Sự việc “Công ty cà phê 719 bị truy thu tiền thuê đất” đang gây chú ý khi số tiền lên tới hơn 21 tỷ đồng, làm dấy lên nhiều tranh luận về trách nhiệm quản lý và quyền lợi người lao động. 

Hàng trăm công nhân bất ngờ nhận thông báo truy thu

Cuối tháng 10/2024, Cục Thuế tỉnh Đắk Lắk đã ra thông báo yêu cầu Công ty TNHH MTV Cà phê 719 (thuộc Tổng Công ty Cà phê Việt Nam) truy thu hơn 21 tỷ đồng tiền thuê đất từ năm 2013 đến 2024.

Theo thông báo, diện tích đất trồng cây hàng năm của công ty đã hết hạn thuê từ năm 2013, nhưng chưa được gia hạn. Trong suốt hơn 10 năm, phần diện tích này vẫn được sử dụng sản xuất, nhưng chưa nộp tiền thuê đất theo quy định.

Thông tin truy thu khiến hàng trăm công nhân – những người nhận khoán đất canh tác – hoang mang. Họ cho rằng mình đã nộp đầy đủ tiền thuê đất hằng năm cho công ty, có phiếu thu và sổ ghi rõ ràng. Việc bị yêu cầu nộp lại khiến nhiều người bức xúc và lo ngại sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống.

Công nhân khẳng định đã đóng đủ, không đồng ý bị truy thu

Ông Mai Thạch Hoan, người nhận khoán 2,2 ha đất trồng lúa từ năm 2004, cho biết suốt 20 năm qua ông đều nộp tiền thuê đất đúng hạn. “Chúng tôi có chứng từ, biên lai đầy đủ. Nay công ty báo phải nộp thêm hàng chục triệu đồng, ai chịu nổi?”, ông nói.

Tương tự, bà Trần Thị Bích Thảo (công nhân trồng cà phê) cho hay: “Chúng tôi làm theo quy định, không trốn tránh nghĩa vụ. Giờ lại bị tính thêm tiền lãi nếu đóng chậm là quá bất công.”

Các công nhân đồng loạt kiến nghị cơ quan chức năng làm rõ ai chịu trách nhiệm cho khoản tiền thuê đất bị bỏ sót suốt 10 năm qua.

Công ty cà phê 719 bị truy thu tiền thuê đất
Thông báo truy thu tiền của Công ty cà phê 719 gây bức xúc dư luận (Ảnh: Người Lao Động)

Lãnh đạo công ty nói gì?

Ông Nguyễn Văn Dũng, Giám đốc Công ty cà phê 719, cho biết doanh nghiệp không cố tình trốn thuế. Theo ông, từ năm 2013, công ty đã nhiều lần gửi hồ sơ xin gia hạn thuê đất trồng cây hàng năm lên Sở Tài nguyên và Môi trường Đắk Lắk nhưng chưa được phê duyệt.

Trong giai đoạn 2013–2024, các thông báo của cơ quan thuế không ghi rõ loại đất nào cần nộp, công ty đã tự phân bổ bình quân tiền thuê giữa đất cây lâu năm và cây hàng năm. “Chúng tôi không hề biết phần diện tích cây hàng năm bị sót nghĩa vụ tài chính,” ông Dũng nói.

Lãnh đạo công ty cũng cho biết hiện còn nợ hơn 18 tỷ đồng tiền thuê đất (chưa tính năm 2025) và đang làm việc với cơ quan thuế để xin giãn nộp, đồng thời rà soát lại toàn bộ hồ sơ.

Cơ quan thuế và trách nhiệm quản lý

Theo Cục Thuế tỉnh Đắk Lắk, doanh nghiệp phải tự kê khai và nộp tiền thuê đất theo đúng thời hạn. Việc công ty chưa gia hạn thuê đất nhưng vẫn sử dụng là vi phạm Luật Đất đai.

Kết luận của Thanh tra Chính phủ cũng chỉ rõ: trách nhiệm không chỉ thuộc Công ty cà phê 719 mà còn của UBND tỉnh Đắk Lắk, Sở Tài nguyên và Môi trường, và Cục Thuế tỉnh — những cơ quan đã buông lỏng quản lý, để xảy ra tình trạng thất thu ngân sách trong thời gian dài.

Tác động lớn đến đời sống và sản xuất

Số tiền truy thu hơn 21 tỷ đồng là gánh nặng lớn đối với công ty và công nhân. Nhiều người lo ngại việc thu hồi gấp có thể ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất vụ mùa và đời sống hàng trăm hộ dân gắn bó lâu năm với nông trường.

Một số chuyên gia kinh tế cho rằng vụ việc là hồi chuông cảnh tỉnh về sự thiếu minh bạch trong quản lý đất nông nghiệp, đặc biệt ở các doanh nghiệp nhà nước hoạt động theo mô hình khoán sản xuất cho người lao động.

Vụ việc “Công ty cà phê 719 bị truy thu tiền thuê đất” cho thấy sự cần thiết phải minh bạch hóa hợp đồng khoán, phân định rõ nghĩa vụ tài chính giữa công ty và công nhân. Đồng thời, các cơ quan quản lý phải thường xuyên rà soát thời hạn thuê đất, tránh để phát sinh truy thu kéo dài, gây thiệt hại cho cả Nhà nước và người lao động.

Theo: Người Lao Động