Người đời cầu tài, cầu phúc, nhưng mấy ai cầu Nhẫn. Bởi tài hết, phúc tàn, chỉ Chữ Nhẫn (忍) mới giữ được tâm an giữa vạn biến — nguồn khởi của mọi phúc phần, giúp con người hóa dữ thành lành, giữ thiện mà đi qua nghịch cảnh.
- Siêu máy tính Mỹ đầu tư 1 tỷ USD nghiên cứu ung thư năng lượng
- Bánh đá Hà Giang – tinh hoa ẩm thực từ miền đá nở hoa
- Nghiên cứu khuyến cáo hạn chế dùng ebook khi đọc sách cho trẻ
Người xưa gói trọn đạo sống ấy trong một chữ: Nhẫn
Dao thử lòng, tâm hóa kim cương
Chữ Nhẫn (忍) gồm hai phần: trên là 刃 – nghĩa là lưỡi dao, tượng trưng cho thử thách và nghịch cảnh; dưới là 心 – nghĩa là trái tim, biểu trưng cho lòng người.
Dao ở trên, tim ở dưới – hình tượng ấy cho thấy: chỉ khi trái tim chịu được lưỡi dao của đau khổ mà không tan vỡ, con người mới thành tựu được đức độ.
Nếu chỉ có dao mà không có tâm, đó là tàn bạo.
Nếu có tâm mà không biết chịu thử thách, dễ sinh sân hận.
Chỉ khi tâm chịu được dao, mới đạt tới đức Nhẫn.
Nếu tâm chưa từng qua đau đớn, sao hiểu được lòng người?
Nếu chưa từng nhẫn, sao biết được đạo dài?
Từ chịu đựng đến tĩnh tâm
Trong Thuyết Văn Giải Tự, học giả Hứa Thận chú rằng: “Nhẫn là chịu được, là bền được.”
Nhưng “chịu” ở đây không phải là chịu nhục mù quáng, mà là giữ tâm không động dù cảnh có nghịch – lấy tĩnh thắng động, lấy hòa thắng bạo.
Người đời thường hiểu Nhẫn là chịu đựng, nhưng nếu bên trong vẫn uất hận, oán trách thì đó chỉ là nhẫn cưỡng ép, chưa phải chân nhẫn.
Nhẫn thật sự là tâm không oán, không hận, không thấy mình bị thiệt thòi.
Khi tâm đã thanh tịnh, dao không còn sắc, khổ hóa duyên, oán hóa ân.
Khi tâm không còn khởi niệm phản kháng, Chữ Nhẫn (忍) mới thật sự tròn đầy — đó là đức Nhẫn của người tu đạo: ngoại cảnh không lay, nội tâm không động, thị phi không nhiễm, tâm vẫn như như bất động.
Chữ Nhẫn – ba con đường, một gốc tâm
Trong Nho gia, Nhẫn là đức của người quân tử. Khổng Tử dạy: “Tiểu bất nhẫn, tắc loạn đại mưu” – việc nhỏ không nhẫn, việc lớn sẽ hỏng.
Trong Phật gia, Nhẫn là một trong Lục độ Ba-la-mật – Bồ Tát nhờ Nhẫn mà tâm không động giữa khổ nạn, trí huệ khai mở, công đức viên mãn.
Trong Đạo gia, Nhẫn là thuận theo tự nhiên, là tĩnh mà không tranh, nhẹ mà không động – để trở về với Đạo nguyên bản lai.
Dù ở bất kỳ hệ tư tưởng nào, Chữ Nhẫn (忍) vẫn là gốc của Đức, nền của Trí, và là chiếc chìa khóa dẫn con người trở về với tĩnh lặng và nhân hòa.
Một chữ Nhẫn đổi cả vận mệnh
Chữ Nhẫn nơi chợ – Trương Lương gặp bậc thầy ẩn sĩ
Tương truyền thời Tây Hán, có người tên Trương Lương vốn dòng dõi quý tộc nước Hàn. Sau khi nước mất nhà tan, ông ẩn cư, chỉ mong gặp minh chủ để cứu dân giúp đời.
Một hôm, ông gặp một ông lão y phục giản dị, ánh mắt sáng ngời, khí độ phi phàm. Ông lão cố ý làm rơi giày xuống đất rồi nói:
“Ngươi trẻ kia, nhặt giày cho ta.”
Trương Lương thoáng ngạc nhiên, trong lòng bất bình – mình là kẻ có học, sao lại bị sai khiến giữa chốn đông người? Nhưng ông kìm tâm khí, lặng lẽ cúi xuống nhặt giày, hai tay dâng lên cung kính.
Ông lão lại nói:
“Mang giày vào cho ta.”
Người qua đường bật cười, cho rằng ông nhục thân cầu lợi. Nhưng Trương Lương vẫn lặng yên làm theo, mặt không đổi sắc, tâm không oán hận.
Ông lão nhìn ông thật lâu, rồi mỉm cười:
“Ngươi có thể nhẫn như vậy, không phải người tầm thường.
Năm ngày sau, sáng sớm, đến chân cầu phía đông gặp ta, ta sẽ ban cho ngươi điều quý báu.”
Ba lần đến cầu – khi Nhẫn hóa thành Minh
Trương Lương ghi nhớ lời dặn.
Lần đầu đến muộn, lão trách ông không trọng tín.
Lần thứ hai, ông đến sớm hơn, nhưng lão đã tới trước.
Lần thứ ba, ông chờ từ nửa đêm, trời chưa sáng đã đứng nơi đầu cầu.
Lúc ấy, ông lão mỉm cười hiền hậu, trao cho ông quyển Thái Công Binh Pháp và dặn:
“Học kỹ đi, sau này ngươi sẽ gặp minh quân mà thành đại nghiệp.”
Về sau, Trương Lương quả thật gặp được Hán Cao Tổ Lưu Bang, đem mưu kế trong sách giúp dẹp loạn, bình thiên hạ, trở thành khai quốc công thần.
Người đời sau nói:
“Chỉ nhờ một niệm Nhẫn, mà đắc được Thiên thư;
chỉ vì một lòng khiêm cung, mà thành đại nghiệp.”
Nhẫn và Thứ – sức mạnh của lòng người hôm nay
Thế gian hôm nay ồn ào, người người tranh hơn thua; chỉ một lời trái ý cũng có thể khiến oán hận bốc lên. Nhưng nếu giữ được một niệm Chữ Nhẫn (忍), gió tan, mây tạnh. Nhẫn không phải yếu đuối, mà là làm chủ bản thân; khiến tâm tĩnh, trí sáng, lời thiện; khiến nghiệp tiêu, phúc sinh.
Người tu luyện càng phải Nhẫn, vì chỉ khi tâm không động mới có thể phản chiếu bản lai diện mục – thấy rõ đâu là mê, đâu là tỉnh, đâu là ngã, đâu là chân ngã. Chữ Nhẫn (忍) dạy ta vững tâm giữa phong ba: Nhẫn là gốc của Đức, nền của Trí, và là cánh cửa mở ra tĩnh lặng.
Và khi tâm đã Nhẫn, mới có thể Thứ (恕) – biết dung người, biết bao dung lỗi lầm.
Nhẫn đến vô oán vô hận, ấy mới là chân Nhẫn – sức mạnh của người hành Đạo.
Trong cuộc sống, ta vẫn thường nghe câu “Một điều nhịn, chín điều lành.” Nhưng Chữ Nhẫn (忍) không chỉ là nín lặng hay chịu đựng, mà là tỉnh giác trong tâm, thấy rõ điều gì nên buông, điều gì nên giữ. Nhẫn là giữ được tâm, Thứ là mở được tâm. Hiểu được Nhẫn, ta học được Thứ – dùng lòng mình để đo lòng người, biết cảm thông, tha thứ và hóa giải oán hận.
Một niệm Nhẫn giữ yên sóng lòng, một bước lùi mở rộng biển trời. Chữ Nhẫn (忍) – nhỏ như một nét dao, mà ẩn chứa cả đạo làm người, là ngọn đèn soi tâm giữa dòng đời nhiều biến động.