Trong nỗ lực hiện đại hóa hệ thống giao thông quốc gia và mở rộng hợp tác khu vực, Chính phủ Việt Nam đang đẩy nhanh tiến độ thực hiện tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng. Đây là dự án trọng điểm quốc gia không chỉ mang tính chất liên vùng mà còn đóng vai trò chiến lược trong kết nối kinh tế quốc tế, đặc biệt là với Trung Quốc.

Quyết tâm: Làm ngày không đủ, tranh thủ làm đêm

Trong công điện chỉ đạo gần đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành và 9 địa phương liên quan “làm việc xuyên lễ, xuyên Tết”, đẩy mạnh tiến độ để khởi công tuyến đường sắt này ngay trong năm nay, cụ thể là ngày 19/12. Tinh thần “làm ngày không đủ, tranh thủ làm đêm” được đặt ra như một mệnh lệnh hành động cấp thiết.

Tổng quan tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng

Tuyến đường sắt mới có tổng chiều dài khoảng 417 km, bao gồm tuyến chính dài hơn 390 km và hai tuyến nhánh 27 km. Tuyến bắt đầu tại ga Lào Cai mới, kết nối trực tiếp với ga Hà Khẩu Bắc (Trung Quốc) và kết thúc tại khu bến Lạch Huyện, Hải Phòng – cảng biển lớn của miền Bắc Việt Nam.

Đường sắt này đi qua 9 tỉnh, thành phố gồm: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng. Đây đều là các khu vực kinh tế trọng điểm của vùng trung du và đồng bằng Bắc Bộ.

Quy mô kỹ thuật hiện đại, phù hợp phát triển dài hạn

Tuyến đường được quy hoạch theo tiêu chuẩn đường đôi khổ 1.435 mm, giai đoạn đầu xây dựng đường đơn, có khả năng khai thác chung cả tàu hàng và tàu khách. Về tốc độ thiết kế, tàu khách có thể đạt vận tốc từ 120 – 160 km/h tùy từng đoạn, đảm bảo yêu cầu vận tải hiện đại, an toàn và hiệu quả.

Dự án sẽ ứng dụng công nghệ đầu kéo tập trung, cùng hệ thống tín hiệu điều khiển tiên tiến nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn vận hành quốc tế.

Tổng vốn đầu tư và cơ cấu tài chính

Dự án có tổng mức đầu tư lên đến 203.231 tỷ đồng, tương đương khoảng 8,4 tỷ USD. Nguồn vốn bao gồm: ngân sách Nhà nước, trái phiếu Chính phủ, vốn vay ODA, và các hình thức hợp tác công tư (PPP).

Hiện tại, Việt Nam đang tích cực đàm phán với phía Trung Quốc về khoản vay ODA ưu đãi, trong đó hai bên đang làm rõ quy mô khoản vay, mức lãi suất cũng như điều kiện ràng buộc đi kèm.

Các bộ ngành vào cuộc quyết liệt

  • Bộ Xây dựng được giao chủ trì bàn giao ranh giới tuyến và tọa độ giải phóng mặt bằng trước tháng 6.
  • Bộ này cũng chịu trách nhiệm tổ chức lập và thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế xây dựng, hồ sơ mời thầu… với yêu cầu thực hiện song song, không chờ việc trước xong mới làm việc sau.
  • Bộ Tài chính được giao rà soát nguồn tiết kiệm chi thường xuyên năm 2025 để ưu tiên bố trí ngân sách cho dự án.
  • Các bộ Ngoại giao, Tài nguyên – Môi trường, Nông nghiệp phối hợp hoàn tất thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng và các yếu tố liên quan đến pháp lý, môi trường.

Công tác giải phóng mặt bằng: Nút thắt phải được tháo ngay

Đường sắt này đi qua 9 tỉnh, thành phố gồm: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng. Đây đều là các khu vực kinh tế trọng điểm của vùng trung du và đồng bằng Bắc Bộ.
Đường sắt này đi qua 9 tỉnh, thành phố gồm: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng. Đây đều là các khu vực kinh tế trọng điểm của vùng trung du và đồng bằng Bắc Bộ. (Ảnh: Internet)

Một trong những yếu tố then chốt quyết định tiến độ là giải phóng mặt bằng. Thủ tướng yêu cầu thành lập các Ban Chỉ đạo cấp tỉnh, trong đó Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy trực tiếp đứng đầu, huy động cả hệ thống chính trị cùng tham gia.

Việc hỗ trợ tái định cư, đền bù, ổn định cuộc sống người dân phải được thực hiện công khai, minh bạch và công bằng, hoàn thành trong 8 tháng tới.

Mục tiêu hoàn thành: Trước năm 2030

Theo kế hoạch, tuyến đường sắt sẽ hoàn thành và đưa vào khai thác trong năm 2030. Đây sẽ là tuyến đường sắt tốc độ cao quan trọng nhất kết nối biên giới với cảng biển, phục vụ vận tải hành khách lẫn hàng hóa xuyên quốc gia.

Vai trò chiến lược và kỳ vọng phát triển

Tuyến đường sắt này không chỉ giúp kết nối nội vùng hiệu quả, mà còn mở rộng cửa giao thương với Trung Quốc và các thị trường quốc tế thông qua cảng Hải Phòng.

Một khi hoàn thiện, đây sẽ là tuyến vận tải xanh, sạch và nhanh hơn so với vận tải đường bộ. Đồng thời, dự án sẽ giảm áp lực lên hạ tầng đường bộ quốc gia, giảm ùn tắc, tiết kiệm chi phí logistics, thúc đẩy phát triển các khu công nghiệp, dịch vụ dọc tuyến.

Từ giấc mơ đến hiện thực: Cần quyết tâm đồng bộ

Việc xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng là giấc mơ hạ tầng kéo dài hàng chục năm, nay đã sẵn sàng thành hiện thực. Tuy nhiên, để đạt được tiến độ đã đề ra, cần sự quyết liệt từ các cấp chính quyền, sự đồng lòng của người dân và sự hỗ trợ hiệu quả từ các nguồn lực quốc tế.

Tuyến đường không chỉ là “cầu nối sắt” giữa các địa phương, mà còn là đòn bẩy chiến lược giúp Việt Nam vươn xa hơn trên bản đồ giao thông quốc tế.

Theo: Báo PL