Trung Quốc tuyên chiến với Mỹ trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới ngày càng leo thang, những tuyên bố mạnh mẽ từ phía Trung Quốc đã thu hút sự chú ý toàn cầu.

Với các phát ngôn như “Trung Quốc sẽ mất thị trường Mỹ? Chúng tôi không quan tâm!” hay “Thế giới đủ lớn để Mỹ không phải là toàn bộ thị trường”, Bắc Kinh dường như đang gửi đi thông điệp rằng họ sẵn sàng đối đầu với các chính sách kinh tế khắt khe từ Washington. Liệu đây có phải là dấu hiệu cho một cuộc chiến tranh kinh tế thực sự, hay chỉ là một chiến lược để khẳng định vị thế của một cường quốc đã tồn tại hàng nghìn năm? Hãy cùng phân tích từ góc nhìn trung lập.

Nguồn gốc của căng thẳng

Căng thẳng thương mại Mỹ-Trung không phải là câu chuyện mới. Kể từ năm 2018, khi chính quyền Trump áp đặt các mức thuế quan lên hàng hóa Trung Quốc; hai bên đã rơi vào một cuộc chiến thuế quan kéo dài. Đến năm 2025, dưới chính quyền mới; Mỹ tiếp tục gia tăng áp lực với các biện pháp hạn chế xuất khẩu công nghệ cao và kiểm soát chặt chẽ các chuỗi cung ứng liên quan đến Trung Quốc. Đáp lại, Bắc Kinh không chỉ áp thuế trả đũa; mà còn thể hiện thái độ cứng rắn qua các phát ngôn chính thức và truyền thông nhà nước.

Một câu nói được cho là từ giới chức Trung Quốc rằng “Trung Quốc đã tồn tại 5.000 năm; phần lớn thời gian không có Mỹ, và chúng tôi vẫn sống sót” phản ánh một tâm thế tự tin. Nó gợi lên lịch sử lâu đời của Trung Quốc như một nền văn minh bền bỉ, đồng thời ngầm khẳng định rằng; Bắc Kinh không phụ thuộc vào thị trường Mỹ để phát triển. Tuy nhiên, liệu đây có phải là chiến lược thực sự hay chỉ là cách để xoa dịu dư luận trong nước?

Trung quốc tự tin với thị trường nội địa

Với dân số hơn 1,4 tỷ người và tầng lớp trung lưu ngày càng tăng; Trung Quốc đã chuyển hướng từ một nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu sang tiêu dùng nội địa. ( Ảnh: internet)

Một trong những lý do khiến Trung Quốc có thể mạnh miệng trong cuộc đối đầu này là thị trường nội địa khổng lồ của họ. Với dân số hơn 1,4 tỷ người và tầng lớp trung lưu ngày càng tăng; Trung Quốc đã chuyển hướng từ một nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu sang tiêu dùng nội địa. Các chính sách kích thích kinh tế, như hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và đầu tư vào cơ sở hạ tầng, cho thấy Bắc Kinh đang chuẩn bị cho kịch bản xấu nhất; mất hoàn toàn thị trường Mỹ.

Ngoài ra, Trung Quốc cũng đang đẩy mạnh sáng kiến; “Vành đai và Con đường” để mở rộng ảnh hưởng kinh tế sang châu Á, châu Phi và châu Âu. Các hiệp định thương mại tự do với các nước ASEAN; cùng với việc tham gia Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), giúp Trung Quốc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Khi một quan chức tuyên bố “Thế giới đủ lớn để Mỹ không phải là tất cả”; điều này không hẳn là lời nói suông. Trung Quốc đang tìm cách giảm phụ thuộc vào Mỹ bằng cách củng cố quan hệ với các đối tác khác.

Mỹ: chiến lược tự cô lập hay bảo vệ lợi ích quốc gia?

Ở phía bên kia, Mỹ cũng có lý do riêng để cứng rắn với Trung Quốc. Các chính sách hạn chế thương mại được Washington biện minh là để bảo vệ việc làm trong nước; ngăn chặn chuyển giao công nghệ và đảm bảo an ninh quốc gia. Tuy nhiên, việc “đóng cửa” với thị trường Trung Quốc không phải không có rủi ro. Trung Quốc là một trong những nguồn cung cấp hàng hóa lớn nhất của Mỹ; từ điện tử đến dược phẩm. Việc cắt đứt quan hệ thương mại hoàn toàn có thể làm tăng giá cả trong nước và gây áp lực lên người tiêu dùng Mỹ.

Hơn nữa, các doanh nghiệp Mỹ như Apple, Tesla hay Nike vốn có thị trường lớn tại Trung Quốc; cũng đứng trước nguy cơ mất doanh thu nếu Bắc Kinh trả đũa bằng cách hạn chế tiếp cận thị trường. Khi Trung Quốc tuyên bố “Nếu Mỹ muốn tự cô lập khỏi thị trường Trung Quốc, cứ tự nhiên!”, điều này đặt ra câu hỏi liệu Mỹ có sẵn sàng trả giá cho chiến lược của mình hay không.

Cuộc chiến kinh tế: ai sẽ thắng?

Nói về việc “Trung Quốc tuyên chiến với Mỹ”, cần hiểu rằng đây không phải là một cuộc chiến theo nghĩa đen; mà là một cuộc cạnh tranh chiến lược dài hạn. Cả hai bên đều có lợi thế riêng. Mỹ sở hữu đồng đô la – đồng tiền dự trữ toàn cầu; cùng với nền tảng công nghệ tiên tiến và liên minh kinh tế mạnh mẽ. Trong khi đó, Trung Quốc có lợi thế về quy mô sản xuất; chuỗi cung ứng toàn cầu và một thị trường nội địa đủ lớn để tự duy trì.

Tuy nhiên, cả hai bên cũng đối mặt với những thách thức. Đối với Trung Quốc, việc mất thị trường Mỹ có thể ảnh hưởng đến các ngành xuất khẩu chủ lực; như điện tử và dệt may, đồng thời làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế. Đối với Mỹ, việc loại bỏ Trung Quốc khỏi chuỗi cung ứng sẽ đòi hỏi thời gian và chi phí lớn để tái cấu trúc; chưa kể đến nguy cơ suy thoái nếu các biện pháp thuế quan làm tăng lạm phát.

Nói về việc “Trung Quốc tuyên chiến với Mỹ”, cần hiểu rằng đây không phải là một cuộc chiến theo nghĩa đen; mà là một cuộc cạnh tranh chiến lược dài hạn ( Ảnh: internet)

Tác động toàn cầu

Cuộc đối đầu này không chỉ ảnh hưởng đến Mỹ và Trung Quốc; mà còn tác động sâu sắc đến nền kinh tế toàn cầu. Các quốc gia phụ thuộc vào thương mại với cả hai cường quốc; như Việt Nam, Hàn Quốc hay Đức, có thể bị kẹt giữa lằn ranh. Hơn nữa, việc chia tách chuỗi cung ứng toàn cầu thành hai khối riêng biệt – một do Mỹ dẫn dắt và một do Trung Quốc chi phối – có thể làm tăng chi phí và giảm hiệu quả kinh tế toàn cầu.

Hòa bình hay đối đầu?

Liệu những tuyên bố như “Trung Quốc tuyên chiến với Mỹ”; có thực sự báo hiệu một cuộc chiến kinh tế toàn diện? Từ góc nhìn trung lập, có vẻ như cả hai bên đang chơi một ván cờ dài hạn; nơi mỗi động thái đều được tính toán kỹ lưỡng. Trung Quốc, với lịch sử 5.000 năm, tin rằng họ có thể vượt qua bất kỳ thử thách nào. Mỹ, với sức mạnh kinh tế và công nghệ, cũng không dễ dàng nhượng bộ.

Tuy nhiên, trong một thế giới kết nối chặt chẽ; việc cả hai bên cùng thua có thể là kịch bản thực tế, hơn là một bên giành chiến thắng tuyệt đối. Liệu Trung Quốc và Mỹ có thể tìm ra một giải pháp cân bằng; hay họ sẽ tiếp tục đẩy căng thẳng lên cao? Câu trả lời vẫn còn nằm ở phía trước, nhưng điều chắc chắn là thế giới đang dõi theo từng bước đi của hai gã khổng lồ này.