Vụ sạt lở tại thôn Pứt, xã Hùng Sơn khiến 1 người tử vong và 2 người mất tích dù thời tiết đang nắng đã gây nhiều tranh luận. Từ hiện tượng “sạt lở không mưa”, nhiều người đặt câu hỏi: nguyên nhân nằm ở mưa lớn tích tụ hay có yếu tố tác động từ hệ sinh thái rừng và địa chất khu vực?
- Dân “mất ăn mất ngủ” vì sạt lở tái diễn nghiêm trọng tại Sóc Trăng
- Đèo nối Đà Lạt với TPHCM sạt lở giữa đêm, giao thông chia cắt
- Nước lũ dâng đến ngực, người dân Lâm Đồng liên tục cầu cứu
Lo ngại rừng suy giảm và vai trò của hệ rễ trong việc giữ đất
Sau sự cố, nhiều ý kiến cho rằng rừng tự nhiên có vai trò quan trọng trong việc giữ đất và ổn định sườn dốc. Khi rừng bị thu hẹp hoặc bị thay thế bởi các loại cây ngắn ngày, khả năng giữ đất có thể giảm đi đáng kể. Một số độc giả phân tích rằng những cây rễ nông không đủ độ bám để giữ khối đất đá lớn, đặc biệt khi địa hình dốc và lớp đất dưới mặt bị yếu. Tuy nhiên, chính quyền địa phương khẳng định vị trí xảy ra sạt lở là rừng nguyên sinh, không bị khai thác. Điều này khiến câu hỏi về chất lượng đất, độ ẩm và độ ổn định của sườn đồi được chú ý nhiều hơn. Người dân cũng lo ngại rằng dù là rừng nguyên sinh, mật độ cây lớn và mức độ bám rễ sâu có thể thay đổi theo thời gian. Vụ việc cho thấy những khu vực đồi núi dù còn rừng vẫn cần được đánh giá định kỳ để xác định các yếu tố có thể dẫn đến sạt lở. Đây cũng là hồi chuông cảnh báo về việc theo dõi hệ sinh thái rừng kỹ hơn, nhằm tránh những sự cố xảy ra bất ngờ.
Mưa lớn kéo dài khiến đất no nước và tạo điều kiện cho sạt lở muộn
Một góc nhìn khác cho rằng sạt lở xảy ra trong nắng cũng không phải sự kiện quá bất thường. Trước thời điểm vụ việc, khu vực Đà Nẵng đã trải qua nhiều đợt mưa lớn kéo dài. Khi nước thấm sâu vào các lớp đất, địa chất có thể mất liên kết và trở nên yếu. Lúc này, đất ngậm nước nhiều ngày liên tiếp sẽ tạo áp lực từ bên trong. Khi trời chuyển nắng, sự thay đổi nhiệt độ có thể khiến đất nứt hoặc trượt, dẫn đến sạt lở muộn. Một số độc giả chỉ ra rằng khu vực có ít cây lớn và rễ bám sâu nên khả năng giữ đất càng thấp. Điều này khiến những khối đất lớn dễ bị dịch chuyển ngay cả khi không có mưa. Việc sạt lở xảy ra sau mưa nhiều ngày nhưng vào lúc trời nắng là hiện tượng đã từng xuất hiện tại nhiều vùng đồi núi trên cả nước. Từ góc nhìn này, cần thiết lập hệ thống cảnh báo dựa trên lượng mưa tích lũy, thay vì chỉ quan sát thời tiết tại thời điểm hiện tại. Đây là cách giúp các địa phương đánh giá đúng độ ổn định của đất và chủ động phòng tránh rủi ro.
Chính quyền nhận định đây là thiên tai vượt dự báo, cần siết chặt cảnh báo sớm
Theo lãnh đạo xã Hùng Sơn, khối đất đá sạt xuống ước tính lên đến hàng triệu mét khối, cuốn trôi hoa màu, tài sản và khiến ba người mất tích. Lực lượng chức năng đã lập sở chỉ huy tại hiện trường, huy động nhiều phương tiện tìm kiếm suốt nhiều ngày. Một thi thể đã được tìm thấy dưới lớp bùn đất dày. Đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường Đà Nẵng nhận định đây là vụ sạt lở nghiêm trọng dù thời tiết khô ráo, cho thấy thiên tai đang diễn biến khó lường. Các chuyên gia cho rằng cần sớm cập nhật bản đồ cảnh báo sạt lở, đánh giá lại chất lượng rừng, địa chất và độ ẩm đất tại các khu vực có độ dốc cao. Đây cũng là tín hiệu cho thấy nhiều sườn núi có thể trở nên nguy hiểm sau các trận mưa kéo dài, dù bề ngoài đất đã khô. Vụ việc đặt ra yêu cầu xây dựng hệ thống theo dõi đất – mưa – địa chất chi tiết hơn, giúp giảm rủi ro cho người dân và hạn chế thiệt hại trong tương lai.
Theo: Dân trí