Kế hoạch hòa bình 28 điểm do Mỹ đề xuất đang gây chấn động ngoại giao khi yêu cầu Ukraine nhượng bộ lãnh thổ và cắt giảm quân đội. Ukraine lập tức lên tiếng, cho rằng bản đề xuất mang nhiều yếu tố “theo yêu cầu của Nga” và khó có thể chấp nhận.

Kế hoạch hòa bình 28 điểm và những điều khoản gây tranh cãi

Kế hoạch hòa bình 28 điểm, do chính quyền Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump xây dựng, nhằm định hình lộ trình kết thúc xung đột Nga – Ukraine.

Heo các nguồn ngoại giao, văn bản này bao gồm bốn nhóm nội dung lớn: chấm dứt chiến sự, đảm bảo an ninh, kiến trúc an ninh châu Âu và định hướng quan hệ tương lai Mỹ – Nga – Ukraine.

Trong số 28 điểm, những điều khoản gây tranh cãi nhất là đề xuất Ukraine từ bỏ phần lãnh thổ còn lại mà Kiev đang kiểm soát tại vùng Donbass.

Đồng thời, quân đội Ukraine sẽ phải cắt giảm đáng kể quy mô và chỉ được duy trì lực lượng mang tính phòng thủ.

Mỹ cũng yêu cầu Ukraine từ bỏ việc sở hữu và tiếp nhận các loại vũ khí tấn công tầm xa như ATACMS hay Storm Shadow, hạn chế khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga.

Ngoài ra, kế hoạch nêu rõ việc cấm triển khai lực lượng quân sự nước ngoài trên lãnh thổ Ukraine, đồng thời kêu gọi thiết lập cơ chế giám sát an ninh mới sau xung đột.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: Dân trí) 

Ukraine lên tiếng và lập trường từ Moscow

heo các quan chức Ukraine được tiếp cận văn bản, phần lớn điều khoản trong kế hoạch hòa bình 28 điểm “phản chiếu yêu cầu tối đa của Moscow”.

Ukraine cho rằng nếu không có điều chỉnh đáng kể, Kiev “không thể chấp nhận” bất kỳ thỏa thuận nào làm suy yếu chủ quyền, an ninh hoặc khả năng phòng vệ quốc gia.

Tổng thống Volodymyr Zelenskyy không bình luận trực tiếp về nội dung kế hoạch nhưng nhấn mạnh rằng Ukraine chỉ ủng hộ một giải pháp hòa bình thực chất,

Không thể đánh đổi bằng việc nhượng bộ lãnh thổ. Ông cũng tái khẳng định vai trò then chốt của Mỹ trong việc tạo ra lộ trình hòa bình bền vững.

Phía Nga, thông qua người phát ngôn Dmitry Peskov, cho biết mọi thỏa thuận dài hạn đều phải đáp ứng các yêu cầu an ninh cốt lõi của Nga,

Bao gồm việc Ukraine không gia nhập NATO, phi quân sự hóa và chấp nhận hiện trạng lãnh thổ hiện nay.

Moscow cũng phủ nhận thông tin về một tiến triển mới trong đàm phán với Mỹ, cho rằng các cuộc trao đổi vẫn chỉ dừng ở mức tương tự cuộc gặp Alaska hồi tháng 8.

Những vấn đề liên quan và triển vọng của kế hoạch

Giới phân tích nhận định bản kế hoạch đặt ra nhiều câu hỏi lớn về chủ quyền lãnh thổ, cân bằng an ninh và lợi ích chiến lược của Ukraine.

Việc Kiev bị yêu cầu nhượng bộ lãnh thổ hoặc cắt giảm quân đội có thể làm suy yếu vị thế quốc tế, đồng thời ảnh hưởng đến cấu trúc an ninh châu Âu.

Một điểm gây lo ngại khác là vai trò của các đồng minh châu Âu trong kế hoạch vẫn chưa được đề cập rõ.

Nhiều chuyên gia cho rằng nếu thiếu sự đồng thuận rộng rãi từ EU và NATO, kế hoạch có nguy cơ trở thành giải pháp gây chia rẽ hơn là hướng tới ổn định.

Triển vọng của kế hoạch hòa bình 28 điểm vì thế vẫn còn bỏ ngỏ. Ukraine tỏ ra dè dặt, Nga tiếp tục nhấn mạnh lợi ích an ninh của mình,

Trong khi Mỹ muốn thúc đẩy một mô hình hòa bình theo hướng “giảm căng thẳng nhanh chóng”.

Dư luận quốc tế đang theo dõi sát sao bởi bất kỳ bước chuyển nào cũng có thể ảnh hưởng sâu rộng đến trật tự an ninh Đông Âu.

Theo:Dân trí

Từ Khóa: