Ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM đang ở mức đáng báo động, đòi hỏi việc nhận diện đúng nguồn thải và triển khai các giải pháp dài hơi. Các chuyên gia tại tọa đàm “Cải thiện chất lượng môi trường không khí đô thị” cho rằng đã đến lúc Việt Nam phải xử lý tận gốc thay vì chỉ khắc phục tạm thời.
- EU hỗ trợ Việt Nam 850.000 euro khắc phục hậu quả bão lũ
- Phụ nữ quý ở đức, đàn ông quý ở tài
- Giới chức Trung Quốc san bằng Chợ Lớn Kashgar ở Tân Cương
Ô nhiễm không khí đô thị ngày càng trầm trọng, mùa ô nhiễm kéo dài hơn
Tại tọa đàm do báo Tuổi Trẻ phối hợp Cục Môi trường tổ chức, nhiều chuyên gia cho biết bụi mịn PM2.5 vẫn là tác nhân gây ô nhiễm nghiêm trọng nhất. Hà Nội năm 2024 ghi nhận nhiều đợt không khí xấu kéo dài, thậm chí có thời điểm mức ô nhiễm vượt ngưỡng trung bình đến hai lần.
Tình trạng này trở nên rõ rệt nhất trong giai đoạn từ tháng 10 đến tháng 3 – được xem như “mùa ô nhiễm” ở miền Bắc. Hoạt động xây dựng dày đặc, phương tiện giao thông tăng mạnh, đốt phụ phẩm nông nghiệp và khí thải từ các nhà máy xi măng khiến chất lượng không khí giảm sâu.
PGS.TS Lý Bích Thủy nhấn mạnh rằng muốn giải quyết tận gốc ô nhiễm không khí thì phải có dữ liệu khoa học chi tiết thay vì chỉ nhìn tổng thể. Công nghệ số và mô
Giao thông, xây dựng và làng nghề – các nguồn thải chủ đạo
Theo các chuyên gia, giao thông vẫn là nguồn phát thải lớn, đóng góp 12–15% bụi mịn. Bụi đường phát sinh do hoạt động xe cộ chiếm tới 20–30%.
Ngoài ra, các làng nghề tái chế cũng được xác định là nguồn gây ô nhiễm nghiêm trọng nhưng ít được quản lý. Các chuyên gia đề xuất xây dựng “bản đồ ô nhiễm” nhằm khoanh vùng chính xác khu vực phát thải, làm cơ sở cho kiểm soát và xử lý.
PGS.TS Lý Bích Thủy nhấn mạnh rằng muốn giải quyết tận gốc ô nhiễm không khí thì phải có dữ liệu khoa học chi tiết thay vì chỉ nhìn tổng thể. Công nghệ số và mô hình giám sát hiện đại sẽ giúp xác định chính xác từng nguồn phát thải.
Hà Nội đang lên kế hoạch kiểm kê khí thải toàn thành phố, dự kiến công bố vào năm 2026 để làm rõ tỉ trọng ô nhiễm từ giao thông, xây dựng, đốt mở hay công nghiệp. Kết quả này sẽ là nền tảng ưu tiên phân bổ ngân sách xử lý những nguồn lớn nhất.
Hoàn thiện thể chế, xây dựng vùng phát thải thấp
Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cho biết đang đề xuất sửa đổi các nghị quyết liên quan để xây dựng “vùng phát thải thấp”, từng bước hạn chế phương tiện gây ô nhiễm vào khu vực trung tâm.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Quang Huân cũng cho rằng hệ thống pháp luật môi trường cần được hoàn thiện theo hướng coi môi trường là trụ cột ngang hàng với kinh tế – xã hội, không thể tiếp tục xử lý theo hướng đối phó.
Bộ trưởng Trần Đức Thắng khẳng định ô nhiễm không khí hiện là vấn đề quá phức tạp đối với Hà Nội và TP.HCM. Vì vậy, việc hoàn thiện thể chế, tăng cường giám sát, đầu tư công nghệ và phối hợp liên vùng là điều kiện tiên quyết.
Các chuyên gia đồng thuận rằng phải có kế hoạch dài hạn, nhất quán và dựa trên khoa học, đồng thời huy động sự tham gia của cộng đồng để cải thiện không khí đô thị một cách bền vững.
Theo: Tuổi Trẻ