin đừng im lặng, đừng nhắm mắt làm ngơ trước điều này”.
Nhưng NATO và Nhà Trắng đã phủ nhận việc áp đặt vùng cấm bay. Một số nhà lãnh đạo Mỹ cũng mô tả động thái này sẽ dẫn đến những hậu quả thảm khốc.
Thiết lập vùng cấm bay sẽ châm ngòi cho thế chiến thứ III
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết: “Cách duy nhất để thực hiện vùng cấm bay là đưa máy bay chiến đấu của NATO vào không phận Ukraine. Sau đó áp đặt vùng cấm bay đó bằng cách bắn hạ máy bay Nga. Chúng tôi hiểu sự tuyệt vọng của Ukraine, nhưng chúng tôi tin rằng nếu làm điều đó, chúng tôi sẽ phải trả giá rất lớn. Đó có thể là một cuộc chiến toàn diện ở châu Âu”.
Vùng cấm bay có nguy cơ xảy ra xung đột quân sự trực tiếp với Nga. Theo ông Hoffman, nó có thể leo thang đến một cuộc chiến tranh thế giới thứ ba. Khi đó, cường quốc hạt nhân Nga sẽ phải đối đầu các quốc gia có năng lực hạt nhân như Mỹ, Pháp và Anh.
Một cuộc thăm dò gần đây của Reuters /Ipsos cho thấy 74% người Mỹ ủng hộ vùng cấm bay. Tuy nhiên, một số nhà lãnh đạo Mỹ nói rằng vấn đề này phức tạp hơn nhiều so với việc chỉ cấm bay qua Ukraine.
“Cần phải rõ ràng là chúng ta sẽ không gây chiến với Nga, bởi đó sẽ là khởi đầu của Thế chiến III, và nó sẽ kéo toàn bộ châu Âu vào một cuộc chiến tranh quy mô lớn hơn nhiều”, Thượng nghị sĩ dân chủ Chris Murphy nói.
ÔngHoffman cho rằng thay vì một lệnh cấm bay, Mỹ có thể cung cấp hỗ trợ dưới hình thức ngăn cản việc nhập khẩu dầu và khí đốt của Nga, đồng thời cung cấp cho Ukraine các hệ thống phòng không và tên lửa chống tăng của mình.