Từ tư duy quản lý truyền thống, bộ máy cồng kềnh đến hạn chế về chuyển đổi số – chính quyền phường đang đối mặt với nhiều “điểm nghẽn” cần tháo gỡ để thực sự trở thành chính quyền kiến tạo, phục vụ người dân hiệu quả
- Không khí lạnh tăng cường, Bắc Bộ và Trung Bộ đón đợt rét đầu mùa
- Đạo làm người: Lấy nhân để yêu người, lấy nghĩa để sửa mình
- Hành vi này của con trong bữa cơm: Dấu hiệu sớm của sự vô ơn, bất hiếu
Chính quyền phường – mắt xích quan trọng nhưng nhiều áp lực
Tại Diễn đàn “Quản trị địa phương ở đơn vị hành chính phường” tổ chức ngày 2/11 tại Hà Nội, các chuyên gia và nhà quản lý đã thẳng thắn chỉ ra hàng loạt “điểm nghẽn” trong vận hành chính quyền phường hiện nay.
Ông Trần Anh Tuấn, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, nhấn mạnh: chính quyền phường là cấp gần dân nhất, trực tiếp thực thi chính sách và cung cấp dịch vụ công, nhưng lại đang chịu áp lực lớn về khối lượng công việc, trong khi cơ chế vận hành còn nhiều bất cập.
Một trong những vấn đề nổi bật là chuyển đổi từ mô hình “quản lý” sang “quản trị” chưa được thực hiện đồng bộ. Nhiều nơi vẫn mang nặng tư duy hành chính, chưa chú trọng đến tính phục vụ và kiến tạo, khiến hiệu quả hoạt động chưa đạt kỳ vọng.
Thực tế cho thấy nhiều phường đang bị “quá tải” do phân bổ biên chế thiếu linh hoạt. Các vị trí việc làm chưa được xác định rõ ràng, danh mục công việc mang tính “bình quân” giữa các địa bàn có quy mô dân số và khối lượng công việc khác nhau.
Điều này dẫn đến tình trạng một số phường đông dân, nhiều doanh nghiệp phải xử lý khối lượng hồ sơ khổng lồ, trong khi nhân sự không tăng tương ứng.
Bên cạnh đó, dù đã có chủ trương phân quyền và phân cấp, song quy trình và thủ tục hành chính vẫn còn rườm rà, chưa được tinh giản. Cán bộ phường vẫn phải xin ý kiến hoặc chờ phê duyệt từ cấp trên cho nhiều công việc nhỏ, làm giảm tính chủ động và kịp thời trong xử lý tình huống.
Chuyển đổi số chậm và năng lực cán bộ còn hạn chế
Trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia, nhiều phường vẫn gặp khó do hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ và thiếu nhân lực số chuyên sâu. Một số dịch vụ công trực tuyến chưa vận hành trơn tru, dữ liệu còn rời rạc giữa các phòng ban.
Song song đó, đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường – lực lượng trực tiếp tiếp xúc với người dân – lại chưa được đào tạo đầy đủ về kỹ năng công nghệ, quản trị đô thị hay dịch vụ công hiện đại. Chính sách đãi ngộ, phụ cấp, cơ chế tuyển dụng linh hoạt cũng chưa thực sự hấp dẫn, khiến việc thu hút nhân lực chất lượng cao gặp khó khăn.
Các chuyên gia cho rằng, để chính quyền phường thật sự trở thành “trung tâm điều phối và kiến tạo phát triển”, trước hết phải đổi mới tư duy từ quản lý sang quản trị – nghĩa là từ việc “làm thay dân” sang “phục vụ dân” và “tạo điều kiện cho dân làm”.
Giải pháp được đề xuất bao gồm:
- Lấy con người làm trọng tâm, xây dựng cơ chế đãi ngộ và đào tạo bài bản cho đội ngũ công chức phường.
- Điều chỉnh biên chế linh hoạt theo đặc thù từng địa bàn thay vì phân bổ bình quân.
- Đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI) trong quản trị đô thị.
- Hoàn thiện thể chế và phân quyền thực chất, trao quyền rõ ràng cho phường đi kèm cơ chế giám sát, phản biện và kiểm soát quyền lực.
Hướng tới mô hình chính quyền đô thị thông minh
Theo các nhà nghiên cứu, chính quyền phường cần được xem là “nền tảng của chính quyền đô thị thông minh”, nơi dữ liệu, công nghệ và con người được kết nối để ra quyết định nhanh chóng, minh bạch.
Nếu các “điểm nghẽn” trên không được khắc phục, quá trình hiện đại hóa quản trị địa phương sẽ bị chậm lại, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dịch vụ công và niềm tin của người dân.
Việc tháo gỡ những rào cản này không chỉ giúp chính quyền phường vận hành hiệu quả hơn mà còn góp phần quan trọng trong việc xây dựng một nền hành chính phục vụ – kiến tạo phát triển – minh bạch và gần dân.
Theo: Pháp Luật