Vụ vỡ hồ nước ở Lâm Đồng khiến một bé gái tử vong; nhiều tài sản và hoa màu bị cuốn trôi; đang đặt ra câu hỏi lớn về trách nhiệm của chủ đầu tư và các cơ quan quản lý trong việc giám sát, cấp phép công trình thủy lợi.

Thảm họa từ hồ chứa không phép

Tối 1/11, tại xã Tuy Phong, tỉnh Lâm Đồng; hồ chứa nước phục vụ sản xuất nông nghiệp của Công ty TNHH Trang trại Việt Phong Phú bất ngờ bị vỡ. Nước từ hồ có diện tích khoảng 1.400m²; cùng lưu lượng từ các kênh liên hồ ở Suối Măng – Cây Cà và Suối Tân Lai; đổ ập xuống khu dân cư Cây Cà, gây thiệt hại nặng nề.

Hậu quả khiến một bé gái 13 tuổi thiệt mạng, nhiều người bị thương; hàng chục ngôi nhà và hoa màu bị cuốn trôi. Thống kê ban đầu ghi nhận 4,4ha hoa màu của 17 hộ dân bị hư hại; ước tính thiệt hại từ 500 đến 600 triệu đồng, chưa kể tài sản và vật nuôi.

Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, ông Hồ Văn Mười, trực tiếp chỉ đạo công tác khắc phục; khẳng định đây là “nhân tai, không phải thiên tai”; yêu cầu Công an tỉnh vào cuộc điều tra và hạ mực nước các hồ lân cận để phòng sự cố tái diễn.

Người dân xử lý bùn đất sau vụ việc vỡ đập; (Ảnh: Dân trí)

Doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm bồi thường toàn bộ

Theo Luật sư Đặng Thị Thúy Huyền (Đoàn Luật sư TP.HCM), Công ty TNHH Trang trại Việt Phong Phú là chủ sở hữu; đồng thời là đơn vị quản lý hồ chứa; nên phải chịu trách nhiệm bồi thường toàn bộ thiệt hại về tính mạng, tài sản, hoa màu và chi phí khắc phục hậu quả.

Căn cứ Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015, người gây thiệt hại cho người khác phải bồi thường; trừ trường hợp bất khả kháng hoặc lỗi của bên bị thiệt hại. Trong sự việc này, hồ nước bị vỡ không do thiên tai, mà do xây dựng và vận hành trái phép; nên doanh nghiệp không thể viện dẫn lý do miễn trừ trách nhiệm.

Bên cạnh bồi thường dân sự, doanh nghiệp có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định 36/2020/NĐ-CP vì khai thác công trình thủy lợi không phép; mức phạt lên đến 230 triệu đồng, đồng thời bị buộc khôi phục hiện trạng ban đầu.

Trường hợp xác định có hành vi vi phạm nghiêm trọng quy định về xây dựng hoặc an toàn công trình; cơ quan điều tra có thể khởi tố theo Điều 298 Bộ luật Hình sự – “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”; với khung hình phạt cao nhất đến 15 năm tù.

Điều đáng nói, hồ chứa nước này có dung tích gần 900.000m³; nằm trong dự án nông nghiệp hơn 20ha; nhưng không có giấy phép xây dựng, không thẩm định thiết kế; không đánh giá tác động môi trường và không lập phương án ứng phó sự cố.

Dù vậy, công trình vẫn hoạt động suốt thời gian dài mà không bị kiểm tra hay xử lý, cho thấy sự buông lỏng giám sát từ cơ quan quản lý địa phương.

Cần cơ chế bồi thường và giám sát chặt chẽ hơn

Ngoài việc xác định trách nhiệm pháp lý, các chuyên gia cho rằng cần thiết lập cơ chế bồi thường nhanh và minh bạch, giúp người dân sớm ổn định cuộc sống sau thiên tai nhân tạo.

Doanh nghiệp phải chủ động hỗ trợ người dân bị thiệt hại; đồng thời chịu chi phí khắc phục môi trường. Về lâu dài, chính quyền cần kiểm tra định kỳ, công khai danh sách hồ chứa không phép; yêu cầu chủ đầu tư khẩn trương hoàn thiện hồ sơ pháp lý và đảm bảo an toàn vận hành.

Vụ vỡ hồ nước ở Lâm Đồng là lời cảnh tỉnh nghiêm khắc về việc buông lỏng quản lý công trình thủy lợi; khi một sai phạm có thể đổi bằng sinh mạng con người và hậu quả khôn lường cho môi trường.

Theo: Dân trí

Từ Khóa: