Sau trận lũ quét khốc liệt tại các huyện miền núi Nghệ An, hàng ngàn ngôi nhà ngập trong bùn đất, tài sản bị cuốn trôi, người dân trắng tay.
- Lãnh đạo Campuchia và Thái Lan sắp đàm phán hòa bình tại Malaysia
- Campuchia và Thái Lan đồng ý ngừng bắn theo đề xuất của Tổng thống Mỹ Trump
- Ăn trứng đúng cách giúp người cao tuổi giảm nguy cơ mắc Alzheimer đáng kể
Giờ đây, bài toán lớn nhất đặt ra là: Làm sao để tái thiết cuộc sống từ đống hoang tàn? Và Nhà nước đã có những bước đi gì để đồng hành cùng người dân?
1. Những gì còn lại sau cơn lũ dữ
Những hình ảnh ghi lại từ hiện trường các xã vùng sâu như Kỳ Sơn, Con Cuông, Tương Dương… cho thấy cảnh tượng ám ảnh: đường làng phủ đầy bùn lầy, nhà cửa tan hoang, vật dụng sinh hoạt chất đống như rác thải. Nhiều gia đình không còn nổi chiếc giường khô để ngủ, bếp nấu bị lấp bởi đất đá, quán hàng đổ nát, xe cộ bị bùn chôn vùi.
Ở xã Chiêu Lưu (Kỳ Sơn), nước lũ đã cuốn trôi toàn bộ sạp hàng của người dân, làm hư hỏng hệ thống điện, nước. Không ít người bật khóc khi nhìn thấy mái nhà mình chỉ còn trơ khung hoặc bị sập hoàn toàn.
2. Bắt đầu lại từ con số 0
“Chúng tôi chẳng còn gì ngoài bộ quần áo đang mặc,” anh Lê Văn Thắng, một người dân ở huyện Con Cuông nghẹn lời. Hầu hết bà con nơi đây làm nông, nuôi gà, trồng ngô, nhưng trận lũ vừa qua đã cướp đi cả mùa vụ. Trẻ em không có sách vở, người lớn không có kế sinh nhai.
Cuộc sống bị đẩy về vạch xuất phát, trong khi nhu cầu cấp thiết hiện nay là nơi ở tạm, lương thực, nước sạch và vệ sinh môi trường để tránh dịch bệnh sau lũ.
3. Nhà nước vào cuộc: Tái thiết không chỉ là cứu trợ
Ngay sau khi lũ rút, Chính phủ và chính quyền địa phương đã triển khai hàng loạt biện pháp khẩn cấp và lâu dài để hỗ trợ người dân:
Cứu trợ khẩn cấp: Hàng chục tấn lương thực, thuốc men, nước sạch được vận chuyển tới các vùng bị cô lập. Quân đội, công an, lực lượng dân sự được huy động hỗ trợ dọn dẹp bùn đất, sửa nhà cửa và đường sá.
Hỗ trợ tài chính và phục hồi sản xuất: UBND tỉnh Nghệ An đã đề xuất với Trung ương cấp kinh phí để hỗ trợ người dân khôi phục nhà ở, mua giống cây trồng, con giống và vật tư nông nghiệp. Các gói tín dụng ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội cũng được triển khai nhằm giúp người dân có vốn khởi nghiệp lại sau lũ.
Tái định cư và quy hoạch lại khu dân cư: Một số khu vực thường xuyên xảy ra lũ ống, lũ quét sẽ được di dời dân cư đến nơi an toàn hơn. Chính phủ cũng yêu cầu các tỉnh cập nhật lại bản đồ nguy cơ thiên tai, xây dựng hệ thống cảnh báo sớm và thiết kế nhà ở kiên cố cho vùng cao.
Đầu tư hạ tầng chống lũ: Các dự án thủy lợi nhỏ, đường nông thôn, cầu dân sinh sẽ được khôi phục theo hướng bền vững, đảm bảo khả năng chống chịu thiên tai trong tương lai. Hệ thống đê điều, kè sông sẽ được gia cố tại các điểm xung yếu.
4. Tái thiết phải gắn với phát triển bền vững
Các chuyên gia cảnh báo rằng biến đổi khí hậu đang làm cho thời tiết cực đoan trở nên phổ biến và khốc liệt hơn. Vì vậy, việc tái thiết không thể chỉ dừng lại ở việc khôi phục hiện trạng, mà cần:
Phục hồi rừng đầu nguồn – lá chắn tự nhiên ngăn lũ và sạt lở.
Đào tạo nghề, chuyển đổi sinh kế cho người dân vùng núi để giảm phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp đơn thuần.
Tuyên truyền kiến thức phòng chống thiên tai, đặc biệt là kỹ năng ứng phó tại chỗ cho người dân và học sinh.
5. Không để người dân đơn độc sau thiên tai
Cuộc sống sau lũ là một hành trình dài và khó khăn. Nhưng nếu có sự đồng hành từ Nhà nước, sự tiếp sức từ cộng đồng, cùng ý chí kiên cường của người dân, thì “mảnh đất chết” cũng có thể hồi sinh.
“Chúng tôi cần hơn cả sự động viên, là niềm tin để bắt đầu lại,” bà Nguyễn Thị Hạnh, một giáo viên ở xã Yên Tĩnh, chia sẻ.
Thiên tai có thể cướp đi tài sản, nhưng không thể dập tắt tinh thần. Với sự vào cuộc quyết liệt của Nhà nước, những chính sách hỗ trợ thiết thực và giải pháp phòng chống lâu dài, người dân Nghệ An sẽ không chỉ “sống sót” qua cơn lũ, mà còn hồi sinh mạnh mẽ, hướng tới cuộc sống bền vững và an toàn hơn trong tương lai.
Nguồn: Nghệ An 24H