Ngày 22/10, Tổng thống Mỹ Donald Trump áp lệnh trừng phạt dầu mỏ Nga sau khi cho rằng Tổng thống Putin cố tình kéo dài xung đột Ukraine, đánh dấu Putin chạm đến giới hạn kiên nhẫn của Washington.

Sự kiên nhẫn của ông Trump “đến giới hạn“

Ngày 22/10, tại Phòng Bầu dục, Tổng thống Donald Trump đã chủ trì một cuộc họp khẩn với các cố vấn an ninh cấp cao để thảo luận bước đi tiếp theo với Nga. Sau nhiều tháng trì hoãn, ông Trump tuyên bố “đã đến lúc phải hành động”.

Theo nguồn tin từ Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ đã trực tiếp hỏi Ngoại trưởng Marco Rubio và Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth về quan điểm trước đề xuất áp lệnh trừng phạt mạnh tay hơn với Moscow. Cả hai quan chức đều đồng tình, đánh dấu sự thống nhất trong nội các về việc cần gia tăng sức ép đối với Điện Kremlin.

Chỉ vài giờ trước đó, ông Trump đã làm việc với Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, yêu cầu hoàn tất kế hoạch trừng phạt ngành dầu mỏ Nga – lĩnh vực mang lại phần lớn nguồn thu ngân sách cho nước này. “Tôi cảm thấy đã đến lúc rồi. Chúng ta đã chờ quá lâu”, ông Trump nói với các phóng viên sau cuộc họp.

Trong nhiều tháng, ông Trump vẫn hy vọng có thể thương lượng trực tiếp với Tổng thống Nga Vladimir Putin để tìm ra lối thoát cho cuộc xung đột tại Ukraine. Tuy nhiên, sau hàng loạt cuộc điện đàm và các nỗ lực trung gian bất thành, Nhà Trắng kết luận rằng ông Putin “đang cố tình kéo dài thời gian” và không thực sự muốn đàm phán.

Ngay sau khi hủy kế hoạch gặp thượng đỉnh với ông Putin tại Budapest (Hungary) vì cho rằng “sẽ chỉ lãng phí thời gian”, Tổng thống Mỹ đã bật đèn xanh cho các biện pháp trừng phạt. Giới chức Mỹ đánh giá đây là bước ngoặt lớn trong chính sách của ông Trump đối với Nga, chấm dứt giai đoạn “kiên nhẫn chiến lược” và mở đầu cho một lập trường cứng rắn hơn.

Lệnh trừng phạt dầu mỏ đánh dấu bước ngoặt quan hệ Mỹ – Nga

Theo các quan chức Nhà Trắng, các biện pháp trừng phạt; nhắm vào hai tập đoàn năng lượng hàng đầu của Nga là Lukoil và Rosneft; đã được soạn thảo từ nhiều tháng trước; sẵn sàng kích hoạt bất cứ lúc nào Tổng thống Trump ra lệnh. Trong ba phương án được trình lên – trừng phạt toàn diện; trừng phạt trung bình và trừng phạt hạn chế – ông Trump chọn phương án trung bình; thể hiện mong muốn vẫn giữ kênh đối thoại ngoại giao song song với sức ép kinh tế.

Ngoại trưởng Marco Rubio cho biết: “Tổng thống vẫn mong muốn đạt được hòa bình. Nhưng nếu Nga tiếp tục không hợp tác, ông ấy sẽ buộc phải hành động. Và hôm nay chính là ngày đó.”

Lệnh trừng phạt mới là biện pháp trực tiếp đầu tiên của chính quyền Trump; trong nhiệm kỳ hai nhằm vào ngành năng lượng Nga, một trụ cột kinh tế then chốt. Việc Mỹ nhắm mục tiêu vào xuất khẩu dầu có thể khiến ngân sách Nga; thất thu hàng tỷ USD, đồng thời gửi đi thông điệp mạnh mẽ rằng Washington đã hết kiên nhẫn.

Phản ứng trước quyết định của Mỹ, Tổng thống Vladimir Putin; tuyên bố Nga sẽ không bao giờ “đầu hàng trước sức ép bên ngoài”; dù thừa nhận nền kinh tế có thể chịu tổn thất trong ngắn hạn. Tuy nhiên, tác động của lệnh trừng phạt đã nhanh chóng lan rộng; các nhà máy lọc dầu Ấn Độ bắt đầu giảm nhập khẩu dầu Nga; còn các tập đoàn dầu khí quốc doanh Trung Quốc tạm ngừng mua dầu để “đánh giá rủi ro”.

Giới phân tích nhận định, đây là tín hiệu rõ ràng cho thấy Washington đã thay đổi chiến thuật, từ kiềm chế sang chủ động tấn công về kinh tế. Đòn trừng phạt dầu mỏ không chỉ gây áp lực trực tiếp lên Điện Kremlin, mà còn khiến các đối tác lớn của Nga phải cân nhắc lại mối quan hệ thương mại với Moscow.

Rạn nứt gia tăng trong mối quan hệ Trump – Putin

Theo các quan chức Mỹ, mối quan hệ giữa Tổng thống Trump và ông Putin; bắt đầu có dấu hiệu rạn nứt từ hội nghị thượng đỉnh NATO hồi tháng 6; khi ông Trump công khai chỉ trích việc Nga tiếp tục chiến tranh ở Ukraine là “thiếu sáng suốt”. Từ đó, các cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo trở nên ngắn hơn; lạnh nhạt hơn và thiếu đi sự thân mật vốn có.

Trong khi nhiều cố vấn khuyến khích ông Trump tăng cường viện trợ quân sự cho Ukraine; Tổng thống Mỹ vẫn giữ quan điểm rằng “chỉ đàm phán mới mang lại hòa bình lâu dài”. Tuy nhiên, việc Moscow tiếp tục tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái; ngay sau khi ông Trump hủy hội nghị Budapest; khiến Nhà Trắng xem đây là hành động “thách thức trực tiếp”.

Theo cựu đặc phái viên Mỹ về Ukraine Kurt Volker; ông Trump vẫn giữ lại một số lựa chọn mạnh mẽ; bao gồm khả năng chuyển giao tên lửa tầm xa Tomahawk cho Kiev. “Điều này cho thấy ông Trump thực sự muốn đạt được thỏa thuận; nhưng đồng thời không loại trừ biện pháp quân sự nếu Nga không thay đổi”, ông Volker nói.

Giới chuyên gia nhận định, bước đi của ông Trump; là nỗ lực tái định hình hình ảnh “kiến tạo hòa bình toàn cầu”; mà ông từng nhấn mạnh trong chiến dịch tranh cử. Tuy nhiên, cách tiếp cận này cũng ẩn chứa rủi ro lớn; bởi nếu Nga không lùi bước; Mỹ có thể phải đối mặt với vòng xoáy căng thẳng mới cả về kinh tế lẫn an ninh.

Andrew Weiss, Phó Chủ tịch Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế; cho rằng: “Câu hỏi đặt ra hiện nay là liệu đây có phải là bước ngoặt chiến lược thực sự; trong chính sách của ông Trump hay chỉ là động thái tạm thời; nhằm thể hiện sự không hài lòng với ông Putin.”

Theo: VOV

Từ Khóa: