Từ 0h ngày 1/10, chính phủ Mỹ sẽ bước vào tình trạng đóng cửa một phần. Do Thượng viện, không đạt được thỏa thuận ngân sách. Đây là lần thứ 16 kể từ năm 1981, cho thấy sự chia rẽ ngày càng sâu sắc; trong chính trường Mỹ và nguy cơ tác động tiêu cực; đến nền kinh tế trị giá 27.000 tỷ USD.
- Thủy điện xả lũ gây áp lực lớn cho hạ du
- Nỗi sợ làm người tốt ở Trung Quốc: Vì sao việc thiện dễ thành rắc rối?
- Đường ngập sâu, chung cư Hà Nội đắp cát ngăn nước
Bế tắc ngân sách: Nguyên nhân từ đâu?
Ngày 30/9, Thượng viện Mỹ bác dự luật gia hạn ngân sách với 55 phiếu chống và 45 phiếu thuận. Phe Cộng hòa muốn giữ dự luật ở mức chi tiêu hiện tại, trong khi phe Dân chủ; yêu cầu bổ sung khoản 1.000 tỷ USD; cho chi tiêu mới, đặc biệt cho các chương trình chăm sóc sức khỏe và bảo hiểm y tế; theo Đạo luật ACA.
Phó Tổng thống JD Vance chỉ trích, đảng Dân chủ “chĩa súng vào đầu người Mỹ”; khi gắn trợ cấp y tế vào dự luật ngân sách. Ngược lại, phía Dân chủ khẳng định không thể tách rời chính sách an sinh xã hội; khỏi chi tiêu liên bang.
Hệ quả là, khi ngân sách không được phê duyệt, các cơ quan liên bang; buộc phải ngừng hoạt động một phần. Chỉ những lĩnh vực trọng yếu, như: quốc phòng, an ninh, quân đội mới duy trì vận hành; nhưng không có lương chi trả ngay.
Nguy cơ lan rộng đến đời sống và kinh tế
Các kế hoạch đóng cửa chi tiết, đã được ban hành: cơ quan nghiên cứu khoa học, dịch vụ khách hàng; nhiều văn phòng liên bang; sẽ tạm ngưng, trong khi hàng chục nghìn nhân viên đối diện nguy cơ, nghỉ việc không lương. Đây được xem là “cú sốc kép” với nền kinh tế và tâm lý xã hội Mỹ.
Bài học từ lần đóng cửa dài nhất, năm 2018–2019, cho thấy; thiệt hại kinh tế có thể lên tới hàng tỷ USD. Khi đó, gần 800.000 nhân viên bị ảnh hưởng, trong đó 340.000 người nghỉ việc tạm thời. Văn phòng Ngân sách Quốc hội ước tính thiệt hại GDP 0,02%.
Lần này, khoản ngân sách tranh cãi chiếm 1,7 nghìn tỷ USD; trong khi nước Mỹ, đang đối mặt khoản nợ công; 37,5 nghìn tỷ USD; ngày càng phình to. Giới phân tích cho rằng, nếu khủng hoảng ngân sách kéo dài; uy tín tài chính Mỹ sẽ tiếp tục bị đặt dấu hỏi; đặc biệt sau khi các cơ quan xếp hạng tín dụng từng cảnh báo, về tính bền vững nợ công.
Trong bối cảnh, chưa có dấu hiệu nhượng bộ giữa hai đảng; nhiều chuyên gia nhận định việc đóng cửa chính phủ; có thể kéo dài hơn dự kiến. Điều này không chỉ, gây áp lực lên người lao động liên bang; mà còn làm dấy lên lo ngại; về sự ổn định chính trị và sức khỏe kinh tế dài hạn của Mỹ.
Theo: Khai Mở