EU đẩy mạnh chiến lược năng lượng độc lập, quyết giảm dần phụ thuộc vào Nga. Kế hoạch mới sẽ xoay trục nhập khẩu khí đốt và LNG, đối phó rủi ro địa chính trị.
Liên minh châu Âu thúc đẩy kế hoạch tách rời nguồn năng lượng từ Nga
Chiều ngày 6/5/2025, bên lề phiên họp tại Strasbourg của Nghị viện châu Âu, Ủy viên Dan Jorgensen dự kiến sẽ chính thức giới thiệu một kế hoạch mới nhằm giảm thiểu sự phụ thuộc của khối vào nguồn năng lượng từ Nga – một bước đi được chờ đợi từ lâu nhưng từng nhiều lần bị trì hoãn do bất đồng nội bộ.
Kể từ cuối năm 2022, Liên minh châu Âu đã áp dụng lệnh cấm nhập khẩu dầu thô từ Nga và từng bước cắt giảm lượng khí đốt nhập qua các tuyến đường ống truyền thống. Trong quá trình tìm kiếm giải pháp thay thế, nhiều quốc gia EU đã chuyển hướng sang sử dụng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG), đặc biệt là từ thị trường Hoa Kỳ.
Tuy vậy, Nga vẫn chiếm một tỷ lệ không nhỏ trong cơ cấu nhập khẩu LNG của châu Âu – khoảng 20%, so với mức 45% đến từ Mỹ. Thực tế này cho thấy con đường tiến tới độc lập năng lượng của EU vẫn còn nhiều thách thức, đòi hỏi các biện pháp mạnh mẽ và đồng thuận từ toàn khối.
Litva chi hơn 1 tỷ euro tăng cường tuyến phòng thủ dọc biên giới Nga – Belarus
Trong nỗ lực củng cố năng lực quốc phòng, Litva vừa công bố kế hoạch phân bổ 1,1 tỷ euro trong vòng 10 năm tới để bảo vệ an ninh dọc biên giới với Nga và Belarus – hai quốc gia bị đánh giá là có thể gây ra mối đe dọa chiến lược.
Phát biểu ngày 5/5/2025, Bộ trưởng Quốc phòng Litva cho biết khoản ngân sách này sẽ tập trung vào việc xây dựng hệ thống phòng thủ hiện đại, trong đó riêng 800 triệu euro sẽ được dùng để mua mìn chống tăng. Các thiết bị này dự kiến được triển khai quanh khu vực hành lang Suwalki – một điểm nóng địa chiến lược nối liền Belarus với vùng Kaliningrad của Nga.
Ngoài trang bị vũ khí, Vilnius cũng lên kế hoạch cải tạo địa hình phòng thủ: đào sâu các mương thủy lợi để tận dụng làm hào chiến đấu, đồng thời trồng lại rừng ở những khu vực biên giới nhằm tăng khả năng che chắn và ngụy trang tự nhiên.
Đặc biệt, Litva sẽ đầu tư vào năng lực chiến tranh điện tử và các hệ thống đối phó với thiết bị bay không người lái, nhằm nâng cao khả năng ứng phó trước các hình thức chiến tranh công nghệ cao đang ngày càng phổ biến.
Động thái này cho thấy Litva đang chủ động chuẩn bị cho các kịch bản xấu nhất trong bối cảnh môi trường an ninh châu Âu tiếp tục bất ổn.
Mỹ triển khai chương trình hỗ trợ người di cư bất hợp pháp tự nguyện hồi hương
Chính phủ Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Donald Trump vừa triển khai một chính sách mới nhằm khuyến khích người nhập cư trái phép rời khỏi Mỹ một cách tự nguyện. Theo thông báo ngày 5/5/2025, mỗi cá nhân tham gia chương trình sẽ nhận được khoản hỗ trợ 1.000 USD cùng vé máy bay trở về nước.
Một người đã rời Mỹ đến Honduras theo diện hỗ trợ này, trở thành trường hợp đầu tiên được ghi nhận. Bộ An ninh Nội địa cho biết chương trình nhằm cắt giảm chi phí trục xuất – vốn được ước tính lên đến hơn 17.000 USD mỗi trường hợp – và có thể giúp giảm tới 70% ngân sách dành cho việc cưỡng chế hồi hương.
Từ đầu năm 2025 đến nay, Mỹ đã tiến hành trục xuất khoảng 140.000 người nhập cư không hợp pháp. Chính sách mới được kỳ vọng sẽ góp phần giảm gánh nặng tài chính, đồng thời thúc đẩy người di cư hợp tác trong quá trình hồi hương.
Tàu chiến cũ bị chìm khiến Mỹ và Philippines phải điều chỉnh kế hoạch tập trận Balikatan
Một bài diễn tập trong khuôn khổ cuộc tập trận Balikatan giữa Mỹ và Philippines đã bị hủy bỏ sau sự cố chìm tàu xảy ra vào ngày 5/5/2025. Theo thông báo từ các cơ quan quân sự hai nước, chiếc tàu BRP Miguel Malvar – từng phục vụ trong Thế chiến II và đã được cho ngừng hoạt động từ năm 2021 – bất ngờ bị nước tràn vào khi đang được kéo ra biển để làm mục tiêu mô phỏng.
Sự việc diễn ra trên vùng biển động ngoài khơi tỉnh Zambales, cách bờ khoảng 30 hải lý (tương đương 55 km). Tàu đã bị nghiêng và chìm trước khi kịp tham gia vào nội dung huấn luyện đã lên kế hoạch.
May mắn không có người nào ở trên tàu khi tai nạn xảy ra. Giới chức Philippines xác nhận toàn bộ quá trình kéo tàu đều được kiểm soát và không có thiệt hại về người.
Balikatan là một trong những cuộc tập trận quân sự thường niên lớn nhất giữa Washington và Manila, phản ánh sự hợp tác quốc phòng chặt chẽ giữa hai quốc gia. Dù sự cố lần này không ảnh hưởng lớn đến tổng thể chương trình, nhưng đã khiến một nội dung diễn tập phải tạm dừng để đảm bảo an toàn và đánh giá lại rủi ro kỹ thuật.
Đài Loan tăng cường quan hệ thương mại với Mỹ giữa lo ngại thuế suất cao
Ngày 6/5/2025, Bộ Ngoại giao Đài Loan cho biết Ngoại trưởng Lâm Gia Long sẽ tới Hoa Kỳ trong tuần này để tham dự Hội nghị về Trí tuệ Nhân tạo tại bang Texas, nơi ông sẽ có bài phát biểu vào thứ Sáu (9/5). Mục tiêu chính của chuyến công du là thúc đẩy hợp tác đầu tư và mở rộng quan hệ thương mại giữa Đài Bắc và Washington.
Chuyến đi diễn ra trong bối cảnh hàng hóa Đài Loan đối mặt với nguy cơ bị áp mức thuế nhập khẩu lên đến 32%, theo chính sách thương mại mới của chính quyền Tổng thống Donald Trump. Động thái này đã làm dấy lên mối lo ngại về sức cạnh tranh của doanh nghiệp Đài Loan tại thị trường Mỹ.
Trước tình hình đó, Đài Bắc đang tìm cách đàm phán để tháo gỡ khó khăn, đồng thời cam kết sẽ thực hiện các biện pháp nhằm cân bằng cán cân thương mại, tạo điều kiện để hai nền kinh tế tiếp tục duy trì mối quan hệ hợp tác ổn định và đôi bên cùng có lợi.
Căng thẳng quân sự giữa Ấn Độ và Pakistan tiếp tục leo thang
Ngày 5/5/2025, Pakistan đã tiến hành vụ phóng thử tên lửa đạn đạo thứ hai chỉ trong vòng hai ngày, làm gia tăng lo ngại về tình hình an ninh tại khu vực Nam Á. Loại tên lửa được thử nghiệm lần này là Fatah – một tên lửa địa đối địa có tầm bắn khoảng 450 km, đủ khả năng vươn tới thủ đô New Delhi nếu được phóng từ biên giới Pakistan.
Đây là vụ thử tiếp theo sau đợt phóng đầu tiên hôm 3/5, cho thấy nỗ lực tăng cường sức mạnh răn đe quân sự của Islamabad trong bối cảnh quan hệ với New Delhi đang ở mức căng thẳng.
Trước diễn biến này, Ấn Độ đã nhanh chóng triển khai các cuộc tập huấn phòng vệ dân sự, chuẩn bị ứng phó với kịch bản bị tấn công từ bên ngoài. Lệnh diễn tập được ban hành khẩn cấp nhằm củng cố khả năng phòng thủ của các khu vực trọng yếu.
Cùng ngày, Iran – quốc gia từng đóng vai trò trung gian trong tiến trình bình thường hóa quan hệ giữa chính họ và Ả Rập Xê Út – đã đề xuất đứng ra làm trung gian hòa giải giữa Pakistan và Ấn Độ, nhằm ngăn chặn nguy cơ xảy ra xung đột quân sự quy mô lớn.
Tình hình hiện tại đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của cộng đồng quốc tế, khi bất kỳ động thái sai lầm nào cũng có thể kích hoạt một cuộc khủng hoảng khu vực nghiêm trọng.
Bắc Kinh nhấn mạnh mong muốn tăng cường quan hệ với Liên minh châu Âu
Nhân dịp đánh dấu 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Trung Quốc và Liên minh châu Âu, Chủ tịch Tập Cận Bình khẳng định Trung Quốc sẵn sàng làm sâu sắc thêm hợp tác với các quốc gia thành viên EU, thúc đẩy sự minh bạch trong đối thoại và giải quyết hiệu quả các khác biệt còn tồn tại.
Tuyên bố được truyền thông nhà nước Trung Quốc – Tân Hoa Xã – công bố vào ngày 6/5/2025, trong bối cảnh quan hệ giữa Bắc Kinh và Brussels đang bước vào giai đoạn điều chỉnh nhằm đối phó với những thách thức toàn cầu mới, đặc biệt là sự bất ổn từ các chính sách thuế quan của Hoa Kỳ.
Nhiều chuyên gia quốc tế cho rằng động thái tích cực từ Trung Quốc phản ánh nỗ lực đa phương hóa quan hệ đối ngoại, đồng thời thể hiện mong muốn của Bắc Kinh trong việc xây dựng một đối trọng bền vững với Washington trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược giữa hai siêu cường ngày càng căng thẳng.
Bắc Kinh chỉ trích chiến dịch tuyển mộ bí mật của CIA, cáo buộc can thiệp chính trị
Ngày 6/5/2025, Trung Quốc đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ Cơ quan Tình báo Trung ương Hoa Kỳ (CIA) sau khi tổ chức này phát hành loạt video bị cho là nhằm khuyến khích các quan chức Trung Quốc cung cấp thông tin mật cho Washington.
Theo thông cáo từ Bộ Ngoại giao Trung Quốc, những đoạn video được đăng tải trên nền tảng mạng xã hội X – vốn không khả dụng tại Trung Quốc – bị coi là hành vi lôi kéo trá hình, mang tính chất can thiệp chính trị và phá hoại an ninh quốc gia. Người phát ngôn Lâm Kiến lên án Hoa Kỳ đã công khai tìm cách “lừa gạt và dụ dỗ” công dân Trung Quốc, đồng thời tiếp tục chiến dịch làm tổn hại đến hình ảnh Bắc Kinh trên trường quốc tế.
Căng thẳng trong lĩnh vực tình báo và an ninh mạng giữa Mỹ và Trung Quốc không phải điều mới. Tháng trước, Bắc Kinh từng tuyên bố sẽ thưởng cho những ai cung cấp thông tin giúp bắt giữ ba nhân viên bị tình nghi là điệp viên của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA), bị cáo buộc tấn công hệ thống mạng liên quan đến Thế vận hội Mùa đông châu Á diễn ra tại Trung Quốc vào tháng 2.
Diễn biến mới nhất cho thấy cuộc đối đầu giữa hai siêu cường trong lĩnh vực an ninh đang ngày càng gia tăng, với những động thái công khai và lời lẽ cứng rắn từ cả hai phía.
Chính quyền Trump ngừng tài trợ liên bang cho Đại học Harvard, cáo buộc vi phạm luật và phân biệt đối xử
Ngày 5/5/2025, Bộ Giáo dục Hoa Kỳ thông báo quyết định chấm dứt hoàn toàn nguồn ngân sách liên bang cấp cho Đại học Harvard – một trong những trường đại học danh giá nhất nước Mỹ. Thông báo được đưa ra thông qua bức thư gửi đến Chủ tịch trường, ông Alan Garber, do Bộ trưởng Giáo dục Linda McMahon ký tên.
Trong thư, bà McMahon khẳng định Harvard sẽ không còn đủ điều kiện nhận hỗ trợ tài chính từ chính phủ và sẽ phải vận hành như một tổ chức tư thục độc lập. Bộ trưởng cáo buộc nhà trường nhiều lần vi phạm các quy định của liên bang, duy trì hành vi phân biệt chủng tộc “đáng lo ngại”, đồng thời thể hiện sự yếu kém trong công tác quản lý nội bộ.
Tổng thống Donald Trump cũng lên tiếng chỉ trích Harvard cùng một số trường đại học nổi bật khác như Columbia, cho rằng họ đã tạo điều kiện để các phong trào phản chiến tại Gaza lan rộng trong khuôn viên trường, đồng thời dung túng cho các hành vi mang tính bài Do Thái.
Theo giới phân tích, quyết định cắt nguồn tài trợ này có thể tạo ra làn sóng tranh luận mạnh mẽ trong cộng đồng học thuật Mỹ, khi đặt ra câu hỏi về ranh giới giữa quyền tự do học thuật và nghĩa vụ tuân thủ các chuẩn mực pháp lý quốc gia.
Theo: RFI