Từ đầu năm 2026, Bộ Công Thương sẽ triển khai thí điểm cơ chế giá bán lẻ điện hai thành phần. Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm phản ánh đúng chi phí ngành Điện, đồng thời tiến tới xóa bỏ cơ chế bù chéo trong giá điện.
- Xét xử ông Phạm Thái Hà và vụ án tại Tập đoàn Thuận An: Hé lộ những bữa tiệc, những khoản tiền “cơ chế”
- Thành phố lớn nhất thế giới trước nguy cơ núi lửa
- Ukraina lo lắng: Nga có thể triển khai chương trình tái vũ trang trị giá tới 1,2 nghìn tỷ USD
Cơ chế giá hai thành phần là gì?
Hiện nay, Việt Nam áp dụng giá điện một thành phần, tức khách hàng chỉ trả tiền dựa trên sản lượng điện tiêu thụ. Cách tính này chưa thể hiện đầy đủ chi phí đầu tư hạ tầng, khấu hao tài sản, vận hành lưới điện và trạm biến áp. Điều này khiến chi phí thực tế nhiều khi bị phân bổ không đồng đều, dẫn đến bù chéo giữa các nhóm khách hàng và khu vực.
Theo dự thảo của Bộ Công Thương, giá bán lẻ điện hai thành phần gồm:
- Tiền công suất đăng ký (đồng/kW/tháng): Khoản phí cố định, khách hàng vẫn phải trả ngay cả khi không sử dụng điện.
- Tiền điện năng tiêu thụ (đồng/kWh): Tính dựa trên lượng điện sử dụng thực tế, phân chia theo giờ bình thường, cao điểm và thấp điểm.
Mô hình này được nhiều quốc gia áp dụng nhằm khuyến khích khách hàng tối ưu nhu cầu sử dụng điện, giảm áp lực cho hệ thống vào giờ cao điểm.
Lộ trình triển khai 4 giai đoạn
Bộ Công Thương xây dựng kế hoạch thí điểm với lộ trình cụ thể:
- Giai đoạn 1 (2025 – giữa 2026): Thu thập dữ liệu về sản lượng điện, hành vi tiêu dùng và đặc điểm phụ tải để hoàn thiện phương án tính giá.
- Giai đoạn 2 (1/2026 – 6/2026): Phát hành hóa đơn song song (không thu tiền), giúp khách hàng làm quen với cơ chế tính giá mới.
- Giai đoạn 3 (7/2026 – 7/2027): Thực hiện thanh toán thực tế theo biểu giá hai thành phần, theo dõi phản ứng khách hàng và điều chỉnh thông số.
- Giai đoạn 4 (từ 8/2027): Đánh giá toàn diện hiệu quả tài chính, kỹ thuật và hành vi tiêu dùng, sau đó mở rộng phạm vi áp dụng.
Trong giai đoạn thí điểm, nhóm khách hàng sản xuất tiêu thụ điện lớn – đặc biệt các doanh nghiệp mua điện trực tiếp từ đơn vị phát năng lượng tái tạo – sẽ là đối tượng đầu tiên tham gia. Sau khi tổng kết, Bộ Công Thương và EVN sẽ xem xét mở rộng sang các nhóm khách hàng khác.
Việc triển khai cơ chế giá điện hai thành phần nằm trong lộ trình cải cách được nêu tại Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị về đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Mục tiêu dài hạn là xóa bỏ bù chéo giữa các nhóm khách hàng, khu vực và nâng cao tính minh bạch trong quản lý giá điện.
Ông Nguyễn Anh Tuấn – Tổng giám đốc EVN – nhận định: “Áp dụng giá điện hai thành phần sẽ giúp người dùng ý thức hơn trong việc sử dụng điện tiết kiệm, đồng thời đảm bảo nguồn lực cho ngành Điện đầu tư phát triển hạ tầng.”
Theo: VTCnews