Cuộc đàm phán kéo dài 90 phút giữa Nga và Ukraine tại Istanbul ngày 16/5 khép lại trong bầu không khí trái chiều. Moskva tỏ ra hài lòng và lạc quan, trong khi Kiev thất vọng vì những yêu cầu “không thể chấp nhận” từ phía Nga, khiến triển vọng ngừng bắn tiếp tục xa vời.

Nga “mỉm cười”, Ukraine lắc đầu: Kết thúc đầy tương phản

Sau gần ba năm xung đột quân sự, cuộc gặp trực tiếp giữa hai phái đoàn Nga và Ukraine tại Istanbul hôm 16/5 được kỳ vọng như một tia sáng le lói trong nỗ lực tìm kiếm hoà bình. Tuy nhiên, hy vọng sớm tắt khi hai bên bước ra khỏi bàn đàm phán với thái độ đối lập hoàn toàn.

Trưởng đoàn Nga Vladimir Medinsky tuyên bố Moskva “hài lòng” với kết quả và sẵn sàng tiếp tục đối thoại. Trong khi đó, các quan chức Ukraine bày tỏ thất vọng sâu sắc, cho rằng những yêu cầu từ phía Nga “vượt xa thực tế và không mang tính xây dựng”.

Điểm sáng duy nhất: Trao đổi 2.000 tù binh

Dù còn nhiều khác biệt, hai bên vẫn đạt được nhất trí quan trọng: tiến hành trao đổi 1.000 tù binh mỗi bên – đây là cuộc trao đổi lớn nhất kể từ khi chiến sự nổ ra vào đầu năm 2022.

“Đây là bước đi nhân đạo và có ý nghĩa trong bối cảnh hiện nay”, ông Medinsky phát biểu, đồng thời cho biết Nga ghi nhận đề xuất đàm phán trực tiếp giữa hai nguyên thủ quốc gia do Ukraine đưa ra.

Mâu thuẫn lớn về lãnh thổ: “Bài toán không lời giải”?

Theo nguồn tin Ukraine, cuộc đàm phán nhanh chóng “vấp đá” khi Nga đưa ra những điều kiện mà Kiev cho là “không tưởng”. Trong đó có yêu cầu Ukraine rút khỏi 4 khu vực phía đông gồm Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson – những vùng lãnh thổ mà Nga đã tuyên bố sáp nhập từ năm 2022.

Một quan chức ngoại giao Ukraine gọi đây là “yêu sách không thể chấp nhận được”, và khẳng định phái đoàn Nga “không có thẩm quyền quyết định các vấn đề then chốt”. Điều này làm dấy lên nghi ngại về sự nghiêm túc trong thiện chí của Moskva.

Thổ Nhĩ Kỳ đóng vai trò cầu nối: “Còn rất nhiều việc phải làm”

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan – người chủ trì phiên đàm phán – nhận định đây là một cuộc gặp “quan trọng đối với hòa bình thế giới”. Ông cho biết hai bên đã đồng ý chia sẻ bằng văn bản các điều kiện để tiến tới một lệnh ngừng bắn khả thi trong tương lai.

Dù vậy, ông Fidan cũng thừa nhận tiến trình hoà đàm còn dài, cần nhiều nỗ lực và nhượng bộ từ cả hai phía.

Tái khởi động hòa đàm sau hai năm “đóng băng”

Cuộc gặp lần này tại Istanbul đánh dấu cuộc đối thoại trực tiếp đầu tiên giữa Nga và Ukraine kể từ tháng 3/2022. Trước đó, hai bên từng đạt được bản dự thảo hoà bình nhưng đàm phán bị đình trệ sau khi Tổng thống Zelensky tuyên bố chấm dứt tiến trình vào tháng 4/2022.

Phía Nga tham gia với các đại diện cấp cao như Thứ trưởng Ngoại giao, Quốc phòng và Cục trưởng Tình báo. Ukraine cử Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov dẫn đầu, cùng các quan chức ngoại giao, tình báo và cố vấn tổng thống.

Tương lai hoà bình vẫn mờ mịt

Mặc dù đã có những bước tiếp xúc chính thức, giới quan sát nhận định cuộc chiến tại Ukraine vẫn chưa gần đến hồi kết. Khi cả hai bên đều giữ vững lập trường về lãnh thổ, triển vọng về một lệnh ngừng bắn bền vững vẫn chỉ nằm trên giấy.

Trong bối cảnh đó, bất kỳ cuộc tiếp xúc nào – dù là nhỏ – vẫn được xem là nỗ lực đáng ghi nhận. Song, để tiến tới hòa bình thực sự, có lẽ cần hơn cả những tuyên bố ngoại giao là sự nhượng bộ thực chất và chân thành.

Theo: Vnexpress