Trung Quốc và Lào sẽ khai trương một tuyến đường sắt nối liền hai quốc gia vào ngày mai (3/12). Một số học giả cho rằng tuyến đường sắt từ Côn Minh (Trung Quốc) đến thủ đô Viêng Chăn (Lào) không mang lại nhiều lợi ích kinh tế cho Trung Quốc, nhưng lại có lợi ích chính trị rất lớn.
Nó mở ra cánh cửa cho Trung Quốc tiến vào Đông Nam Á và thậm chí là cả lục địa châu Âu, theo Secret China.
Dự án đường sắt nêu trên kéo dài 5 năm, tiêu tốn hơn 50 tỷ nhân dân tệ, là một phần trong sáng kiến “Một vành đai, một con đường” của Trung Quốc. Ông Vương Long Đức (Wang Longde), một Hoa kiều ở Lào, nói với RFA, rằng hàng hóa của Trung Quốc có thể nhanh chóng vận chuyển sang Lào trên tuyến đường này.
Nó biến Lào, “một quốc gia không giáp biển thành một quốc gia liên hiệp trên bộ”. Ông Vương nói rằng tuyến đường sắt Trung Quốc-Lào có thể kết nối tới thủ Bangkok của Thái Lan trong tương lai. Như vậy nó sẽ có ảnh hưởng sâu sắc hơn đến lợi ích và ảnh hưởng thực tế của Trung Quốc ở Đông Nam Á.
Đường sắt Trung Quốc-Lào có thể kéo dài qua eo biển Malacca qua Đông Nam Á
Đài Á Châu Tự Do chỉ ra rằng trong những năm gần đây, thị trấn Tuva ở vùng Delinday, miền nam Myanmar đã trở thành một trong những tâm điểm đầu tư ra nước ngoài của Trung Quốc. Vị trí chiến lược của nó nối liền Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương, đồng thời kết nối Đông Nam Á và Nam Á, Trung Đông, Châu Âu và Châu Phi. Khu vực này dự kiến sẽ mang lại lợi ích tiềm năng cho các tàu vận tải hiện đang dựa vào eo biển Malacca.
Ông Vương chỉ ra rằng nếu Bangkok (Thái Lan)và Tuva (Myanmar) được kết nối vào đường sắt Trung-Lào hiện nay, Trung Quốc có thể vận chuyển hàng hóa trực tiếp bằng đường bộ mà không cần đi qua eo biển Malacca, và kết nối với lục địa châu Âu.
“Tuyến đường sắt này có ý nghĩa rất lớn đối với Trung Quốc, vì toàn tuyến sử dụng công nghệ của Trung Quốc”, ông Vương nói.
Lợi nhuận chính trị của Trung Quốc cao hơn nhiều so với lợi nhuận kinh tế
Về vấn đề này, nhà bình luận Thái Thận Khôn (Cai Shenkun), chỉ ra rằng việc mở tuyến đường sắt Trung Quốc – Lào có nghĩa là trong tương lai, dù là Thái Lan, Campuchia hay Malaysia đều có thể kết nối với Trung Quốc. Điều này có ý nghĩa chiến lược quan trọng đối với chính quyền Trung Quốc.
Ông Thái tin rằng các nước Đông Nam Á này, đặc biệt là các nước nghèo và lạc hậu, sẽ phụ thuộc rất nhiều vào viện trợ hoặc ảnh hưởng chính trị của Trung Quốc. Và việc Bắc Kinh đầu tư vào các dự án ở những nước này “không phải vì lợi ích kinh tế, mà vì chính trị”.
Cảnh báo về bẫy nợ Trung Quốc
Các khoản vay và dự án đầu tư trong Sáng kiến Vành đai – Con đường của Trung Quốc bị nhìn nhận là các khoản bẫy nợ. Nhiều quốc gia đã rơi vào bẫy nợ của Bắc Kinh.
“Ít nhất 44 quốc gia đã mắc nợ. Nợ của Trung Quốc vượt quá 10% GDP của những quốc gia này”, theo Secret China.
Trước đó, các phương tiện truyền thông châu Phi tiết lộ chính phủ Uganda không có khả năng trả nợ Trung Quốc, vì vậy sân bay quốc tế Entebbe duy nhất của Uganda có thể sẽ bị Ngân hàng Trung Quốc Exim tịch thu.
Ngoài Uganda, Sri Lanka cũng chuyển giao Cảng biển Hambantota cho Trung Quốc với hợp đồng thuê 99 năm do không có khả năng trả các khoản vay hàng tỷ USD. Tình trạng tương tự cũng đã xảy ra ở Kenya.
Do đó, Hoa Kỳ và các đồng minh châu Á và châu Âu từ lâu đã áp dụng thái độ thận trọng đối với sáng kiến “Vành đai và Con đường”.
Liên minh châu Âu đang triển khai chương trình “Cổng toàn cầu” (EU Gateway), có kế hoạch đầu tư 300 tỷ euro từ năm 2021 đến năm 2027 nhằm hỗ trợ châu Phi, châu Á và các nước đang phát triển trong khu vực Balkans xây dựng cơ sở hạ tầng như đường sắt, lưới điện và đường bộ. Các động thái này là nhằm chống lại sáng kiến Vành đai – Con đường” của Trung Quốc.