Bão số 5 được dự báo hình thành ngay trên Biển Đông với tốc độ di chuyển nhanh, mưa lớn và hoàn lưu rộng, dù sức gió chưa đạt mức cực mạnh. Điều đáng lo ngại là bão có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến miền Trung vào cuối tuần này, trùng với thời điểm khai giảng năm học mới và các hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2/9.
Hình thành từ áp thấp nhiệt đới, có thể mạnh lên cấp 11-12 khi vào Biển Đông
Sáng 22/8, Cục Khí tượng Thủy văn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết một vùng áp thấp phía Đông đảo Luzon (Philippines) đã mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới, với sức gió cấp 6, giật cấp 8, di chuyển theo hướng Tây Bắc với tốc độ 10-15 km/h.
Theo dự báo, đêm 22/8 áp thấp nhiệt đới này sẽ đi vào Biển Đông, khả năng cao mạnh lên thành bão – cơn bão thứ 5 trong năm trên Biển Đông, tên quốc tế là Kajiki. Đây cũng là cơn bão thứ 11 trên khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương.
Khi vào Biển Đông, bão số 5 được dự báo di chuyển nhanh với vận tốc khoảng 20 km/h. Đến ngày 24/8, khi áp sát quần đảo Hoàng Sa, cường độ bão có thể đạt cấp 10-11, giật cấp 13-14, thậm chí tiếp tục mạnh thêm khi tiến về Vịnh Bắc Bộ. Khoảng ngày 25/8, bão duy trì sức gió cấp 11-12, giật cấp 16, tác động trực tiếp đến dải đất ven biển từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế.
Đặc điểm nguy hiểm: Di chuyển nhanh, hoàn lưu rộng, cường độ tăng liên tục
Ông Hoàng Đức Cường, Phó Cục trưởng Cục Khí tượng Thủy văn, nhận định bão số 5 có ba đặc điểm nổi bật:
- Tốc độ di chuyển nhanh, rút ngắn chu kỳ tồn tại xuống còn hơn 3 ngày; thấp hơn trung bình (6-7 ngày).
- Hoàn lưu rất rộng, bán kính gió mạnh cấp 10 lên đến 170 km.
- Cường độ tăng liên tục, có thể đạt mức cực đại khi áp sát đất liền.
Chính vì vậy, công tác dự báo và cảnh báo phải được triển khai sớm; chi tiết, nhằm hạn chế tối đa thiệt hại.
Khu vực biển Đông và đảo tiền tiêu chịu tác động đầu tiên
Từ ngày 23/8, khu vực phía Bắc và giữa Biển Đông; bao gồm quần đảo Hoàng Sa, bắt đầu có gió mạnh cấp 6-7, tăng lên cấp 8-9. Sang ngày 24/8; gió đạt cấp 10-11, giật cấp 13-15, sóng cao từ 4-7 m; biển động dữ dội kèm dông, lốc và mưa lớn. Các huyện đảo Lý Sơn, Cù Lao Chàm; Cồn Cỏ sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề của gió mạnh, sóng lớn. Nguy cơ mất an toàn với tất cả tàu thuyền, kể cả tàu trọng tải lớn, là rất cao.
Miền Trung đối mặt mưa đặc biệt lớn, nguy cơ lũ quét và sạt lở
Từ đêm 24/8 đến ngày 27/8; các tỉnh từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế sẽ xuất hiện mưa rất to; lượng mưa phổ biến 150-300 mm, có nơi trên 600 mm. Đáng chú ý, một số điểm có thể ghi nhận lượng mưa 200 mm chỉ trong 3 giờ; dẫn đến nguy cơ lũ quét, sạt lở đất, ngập úng diện rộng.
Không chỉ vùng ven biển, mưa còn mở rộng sang phía Tây Bắc Trung Bộ; làm tăng áp lực cho hệ thống sông suối và hồ chứa. Dự kiến, trên các sông từ Thanh Hóa đến Quảng Trị sẽ xuất hiện một đợt lũ; thượng lưu đạt mức báo động II-III, hạ lưu ở mức báo động I-II, riêng Quảng Bình; Quảng Trị có nơi trên báo động II.
Thách thức lớn: Ảnh hưởng trực tiếp dịp Quốc khánh và sự kiện trọng đại
Điều đáng lo ngại là bão số 5 xuất hiện đúng dịp cả nước chuẩn bị cho kỳ nghỉ lễ Quốc khánh 2/9 và khai giảng năm học mới. Nhiều hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh diễn ra ở các tỉnh miền Trung, đặc biệt là Thanh Hóa và Thừa Thiên Huế – khu vực dự báo chịu tác động trực tiếp của bão. Nếu kịch bản mưa lớn, lũ quét xảy ra, các sự kiện tập trung đông người, lễ hội văn hóa, du lịch sẽ đối mặt nguy cơ bị gián đoạn, ảnh hưởng an toàn.
Chủ động ứng phó từ sớm, tăng cường dự báo liên tục
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp khẳng định: “Chúng ta đã thay đổi cách tiếp cận, cảnh báo sớm hơn quy định để không bị động”. Theo đó, từ ngày 20/8 cơ quan khí tượng đã phát cảnh báo xa, ngày 21/8 ban hành cảnh báo áp thấp nhiệt đới, và sáng 22/8 tổ chức họp khẩn chỉ đạo ứng phó.
Tại cuộc họp với các tỉnh ven biển, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu:
- Tuyệt đối không chủ quan, nhất là khi bão hình thành nhanh và có hoàn lưu rộng.
- Tăng tần suất dự báo, cung cấp thông tin chi tiết về bão số 5 cho Chính phủ và các địa phương.
- Dự báo phải tính đến yếu tố mưa từ thượng nguồn Lào, phối hợp quốc tế để đảm bảo chính xác.
- Đánh giá cả tác động trước, trong và sau bão: thủy triều, nước dâng, hoàn lưu, ngập lụt sau bão.
Ông cũng nhấn mạnh việc ứng dụng công nghệ, trí tuệ nhân tạo trong dự báo cần được phát huy, nhưng quan trọng hơn là hiểu rõ nguyên nhân sai số để khắc phục triệt để.
Lời cảnh báo cho người dân và doanh nghiệp
Người dân cần theo dõi chặt chẽ các bản tin dự báo chính thức, không chủ quan với cảnh báo mưa lớn và lũ quét. Ngư dân phải nhanh chóng đưa tàu thuyền vào nơi tránh trú an toàn, kiểm tra neo đậu kỹ lưỡng. Các địa phương phải rà soát điểm có nguy cơ sạt lở, bố trí phương án sơ tán dân kịp thời.
Doanh nghiệp vận tải, du lịch cần điều chỉnh kế hoạch, tránh rủi ro trong dịp lễ. Đặc biệt, các tỉnh miền Trung phải chuẩn bị phương án ứng phó ngập lụt đô thị và an toàn hồ chứa thủy điện
Theo: baovanhoa