Không chỉ phạt tiền, nhiều quốc gia áp dụng biện pháp lao động công ích để xử lý vi phạm giao thông. Từ dọn rác công viên đến lau dọn nhà xác, hình thức này vừa mang tính răn đe vừa giáo dục ý thức cộng đồng.
- Điểm chuẩn cao 2025: 9,6 điểm một môn vẫn trượt đại học
- Phá đường dây tín dụng đen công nghệ cao
- Có tình trạng cán bộ lợi dụng nghỉ hưu trước tuổi
Việt Nam xem xét bổ sung lao động công ích
Mới đây, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà giao Bộ Công an nghiên cứu đưa hình thức lao động công ích vào dự thảo sửa đổi Luật Xử lý vi phạm hành chính. Đây được xem là biện pháp thay thế cho phạt tiền truyền thống, nhằm nâng cao ý thức và tính phòng ngừa trong xử lý vi phạm giao thông.
Thái Lan, Đài Loan, Kenya: Tài xế say rượu phải dọn nhà xác
- Thái Lan: Từ năm 2016, người lái xe say rượu có thể bị buộc lau giường, di chuyển thi thể, dọn nhà xác, thậm chí đứng cạnh thi thể nạn nhân tai nạn để thấm thía hậu quả.
- Đài Loan: Nhiều thành phố như Đài Bắc, Cao Hùng áp dụng biện pháp cho người vi phạm dọn phòng ướp xác, lò hỏa táng. Sau đó, họ còn phải tham gia tư vấn tâm lý và hoạt động giáo dục cộng đồng.
- Kenya: Thủ đô Nairobi từng đề xuất tài xế say rượu làm việc tại nhà xác quận, với mục tiêu nâng cao ý thức, giảm tai nạn do rượu bia.
Các chuyên gia nhận định hình thức này tạo tác động mạnh mẽ, giúp người vi phạm “ám ảnh” và hạn chế tái phạm.
Mỹ: Quy đổi tiền phạt thành giờ công ích
Nhiều bang tại Mỹ cho phép người vi phạm giao thông nhẹ chuyển sang lao động công ích, gọi là community service.
Ví dụ tại bang Louisiana, người lái xe vi phạm nồng độ cồn lần đầu có thể phải thực hiện 32 giờ công ích, tái phạm có thể lên đến 240 giờ. Công việc bao gồm dọn rác công viên, lau chùi graffiti, hỗ trợ kho thực phẩm hoặc trung tâm người vô gia cư.
Quy trình được quản lý chặt: người vi phạm phải đăng ký tại văn phòng giám sát cộng đồng, thực hiện công việc theo lịch, có giám sát viên xác nhận giờ làm. Nếu không hoàn thành, họ sẽ bị tăng mức phạt hoặc chuyển sang án tù.
Singapore: Mặc áo phản quang đi dọn rác
Tại Singapore, tuy chưa áp dụng với giao thông nhưng chính quyền triển khai lao động công ích với hành vi xả rác công cộng. Người vi phạm bị phạt từ 3–12 giờ dọn vệ sinh, phải mặc áo phản quang nổi bật khi lao động. Nếu trốn tránh, mức phạt có thể lên tới 5.000 SGD hoặc 2 tháng tù giam.
Lao động công ích – Lợi ích và thách thức
Biện pháp xử lý vi phạm giao thông bằng lao động công ích mang lại nhiều lợi ích:
- Tăng tính giáo dục và răn đe khi người vi phạm trực tiếp trải nghiệm công việc xã hội.
- Giảm gánh nặng tài chính cho người thu nhập thấp.
- Tạo thêm nguồn nhân lực hỗ trợ cộng đồng.
Tuy nhiên, việc triển khai cũng gặp khó khăn như cần lực lượng giám sát đủ lớn, quy trình pháp lý minh bạch để tránh bỏ lọt hoặc gian lận.
Theo: VNexpress