Những diễn biến cho thấy cục diện địa chính trị toàn cầu đang ngày càng phức tạp và khó đoán định. Trong khi Ukraine nỗ lực phục hồi đất nước bằng cách thúc đẩy hợp tác kinh tế với Mỹ và khẳng định vai trò chủ quyền, thì căng thẳng quân sự tiếp tục gia tăng tại nhiều điểm nóng: từ vùng trời Sumy trong lệnh ngừng bắn của Nga, tới các vụ thử tên lửa của Triều Tiên, va chạm nguy hiểm trên Biển Đông, và các cuộc oanh kích dọc biên giới Ấn Độ–Pakistan.
Ukraine bật đèn xanh cho thỏa thuận khoáng sản với Mỹ, tạo đòn bẩy cho tái thiết hậu chiến
Ngày 8/5/2025, Quốc hội Ukraine đã phê chuẩn thỏa thuận hợp tác khai thác khoáng sản với Hoa Kỳ – bước đi được đánh giá là mang tính chiến lược nhằm mở đường cho làn sóng đầu tư quy mô lớn vào quốc gia Đông Âu này sau chiến tranh. Văn kiện, vốn được ký kết vào ngày 30/4, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong quan hệ kinh tế song phương.
Theo thỏa thuận, Kyiv và Washington sẽ thành lập một quỹ đầu tư chung, tập trung vào việc tái xây dựng cơ sở hạ tầng và khôi phục nền kinh tế. Ước tính, tổng nguồn lực huy động cho giai đoạn tái thiết có thể vượt quá 500 tỷ USD trong tương lai gần.
Chính phủ Ukraine khẳng định văn bản này tuân thủ đầy đủ các quy định hiến pháp và bảo đảm quyền kiểm soát tài nguyên quốc gia. Ngoài ra, đây cũng là một phần trong chiến lược dài hạn đưa Ukraine tiến gần hơn tới quá trình hội nhập với châu Âu.
Sự kiện này không chỉ thể hiện quyết tâm của Ukraine trong việc thu hút dòng vốn quốc tế mà còn nhấn mạnh vai trò then chốt của Mỹ với tư cách là đối tác kinh tế và chiến lược hàng đầu trong giai đoạn hậu xung đột.
Ukraine cáo buộc Nga phá vỡ lệnh ngừng bắn bằng đòn không kích chính xác
Dù Moskva tuyên bố bắt đầu lệnh ngừng bắn kéo dài ba ngày từ nửa đêm 7/5/2025, phía Ukraine cho biết các cuộc tấn công vẫn tiếp diễn tại nhiều khu vực. Đặc biệt, thành phố Bilopillia thuộc tỉnh Sumy đã bị không kích bằng bom chính xác – hành động bị Kyiv coi là vi phạm trắng trợn thỏa thuận đơn phương của Nga.
Ngoài Sumy, các khu vực Donbass và Kharkiv cũng ghi nhận các động thái quân sự bất thường trong thời gian lệnh ngừng bắn có hiệu lực. Tuy vậy, Lực lượng không quân Ukraine thông báo rằng trong khung giờ từ 21h ngày 7/5 đến 5h sáng 8/5, không phát hiện dấu hiệu của tên lửa hoặc máy bay không người lái xâm nhập không phận nước này.
Chính quyền Kyiv cho rằng lời kêu gọi ngừng bắn của Nga chỉ là hành động tuyên truyền, nhằm tạo hình ảnh thiện chí trước ngày 9/5 – dịp Nga tổ chức lễ duyệt binh kỷ niệm 80 năm chiến thắng phát xít Đức. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky không ngần ngại chỉ trích đây là một “màn phô trương giả tạo” và kêu gọi toàn dân đoàn kết để chống lại cuộc chiến xâm lược đã kéo dài hơn ba năm qua.
Triều Tiên thử tên lửa tầm ngắn, Hàn Quốc cảnh báo nguy cơ đe dọa an ninh khu vực
Sáng ngày 8/5/2025, quân đội Hàn Quốc xác nhận Triều Tiên đã phóng một loạt tên lửa đạn đạo tầm ngắn từ khu vực ven biển Wonsan, với tầm bay khoảng 800 km, rơi xuống vùng biển phía đông – còn gọi là Biển Nhật Bản.
Giới chức quốc phòng Hàn Quốc lập tức lên án vụ phóng là hành vi mang tính khiêu khích nghiêm trọng, làm gia tăng bất ổn trong khu vực và đe dọa trực tiếp đến hòa bình tại Đông Bắc Á.
Điều đáng chú ý là vụ thử tên lửa diễn ra ngay trước thời điểm Nga tổ chức lễ duyệt binh kỷ niệm 80 năm chiến thắng phát xít, trong bối cảnh quan hệ quân sự giữa Moskva và Bình Nhưỡng ngày càng khăng khít. Giới phân tích quốc tế bày tỏ lo ngại rằng hành động của Triều Tiên có thể là một phần trong sự liên kết chiến lược đang định hình giữa hai quốc gia.
Phía Hàn Quốc cho biết đang tích cực phối hợp với các đồng minh như Hoa Kỳ và Nhật Bản để theo dõi sát tình hình, đồng thời tăng cường năng lực phòng thủ nhằm ứng phó với mọi tình huống phát sinh.
Căng thẳng gia tăng: Philippines cáo buộc Trung Quốc áp sát tàu tuần tra gần Scarborough
Ngày 8/5/2025, chính quyền Philippines lên tiếng phản đối hành vi được cho là nguy hiểm của hải quân Trung Quốc gần khu vực bãi cạn Scarborough – nơi đang diễn ra cuộc tập trận chung giữa Manila và Washington. Sự cố được ghi nhận vào ngày 5/5, khi hai tàu chiến Trung Quốc tiếp cận sát tàu tuần tra Emilio Jacinto của Philippines.
Báo cáo từ phía Manila cho biết, một trong hai tàu Trung Quốc đã tiến sát chỉ còn chưa đầy 100 mét, trong khi chiếc còn lại bất ngờ cắt ngang mũi tàu Philippines ở khoảng cách chỉ 180 mét. Giới quân sự Philippines nhận định đây là hành vi mang tính “đe dọa và khiêu khích”, tiềm ẩn nguy cơ va chạm nghiêm trọng trên biển.
Đáp trả cáo buộc, Bắc Kinh cho rằng tàu Philippines đã “xâm nhập trái phép” vào vùng biển thuộc chủ quyền của Trung Quốc. Quân đội Trung Quốc khẳng định hành động giám sát và cảnh báo của họ là hợp pháp và phù hợp với luật quốc tế, đồng thời cáo buộc Manila “làm sai lệch sự thật”.
Một quan chức cấp cao của Philippines cảnh báo rằng bất kỳ hoạt động xây dựng nào của Trung Quốc tại Scarborough sẽ vượt qua “lằn ranh đỏ” và có thể làm leo thang bất ổn tại khu vực. Bãi cạn Scarborough đã trở thành điểm nóng căng thẳng kể từ khi Trung Quốc giành quyền kiểm soát nơi này vào năm 2012, bất chấp sự phản đối mạnh mẽ từ phía Manila.
Ấn Độ cảnh báo sẽ phản công cứng rắn nếu bị xâm phạm, căng thẳng với Pakistan tiếp tục leo thang
Trong cuộc hội đàm với Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi ngày 8/5/2025, Ngoại trưởng Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar khẳng định New Delhi không tìm kiếm xung đột nhưng sẽ đáp trả mạnh mẽ nếu chủ quyền lãnh thổ bị đe dọa. Tuyên bố được đưa ra trong bối cảnh tình hình tại khu vực tranh chấp Kashmir tiếp tục căng thẳng, với các vụ đụng độ mới giữa Ấn Độ và Pakistan.
Iran – quốc gia duy trì quan hệ thân thiện với cả hai bên – đang đóng vai trò trung gian nhằm hạ nhiệt tình hình tại Nam Á. Tuy nhiên, diễn biến thực địa cho thấy bạo lực vẫn leo thang.
Theo báo cáo từ phía Ấn Độ, Pakistan đã thực hiện các cuộc không kích vào làng Poonch ở khu vực phía tây bắc Kashmir, khiến ít nhất 13 người thiệt mạng và khoảng 40 người bị thương. Đáp lại, quân đội Pakistan tuyên bố đã bắn hạ 25 thiết bị bay không người lái của Ấn Độ chỉ trong một đêm, tại ít nhất 9 địa điểm trên lãnh thổ nước này.
Tình hình Kashmir tiếp tục trở thành điểm nóng nghiêm trọng trong khu vực, làm dấy lên những lo ngại sâu sắc về nguy cơ xảy ra xung đột toàn diện giữa hai cường quốc hạt nhân Nam Á.
EU chuẩn bị áp thuế 100 tỷ euro hàng Mỹ nếu đàm phán thương mại thất bại
Ngày 7/5/2025, nhiều nguồn tin ngoại giao tại Brussels cho biết Liên minh châu Âu đang xây dựng kế hoạch đánh thuế trị giá khoảng 100 tỷ euro đối với hàng hóa từ Hoa Kỳ. Động thái này được xem là phản ứng phòng vệ, trong trường hợp các cuộc đàm phán thuế quan với chính quyền Tổng thống Donald Trump không đạt thỏa thuận.
Washington trước đó đã đe dọa sẽ nâng thuế thêm 20% đối với phần lớn sản phẩm nhập khẩu từ châu Âu – một động thái từng được ông Trump nhắc đến. Mặc dù quyết định này hiện đang được tạm hoãn đến tháng 7/2025 để tạo không gian cho đối thoại song phương, Brussels vẫn lên sẵn phương án ứng phó nếu thương lượng rơi vào bế tắc.
Ủy viên Thương mại EU Maros Sefcovic cho biết, hiện có khoảng 70% lượng hàng xuất khẩu từ EU sang Mỹ đang phải chịu các mức thuế bổ sung dao động từ 10% đến 25%. Điều này đã gây sức ép không nhỏ đến nền kinh tế khu vực và làm gián đoạn chuỗi cung ứng xuyên Đại Tây Dương.
EU lên kế hoạch tăng mạnh ngân sách quốc phòng trong giai đoạn 2028–2034
Ngày 7/5/2026, Nghị viện châu Âu đã phê duyệt văn bản định hướng ưu tiên ngân sách cho chu kỳ tài chính 2028–2034, trong đó nhấn mạnh nhu cầu tăng cường đầu tư vào quốc phòng để ứng phó với các thách thức an ninh, đặc biệt từ phía Nga.
Hiện tại, mức trần chi tiêu quốc phòng của Liên minh châu Âu được giới hạn ở mức 1% Tổng thu nhập quốc dân (GNI) của toàn khối gồm 27 quốc gia thành viên. Tuy nhiên, với bối cảnh địa chính trị đang thay đổi nhanh chóng, các nhà lập pháp EU kêu gọi điều chỉnh quy định này để đáp ứng yêu cầu mới về an ninh tập thể.
Đây là lần đầu tiên EU thiết lập kế hoạch tài chính dài hạn kể từ khi xung đột Nga–Ukraine bùng phát, cho thấy một bước chuyển lớn trong chiến lược phòng thủ và khả năng răn đe của khối.
Theo: RFI