Mỗi mùa hè đến, Nghệ An lại chìm trong những tiếng khóc tiễn biệt trẻ thơ – những sinh mạng non nớt bị dòng nước cuốn đi trong cái chết thầm lặng. Đuối nước không gầm rú như tai nạn giao thông, nhưng tàn nhẫn chẳng kém. Và đau hơn nữa, là khi ta biết: phần lớn những cái chết ấy – hoàn toàn có thể ngăn chặn.
- Cùng con vào lớp một: Chữ đầu đời, Đạo đầu tâm
- Học bơi – Mùa hè an toàn và trưởng thành cho con bạn
- Giáo viên hạnh phúc khi Luật Nhà giáo 2025 được thông qua
Những con số lạnh lẽo, nhưng nước mắt thì nóng hổi
Chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh Nghệ An đã xảy ra 19 vụ đuối nước, cướp đi 22 sinh mạng, phần lớn là trẻ em và thanh thiếu niên. Những đứa trẻ ấy – sáng còn cười nói – chiều đã nằm bất động dưới chân đê, ao làng, con suối sau nhà.
Số vụ đuối nước trong nửa năm đầu đã tiến sát con số cả năm 2024, cho thấy mức độ nghiêm trọng và tốc độ leo thang đáng báo động. Nhưng bi kịch này không nằm trên những biểu đồ thống kê – nó đang xảy ra trên bàn thờ của các gia đình.
Điều đáng nó là sự vụ đáng thương này không chỉ đến với các em nhỏ mà còn xảy ra với những người lớn, đã trưởng thành do những chủ quan cá nhân và thiếu kỹ năng trong việc xử lý đuối nước. Từ đó đã gây bao nhiêu vụ tang thương ở những vùng quê đến thành phố, gây nhức nhối trong xã hội.
Chỉ đạo thì có, tang lễ thì vẫn đều đặn
Nghệ An là vùng đất có khu vực biển kéo dài và hệ thống sông ngòi, ao mương dày đặc, điều này là điểm thuẩn lợi lớn trong phát triền kinh tế văn hóa của vùng này, như du lịch, nuôi trồng thủy hải sản và phát triển về nông nghiệp, góp phần lớn vào phát triển nguồn lương thức và kinh tế trong tỉnh và cả nước. Ngay từ đầu, các địa phương đã rất chú trong vào việc an toàn và phòng chống đuối nước, xem đây là 1 chỉ đạo xuyên suốt từ Tỉnh xuống các xã, thôn. Tuy Nghệ An không thiếu chỉ thị, công văn, lễ phát động phòng chống đuối nước. Nhưng nghịch lý là: mỗi đứa trẻ thiệt mạng lại trở thành bằng chứng cho thấy sự vào cuộc còn quá nửa vời, chưa đi vào thực tiễn và chủ yếu đang ở trên giấy tờ.
- Dạy bơi mới dừng lại ở… lời hứa.
- Phao cứu sinh chỉ xuất hiện sau bi kịch.
- Cảnh báo nguy hiểm đặt cho có, không ai kiểm soát.
Nếu chỉ đạo không chạm đến tận ao, tận suối – thì đừng ngạc nhiên khi nước vẫn tiếp tục mang đi những sinh mệnh ngây thơ và ngay cả người trưởng thành vẫn không tránh khỏi vấn nạn này.
Khi ai cũng đúng – Chỉ có trẻ em là sai?
- Phụ huynh: “Cháu đi chơi một lát thôi mà…”
- Nhà trường: “Không có kinh phí mở lớp bơi.”
- Cán bộ địa phương: “Chúng tôi đã tuyên truyền nhiều lần!”
Thế mới thấy được sự chủ quan không chỉ đến từ trẻ nhỏ, mà chính người lớn, chính quyền, nhà trường đều chủ quan cho sự tiếp diễn hậu quả nghiêm trọng này.
Và rồi – ai cũng làm tròn trách nhiệm của mình trên giấy tờ. Chỉ có đứa trẻ – không biết bơi – là người “có lỗi” khi rơi xuống nước?
Hệ thống “rửa tay” tập thể ấy đang đẩy trẻ em vào vòng nguy hiểm, để rồi sau đó tất cả cùng… tiếc thương.
Những câu hỏi nhức nhối, không thể phớt lờ
- Tại sao một tỉnh có hàng trăm con sông và bờ biển lại không có đủ bể bơi công cộng an toàn?
- Tại sao các chương trình dạy bơi không được đưa vào học chính khóa tại trường tiểu học?
- Tại sao đến tận khi trẻ mất, người lớn mới vội vã hành động, rồi lại đâu vào đấy?
Đừng đổ lỗi cho định mệnh, khi chúng ta hoàn toàn có thể phòng tránh. Vấn đề không nằm ở nước sâu, mà ở trách nhiệm còn quá nông.
Giải pháp không cần quá lớn – Chỉ cần thật lòng
- Một lớp học bơi đơn sơ, nhưng bài bản.
- Một buổi huấn luyện sơ cứu tim phổi tại trường.
- Một đội kiểm tra điểm tắm nguy hiểm vào mỗi chiều hè.
- Một lần trò chuyện thực sự với con trẻ về kỹ năng sinh tồn.
Không cần chương trình hàng tỷ đồng, không cần phong trào hoành tráng. Chỉ cần người lớn đủ tỉnh táo để hiểu rằng, mỗi hành động nhỏ hôm nay – có thể cứu một đứa trẻ ngày mai.
Nghệ An là miền quê nghĩa tình, nhưng không thể là nơi mà mỗi mùa hè lại tiễn thêm vài đứa trẻ về trời. Đuối nước không phải tai họa “từ trên giáng xuống” – nó là kết quả của sự chủ quan, buông lỏng và phó mặc.
Bi kịch không nằm ở chỗ trẻ em không biết bơi. Bi kịch nằm ở chỗ người lớn biết điều đó, nhưng không làm gì cả.