Tổng thống Putin cho biết Nga và Mỹ có thể đạt thỏa thuận kiểm soát vũ khí hạt nhân chiến lược, mở đường cho hòa bình lâu dài nếu đàm phán thành công.
- Thượng đỉnh Alaska: Phép thử quan hệ Trump – Putin giữa căng thẳng Ukraine
- Nga công bố thời gian, hình thức thượng đỉnh Putin – Trump Alaska
- Hà Nội cấm đường phục vụ Đại lễ 80 năm Quốc khánh
Nga – Mỹ hướng tới thỏa thuận kiểm soát hạt nhân
Trong cuộc họp với các quan chức cấp cao tại Điện Kremlin ngày 14/8; Tổng thống Vladimir Putin khẳng định Moskva và Washington có khả năng đạt được một thỏa thuận về kiểm soát vũ khí hạt nhân chiến lược. Ông đánh giá Mỹ đang nỗ lực chân thành nhằm chấm dứt xung đột; thúc đẩy các giải pháp mang lại lợi ích cho tất cả các bên liên quan.
Tổng thống Putin cho biết sẽ gặp người đồng cấp Donald Trump tại bang Alaska vào ngày 15/8. Đây sẽ là hội nghị thượng đỉnh Nga – Mỹ đầu tiên kể từ tháng 6/2021. Ông nhấn mạnh, nếu đạt được đồng thuận; cuộc gặp có thể đặt nền móng cho hòa bình lâu dài giữa hai nước, châu Âu và thế giới.
Vấn đề kiểm soát vũ khí chiến lược
Bình luận của ông Putin cho thấy kiểm soát vũ khí hạt nhân sẽ là trọng tâm khi ông gặp Tổng thống Mỹ. Nga và Mỹ hiện là hai quốc gia sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn nhất toàn cầu.
Ngày 4/8, Bộ Ngoại giao Nga thông báo chấm dứt cam kết không triển khai tên lửa tầm trung và tầm xa; sau khi Mỹ rút khỏi Hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) năm 2019. INF, ký năm 1987 giữa Mỹ và Liên Xô, từng cấm phát triển, sản xuất và triển khai mọi loại tên lửa có tầm bắn 500-5.500 km. Sau khi Liên Xô tan rã, Nga tiếp quản hiệp ước này.
Mâu thuẫn từ INF đến New START
Mỹ rút khỏi INF với cáo buộc Nga phát triển tên lửa 9M729 có tầm bắn gần 5.000 km; trong khi Moskva phủ nhận và khẳng định tầm bắn chỉ 480 km. Nga cũng cáo buộc Mỹ vi phạm INF khi triển khai các hệ thống Aegis Ashore ở châu Âu; có khả năng phóng tên lửa hành trình Tomahawk.
Dù từng áp lệnh tự kiềm chế; Nga cho rằng Mỹ vẫn thử nghiệm và triển khai các loại vũ khí bị INF cấm, như hệ thống Typhon có thể phóng tên lửa hành trình Tomahawk; được đưa tới Philippines để tập trận chung hồi tháng 4/2024.
Nguy cơ New START hết hiệu lực
Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược Mới (New START) là thỏa thuận cuối cùng còn hiệu lực giữa Nga và Mỹ về vũ khí hạt nhân, sẽ hết hạn ngày 5/2/2026. New START, ký năm 2010 và có hiệu lực từ 2011; giới hạn mỗi bên chỉ được triển khai tối đa 700 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM), tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM) và oanh tạc cơ mang vũ khí hạt nhân; cùng tối đa 1.550 đầu đạn hạt nhân.
Nếu New START không được gia hạn hoặc thay thế; Nga và Mỹ đều có thể vượt giới hạn này, đẩy nguy cơ chạy đua vũ trang hạt nhân lên mức cao hơn.
Theo: Như Tâm/TASS, AFP