Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang đề xuất một số trường hợp được phép thu hồi đất mà không cần phương án tái định cư được phê duyệt. Đề xuất này nằm trong dự thảo các cơ chế, chính sách tháo gỡ vướng mắc trong thi hành Luật Đất đai, nhằm đẩy nhanh tiến độ các dự án cấp bách.
- Ấn Độ phát hiện sirô ho chứa chất độc Diethylene Glycol vượt giới hạn
- Thực phẩm chức năng Hoàng Hường đã từng bị xử phạt
- Tình báo Ukraine hé lộ vũ khí mới: Bom lượn UMPB D-30SN giúp Su-34 tăng sức tấn công
Hoàn cảnh hình thành đề xuất
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang gửi hồ sơ thẩm định dự thảo Quy định về cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn trong thực hiện Luật Đất đai.
Một trong những điểm đáng chú ý là khoản 3, Điều 4, liên quan đến việc thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Theo quy định hiện hành, việc thu hồi đất chỉ được thực hiện sau khi hoàn thành phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Tuy nhiên, Bộ cho rằng quy định này gây chậm trễ trong các dự án quan trọng quốc gia và dự án đầu tư công khẩn cấp.
Những trường hợp được đề xuất không cần phương án tái định cư
Dự thảo cho phép thu hồi đất mà chưa cần phê duyệt phương án tái định cư trong ba nhóm trường hợp cụ thể.
Trường hợp thứ nhất là khi phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư không có bố trí tái định cư, đã được niêm yết công khai nhưng chưa được phê duyệt, áp dụng cho các dự án quan trọng quốc gia hoặc dự án đầu tư công khẩn cấp.
Trường hợp thứ hai là các dự án có trên 75% người sử dụng đất đồng ý thu hồi đất trước khi phương án bồi thường được phê duyệt. Quy định này giúp đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng trong các dự án có tính đồng thuận cao.
Trường hợp thứ ba là thu hồi đất trước khi bố trí tái định cư đối với dự án đầu tư công khẩn cấp, dự án tái định cư tại chỗ hoặc dự án có tuyến công trình chính. Khi đó, UBND cấp tỉnh sẽ quyết định phương án tạm cư, thời gian và kinh phí hỗ trợ tạm cư cho người dân.
Lý do cần điều chỉnh quy định hiện hành
Sau một năm thực hiện Luật Đất đai 2024, Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhận thấy nhiều điểm chưa phù hợp với thực tiễn.
Theo Bộ, việc yêu cầu phải có phương án tái định cư được phê duyệt trước khi thu hồi đất gây trở ngại cho các dự án khẩn cấp. Ngoài ra, quá trình phê duyệt kéo dài tới 90 ngày sau khi niêm yết phương án, trong khi nhiều dự án cần triển khai ngay để bảo đảm tiến độ.
Bộ cũng cho rằng, quy định hiện nay thiếu sự linh hoạt đối với các dự án mà đa số người dân đồng thuận hoặc các dự án có khu tái định cư tại chỗ đã được thống nhất.
Ba nhóm dự án được đề xuất bổ sung thu hồi đất
Bên cạnh việc điều chỉnh quy trình tái định cư, Bộ Nông nghiệp và Môi trường còn đề xuất bổ sung ba nhóm trường hợp mới mà Nhà nước có thể thu hồi đất vì mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội.
1. Dự án đầu tư công khẩn cấp, khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế
Đây là các dự án có quy mô lớn, tác động lan tỏa mạnh, góp phần thúc đẩy phát triển địa phương và tăng nguồn thu ngân sách.
Tuy nhiên, hiện nay chưa có quy định rõ về thu hồi đất cho nhóm dự án này, gây khó khăn cho việc triển khai.
2. Dự án thỏa thuận quyền sử dụng đất chưa hoàn thành
Bộ đề xuất hai phương án cho các trường hợp chưa thỏa thuận xong quyền sử dụng đất:
- Phương án 1: Nếu đã đạt trên 75% diện tích và số hộ đồng thuận, HĐND cấp tỉnh có thể phê duyệt thu hồi phần đất còn lại.
- Phương án 2: Nếu đã đạt trên 85% diện tích và số hộ đồng thuận, cơ quan có thẩm quyền cũng có thể cho phép thu hồi phần đất còn lại để giao đất, cho thuê đất cho chủ đầu tư.
3. Dự án tạo quỹ đất thanh toán theo Hợp đồng BT
Trường hợp này áp dụng cho các tổ chức đang sử dụng đất mà Nhà nước thu hồi, nhằm tạo quỹ đất thanh toán dự án BT (Xây dựng – Chuyển giao) hoặc cho thuê lại đất để tiếp tục sản xuất, kinh doanh.
Đề xuất này được kỳ vọng sẽ tăng hiệu quả sử dụng đất và đẩy nhanh tiến độ các dự án hạ tầng trọng điểm.
Theo: Tiền phong