Hệ thống phòng không SAMP/T tích hợp radar hiện đại, đánh chặn đa mục tiêu, đang trở thành át chủ bài mới của châu Âu, đe dọa vị thế Patriot Mỹ
- Hoàng tử “ngủ yên” Saudi qua đời sau 20 năm hôn mê
- Chiến đấu cơ Bangladesh rơi vào trường học, 19 người chết
- Bí quyết sống an nhiên tự tại: Sống không buồn, không giận, chẳng lo âu
Công nghệ phòng không chiến lược của châu Âu
SAMP/T (Surface-to-Air Missile Platform/Terrain), còn được gọi là MAMBA, là hệ thống phòng thủ tên lửa tầm trung do Eurosam phát triển – một liên doanh giữa MBDA Italy, MBDA France và Tập đoàn Thales.
Hệ thống này được thiết kế nhằm bảo vệ các đơn vị cơ động và cơ sở chiến lược trước các mối đe dọa từ trên không, bao gồm: máy bay chiến đấu, tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo chiến thuật.
Khả năng tấn công – phòng thủ toàn diện
SAMP/T sử dụng tên lửa đánh chặn Aster-30, với tầm bắn lên đến 120 km với mục tiêu khí động học và 60 km đối với tên lửa đạn đạo.
Radar Arabel tích hợp cho phép theo dõi hơn 1.000 mục tiêu cùng lúc, mang lại khả năng bảo vệ 360 độ – điểm vượt trội so với hệ thống Patriot, vốn chỉ giới hạn góc phát hiện nếu không nâng cấp radar LTAMDS.
SAMP/T NG: Nâng tầm chiến lược châu Âu
Phiên bản nâng cấp SAMP/T NG sẽ bắt đầu triển khai từ cuối năm 2025, với nhiều cải tiến đáng chú ý:
- Tăng tầm đánh chặn lên 150 km
- Đối phó hiệu quả với tên lửa đạn đạo có tầm bắn đến 600 km
- Tích hợp phần mềm điều khiển tối ưu hơn và khả năng liên kết chiến thuật mạnh hơn
Điều này đưa SAMP/T vào nhóm những hệ thống phòng không tiên tiến nhất thế giới hiện nay.
Hiệu quả tại chiến trường Ukraine
SAMP/T hiện đang được Pháp và Ý triển khai tại các điểm nóng, bao gồm Romania và Ukraine – nơi nó được dùng để chống lại UAV và tên lửa của Nga.
Tuy nhiên, nhiều nguồn như Le Monde, WSJ phản ánh rằng hệ thống gặp lỗi phần mềm, tỷ lệ đánh chặn UAV giảm từ 90% xuống còn 30% trong năm 2025 – do thiếu tên lửa Aster-30 và giới hạn công nghệ radar.
Dù vậy, nhiều báo cáo khác lại khẳng định SAMP/T vẫn hoạt động hiệu quả trong đánh chặn tên lửa đạn đạo chiến thuật (TBM), cho thấy kết quả sử dụng thực tế còn phụ thuộc vào điều kiện và cách triển khai.
Những thách thức cần vượt qua
Bên cạnh hiệu suất thực tế, SAMP/T vẫn đối mặt với một số vấn đề đáng lo ngại:
- Nguồn cung tên lửa Aster-30 khan hiếm: Ukraine đang thiếu, kho của Ý cạn kiệt, còn Pháp chưa cam kết thêm
- Radar Arabel hoạt động tốt trong điều kiện bình thường, nhưng hiệu quả giảm khi đối mặt mục tiêu tốc độ cao hoặc bị nhiễu sóng mạnh
- Hệ thống phần mềm điều khiển cần nâng cấp để theo kịp tốc độ tác chiến thực địa
Các yếu tố này khiến nhiều chuyên gia so sánh và cho rằng Patriot vẫn nhỉnh hơn trong một số kịch bản tác chiến phức tạp.
Triển vọng chiến lược và tầm ảnh hưởng
Dù còn bất cập, SAMP/T vẫn được xem là mảnh ghép quan trọng trong chiến lược phòng thủ tự chủ của châu Âu, đặc biệt khi các quốc gia EU tìm cách giảm phụ thuộc vào vũ khí Mỹ.
Việc Pháp và Ý đặt hàng SAMP/T NG vào năm 2024 chứng tỏ niềm tin vào hệ thống này. Từ năm 2026, phiên bản mới có thể được xuất khẩu cho nhiều quốc gia, tăng cường khả năng phòng thủ chung trong NATO.
Lá chắn châu Âu đang thay đổi cuộc chơi
Với công nghệ radar hiện đại, tầm đánh chặn mở rộng và định hướng phát triển rõ ràng, SAMP/T đang dần thay đổi cán cân trong lĩnh vực phòng không toàn cầu.
Dù chưa hoàn hảo, nhưng tiềm năng của SAMP/T khiến Patriot Mỹ không thể đứng ngoài cuộc cạnh tranh, đặc biệt trong bối cảnh cuộc chiến tại Ukraine vẫn còn diễn biến phức tạp.
Theo: Vietnamnet