Khi thời điểm cấm xe máy xăng vào vành đai 1 Hà Nội đang tới gần, chuyên gia cho rằng thành phố phải gấp rút mở rộng trạm sạc điện và tăng năng lực giao thông công cộng

Trạm sạc điện phải tăng tốc, tránh “đứt gãy” khi nhu cầu chuyển đổi bùng nổ

Cuối tháng 11, HĐND Hà Nội thông qua nghị quyết về vùng phát thải thấp (LEZ), hạn chế xe máy xăng – gồm cả shipper công nghệ – theo giờ hoặc theo khu vực từ tháng 7/2026. Quy định ngay lập tức gây chú ý khi thành phố chưa công bố khung giờ cụ thể, khiến người dân khó chuẩn bị phương án di chuyển.

TS Phan Lê Bình, chuyên gia giao thông, nhận định Hà Nội chỉ còn khoảng sáu tháng để hoàn thiện hạ tầng và phải “hành động rất nhanh, đúng trọng tâm”. Theo ông, việc đầu tiên và cấp bách nhất là mở rộng mạng lưới trạm sạc điện.

Hiện lượng trạm sạc còn rất hạn chế, được đánh giá như “muối bỏ biển” so với quy mô nhu cầu chuyển đổi phương tiện sắp tới. Ông Bình đề xuất Hà Nội tận dụng tối đa các khuôn viên công sở, bãi đất trống, nhà để xe… để bổ sung điểm sạc, tránh nguy cơ quá tải khi chính sách có hiệu lực.

Song song với đó, thành phố cần dự liệu hai kịch bản: người dân chuyển từ xe xăng sang xe điện hoặc chuyển hẳn sang phương tiện công cộng. Chuyên gia cho rằng chuyển đổi 1-1 từ xe xăng sang xe điện chỉ giảm ô nhiễm, nhưng không giúp giảm ùn tắc do số lượng phương tiện không thay đổi.

Thiếu trạm sạc cũng khiến các nhóm shipper, người giao hàng khó thích ứng, bởi khả năng chở hàng và thời gian vận hành của xe điện còn hạn chế. Nhiều khả năng họ sẽ phải thay đổi địa bàn hoạt động, giao hàng vòng ngoài hoặc chuyển điểm nhận – trả sang rìa vành đai 1. Điều này làm tăng chi phí logistics, kéo theo giá hàng hóa có thể nhích lên.

Tăng sức chứa xe buýt, cải thiện chất lượng để kéo người dân rời phương tiện cá nhân

Theo chuyên gia, nhiệm vụ quan trọng không kém là tăng năng lực hệ thống giao thông công cộng – gồm xe buýt và đường sắt đô thị – nhằm hút bớt nhu cầu sử dụng xe máy.

Trong sáu tháng tới, Hà Nội được khuyến nghị rà soát, điều chỉnh các tuyến buýt: tuyến đông khách cần tăng tần suất; tuyến đường sắt đô thị có thể tăng chuyến linh hoạt hơn. Thành phố cũng nên đẩy nhanh chuyển đổi đội xe buýt từ xăng dầu sang điện để cải thiện trải nghiệm hành khách.

Bên cạnh chất lượng phương tiện, cung cách phục vụ của lái – phụ xe phải được nâng cao, hướng tới dịch vụ thân thiện, coi hành khách là trung tâm. Đây là yếu tố quan trọng để tạo niềm tin và thay đổi thói quen di chuyển.

Một phần của giao thông công cộng mà nhiều người không để ý là vỉa hè, vốn đóng vai trò kết nối giữa điểm dừng và điểm đến. TS Bình nhấn mạnh việc lấy lại vỉa hè cho người đi bộ là rất cần thiết, bởi chỉ khi việc đi bộ an toàn và thuận tiện, người dân mới chấp nhận sử dụng xe buýt, tàu điện.

Ông cũng đề xuất Hà Nội bố trí làn ưu tiên cho xe buýt ở các tuyến đường rộng từ 3 làn trở lên, giúp xe buýt rút ngắn thời gian di chuyển và tăng sức cạnh tranh với phương tiện cá nhân. Ví von tuyến BRT hiện nay chỉ như “một cánh én không làm nên mùa xuân”, ông cho rằng cần nhiều làn ưu tiên hơn để tạo hiệu quả thực sự.

Lộ trình cần linh hoạt, tránh gây “sốc” cho đời sống người dân

Theo chuyên gia, Hà Nội cần tránh cách làm quá cứng nhắc. Mặc dù quy định LEZ dự kiến cấm theo giờ, nhưng chưa có phương án cụ thể. Ông gợi ý thành phố có thể thử nghiệm trong ba tháng ở các khung giờ cao điểm, sau đó đánh giá tác động và điều chỉnh nếu ảnh hưởng quá lớn.

Mô hình quốc tế như Trung Quốc cho thấy việc chuyển đổi nhiên liệu hóa thạch sang xe điện phải theo lộ trình nhiều năm. Thời gian của Hà Nội khá ngắn, nên cần theo dõi sát sao, phản ứng linh hoạt để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp.

Việc gia tăng sử dụng điện, nhu cầu sạc, chi phí logistics và thay đổi thói quen di chuyển được dự báo sẽ xuất hiện đồng thời. Do đó, đẩy mạnh trạm sạc điện và nâng sức hút giao thông công cộng là hai nhiệm vụ mang tính quyết định.

Theo: Dân Trí

Từ Khóa: