Bão Kajiki (số 5) được đánh giá là dị thường khi quần thảo nhiều giờ trên đất liền, gây mưa lớn diện rộng. Dù đổ bộ miền Trung, vành mây bão tản ra khiến Hà Nội và nhiều tỉnh phía Bắc ngập nặng, đặt ra cảnh báo về hạ tầng chống chịu thiên tai.
- Tàu hàng 23.000 tấn trôi dạt vào biển Thanh Hóa giữa bão số 5
- Hà Tĩnh: Hàng loạt ô tô hư hỏng nặng khi đỗ tránh ngập bão Kajiki
- Shipper cứu người nhờ chữ máu trên gối
Vành mây bão tản rộng gây mưa lớn bất thường ở Hà Nội
Sáng 26/8, tại Sở Chỉ huy tiền phương ở Nghệ An, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Nguyễn Hoàng Hiệp lý giải hiện tượng bão Kajiki đổ bộ miền Trung nhưng Hà Nội lại chịu mưa lớn, ngập nặng.
Theo ông, ban đầu vành mây bão tập trung ở miền Trung, song khi ma sát vào đất liền, vành mây tách ra và tản rộng ra miền Bắc, lan tới Hà Nội, thậm chí kéo dài lên Phú Thọ, gây mưa to diện rộng.
Vì sao bão Kajiki được coi là dị thường?
Kajiki (bão số 5) được đánh giá là dị thường do nhiều yếu tố.
- Thời gian hình thành nhanh: chỉ trong 3 ngày, thay vì 7 ngày như thường lệ.
- Quỹ đạo bất ngờ: các mô hình quốc tế dự báo bão di chuyển nhanh và thẳng, nhưng thực tế lại dừng lại 3 giờ ở bờ biển, sau đó di chuyển rất chậm, quần thảo đất liền tới 8 giờ.
- Ảnh hưởng diện rộng: đổ bộ Hà Tĩnh nhưng mưa lớn xuất hiện tận Hà Nội, lượng mưa lớn do bão lưu lại lâu trên đất liền.
Dù bất thường, ông Hiệp cho rằng công tác dự báo đã sát với thực tế, nhờ vào việc Chính phủ họp khẩn ngay khi bão mới hình thành vùng thấp trên Biển Đông – điều chưa từng có tiền lệ.
Nếu giữ nguyên cường độ, bão Kajiki có thể thành thảm họa
Theo dự báo ban đầu, Kajiki có thể đạt cấp 13, giật cấp 16-17. Nếu kịch bản này xảy ra, miền Trung khó có khả năng chống chịu do hạ tầng chưa đáp ứng. Thực tế, bão giảm 2 cấp khi đổ bộ, giúp hạn chế phần nào thiệt hại.
Thứ trưởng Hiệp nhấn mạnh, không thể trông chờ vào may mắn. Việt Nam cần đầu tư trọng điểm cho hạ tầng chống bão, nhất là đê biển, khu dân cư ven biển, hạ tầng du lịch và đặc biệt là vùng núi dốc lớn như Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa – nơi dễ xảy ra lũ quét, sạt lở.
Hoàn lưu sau bão và nguy cơ sạt lở nghiêm trọng
Dù Kajiki đã suy yếu, hoàn lưu vẫn gây mưa lớn, khiến Hà Nội và nhiều khu vực miền núi tiếp tục chịu ảnh hưởng. Rạng sáng 26/8, Hòa Bình đã phải sơ tán dân vì sạt lở, cảnh báo nguy cơ lũ ống, lũ quét tại Tây Thanh Hóa, Tây Nghệ An và một phần Hà Tĩnh.
Địa chất sau bão Yagi vẫn suy yếu, chỉ cần mưa nhỏ cũng có thể gây sạt lở, nên nguy cơ hiện nay càng cao.
Hiệu quả từ việc lập Sở Chỉ huy tiền phương
Kajiki là cơn bão đầu tiên sau khi Luật Phòng thủ Dân sự có hiệu lực được thành lập Sở Chỉ huy tiền phương. Theo Thứ trưởng Hiệp, mô hình này phát huy hiệu quả rõ rệt nhờ chỉ huy tập trung, nguồn lực tập trung và thông tin minh bạch, nhanh chóng.
Ví dụ, tối 25/8, khi nhiều người cho rằng bão đã tan, Sở Chỉ huy vẫn khẳng định bão còn mạnh và dự báo chính xác thời điểm bão quần thảo Vinh, tan rạng sáng 26/8.
Tuy nhiên, đây mới chỉ là bước khởi đầu, cần rút kinh nghiệm để khắc phục tình trạng thiếu nhân lực, thiết bị và nâng cao tính chuyên nghiệp trong ứng phó thiên tai.
Bài học từ cơn bão dị thường
Kajiki không gây thảm họa như dự báo ban đầu, nhưng để lại nhiều cảnh báo: hạ tầng còn yếu, nguy cơ lũ quét, ngập lụt cao và sự phức tạp khó lường của thiên tai. Theo các chuyên gia, đầu tư bền vững cho hệ thống phòng chống thiên tai là cách duy nhất để giảm thiểu thiệt hại trong những cơn bão ngày càng cực đoan.
Theo: Dân trí