Ô nhiễm không khí tăng mạnh tại Hà Nội và các tỉnh phía Bắc với AQI vượt 200; gây nguy cơ nghiêm trọng cho phổi, tim mạch và thị lực; đặc biệt trong những ngày thời tiết nghịch đảo.
- Sân bay Long Thành: 14.000 nhân sự chạy nước rút đón chuyến bay ngày 19/12
- Thói quen không lành mạnh khiến nguy cơ đột quỵ tăng cao ở người trẻ
- Chấn động Đắk Lắk: Bé gái 9 tuổi bị bố xích chân, chính quyền khẩn trương giải cứu
Ô nhiễm không khí tăng vọt tại nhiều điểm quan trắc
Hà Nội và nhiều tỉnh phía Bắc đang ghi nhận tình trạng chất lượng không khí xuống mức “rất xấu”; khi chỉ số AQI lần đầu trong mùa đông vượt qua ngưỡng 200. Đây là mức cảnh báo ảnh hưởng khẩn cấp đến sức khỏe, đặc biệt là phổi và hệ tim mạch.
Số liệu từ hệ thống quan trắc của Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường cho thấy nồng độ bụi mịn tăng đột biến trong hai ngày gần đây. Tại điểm đo cổng Đại học Bách khoa Hà Nội (đường Giải Phóng); chỉ số AQI lên tới 210 – mức được phân loại “rất xấu” và có thể gây hại cho toàn bộ người dân. Trạm 556 Nguyễn Văn Cừ cũng ghi nhận mức 201, trong khi công viên Khuất Duy Tiến ở mức 160.
Không chỉ Hà Nội, nhiều tỉnh phía Bắc khác cũng rơi vào tình trạng ô nhiễm nặng. Khu công nghiệp Thăng Long 2 (Hưng Yên) ghi nhận AQI 170; Khu liên cơ quan Bắc Giang 154; UBND TP Hải Dương cũ 153; Công viên Nam Cao (Phủ Lý) 153; cầu Thái Bình (Hưng Yên) 189.
AQI là chỉ số phản ánh mức độ ô nhiễm từ 0 đến hơn 300; trong đó mức trên 200 được đánh giá nguy hại và có khả năng ảnh hưởng tới mọi nhóm người.
Ô nhiễm không khí và những nguyên nhân tích tụ trong mùa lạnh
Lý giải hiện tượng ô nhiễm tăng cao, Tiến sĩ Hoàng Dương Tùng – Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam – cho biết từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau; miền Bắc chịu ảnh hưởng của gió lặng, sương mù và độ ẩm cao. Các yếu tố này kết hợp tạo ra lớp nghịch nhiệt khiến bụi không thể khuếch tán; buộc toàn bộ các chất ô nhiễm bị nén sát mặt đất trong nhiều ngày.
Tác động này kéo dài khiến nồng độ bụi mịn PM2.5 gia tăng; gây ra nhiều ảnh hưởng tức thì và lâu dài tới sức khỏe người dân.
Ô nhiễm không khí gây hại phổi, tim mạch và thị lực
Bác sĩ Đoàn Dư Mạnh (Hội Bệnh mạch máu Việt Nam) cảnh báo rằng hít thở ngoài trời trong những ngày chỉ số AQI vượt 200 tương đương “tác hại của việc hút hai bao thuốc lá”. Bụi mịn có khả năng đi sâu vào phế nang; gây tổn thương niêm mạc đường thở, viêm và xơ hóa.
Những nhóm dễ tổn thương gồm người cao tuổi, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và bệnh nhân hô hấp mạn tính; dễ bị tái phát viêm xoang, viêm họng hoặc viêm phế quản phổi nặng.
Không chỉ dừng lại ở hệ hô hấp, ô nhiễm không khí còn ảnh hưởng trực tiếp đến mắt và tim mạch. Bác sĩ Lê Ngô Minh Như (Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM – Cơ sở 3) cho biết bụi mịn có thể bám lên nhãn cầu; gây viêm kết mạc, tổn thương giác mạc, thậm chí xuyên sâu vào mô mắt. Các hạt bụi siêu nhỏ cũng làm tăng nguy cơ tăng huyết áp, đau tim và đột quỵ.
Theo WHO, ô nhiễm không khí liên quan đến 30% ca tử vong do ung thư phổi và 43% ca tử vong do bệnh hô hấp. Một nghiên cứu của Đại học Chicago (Mỹ) cũng cho thấy tuổi thọ trung bình có thể giảm hơn hai năm khi sống trong môi trường ô nhiễm cao.
Khuyến cáo để bảo vệ sức khỏe trong thời điểm ô nhiễm
Các chuyên gia khuyên người dân hạn chế tối đa ra ngoài. Khi bắt buộc phải di chuyển, cần đeo khẩu trang lọc bụi mịn; đeo kính bảo vệ mắt và vệ sinh mũi họng bằng nước muối sinh lý sau khi trở về nhà. Những hoạt động thể thao ngoài trời như chạy bộ; đạp xe nên tạm dừng và chuyển sang tập luyện trong nhà nhằm giảm nguy cơ hít phải lượng lớn bụi mịn khi vận động mạnh.
Về dinh dưỡng, nên tăng cường thực phẩm giàu đạm, rau xanh, hoa quả nhiều vitamin C như cam và bưởi để nâng cao sức đề kháng. Một số biện pháp hỗ trợ thải độc phổi như thở cơ hoành; xông hơi nước nóng với tinh dầu có thể giúp làm ẩm đường thở. Khi có triệu chứng kéo dài như ho, đau ngực hoặc khó thở; người dân cần đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.