Không cầu kỳ nguyên liệu hay kỹ thuật, món hải sản xào thập cẩm của người dân Cát Bà chinh phục thực khách bởi vị ngọt tự nhiên từ biển và cách chế biến phóng khoáng. Mực, tôm, sò điệp tươi rói được xào nhanh tay trên lửa lớn, hòa quyện với mắm Cát Hải, tỏi phi thơm và rau củ giòn nhẹ. Bài viết chia sẻ công thức đặc trưng của dân đảo cùng bí quyết xào ngon đúng điệu biển Cát Bà.
- Rươi nấu măng chua – Món canh nhẹ nhàng mà đậm vị Tứ Kỳ
- Bún Ốc – Món quà mẹ nấu giữ lại một mùa thương nhớ
- Trường Thi – Bia di tích khuyến học giữa thành phố Thanh Hóa
Nguyên liệu tươi: Đầu câu chuyện của biển
Người Cát Bà có câu: “Xào mà hải sản không còn mùi biển thì coi như phí công.” Bởi vậy, tiêu chí đầu tiên là nguyên liệu phải tươi sống, còn nguyên vị mặn mòi.
Bộ tứ thường xuất hiện trong món xào:
- Mực ống: loại nhỏ, thân dày, giòn nhẹ, dễ chín đều.
- Tôm sú: nên chọn con còn nhảy, vỏ bóng, có thể bóc vỏ hoặc để nguyên.
- Ngao hoặc sò điệp: tách vỏ giữ phần thịt ngọt thanh.
- Bạch tuộc mini hoặc cá cơm: làm sạch, trụng sơ trước khi xào.
Mẹo dân biển: Không nên rửa hải sản bằng nước máy lâu vì làm trôi vị. Người bản địa thường dùng nước muối loãng hoặc nước biển để rửa sơ, giúp giữ lại chất ngọt tự nhiên từ đại dương.
Gia vị và rau củ: Mộc mạc nhưng chuẩn điệu đảo
Dân chài không cầu kỳ, nhưng họ tinh tế. Cái tinh tế đó nằm ở cách dùng ít gia vị mà vẫn bật lên mùi vị tự nhiên.
- Rau củ: hành tây, cần tây, cà rốt thái lát – vừa tạo màu vừa thêm độ giòn.
- Tỏi ta: băm nhỏ, phi vàng thơm.
- Gừng: thái lát mỏng, vừa đủ để át mùi tanh mà không lấn vị biển.
- Nước mắm Cát Hải: linh hồn của món ăn, nêm sau cùng để giữ trọn mùi.
- Hạt tiêu đen xay: rắc nhẹ cuối cùng để món ăn thêm nồng.
Mẹo dân biển: Tỏi phải phi ở lửa lớn, đảo đều tay và phải đổ hải sản ngay khi tỏi vừa ngả vàng – đó là cách để giữ mùi thơm đặc trưng mà không bị đắng.
Xào đúng cách: “Ngọn lửa đảo” trong chảo nóng
Món xào ngon là nhờ tay bếp biết “canh lửa, canh tay” – đặc sản không nằm ở nguyên liệu mà ở cách chế biến.
- Làm nóng chảo sâu lòng, cho dầu ăn vào vừa phải.
- Phi thơm tỏi, gừng, sau đó lần lượt cho tôm, mực, sò, bạch tuộc vào. Đảo nhanh tay trong khoảng 3 phút.
- Khi hải sản vừa chín tới, cho rau củ vào đảo tiếp khoảng 1 phút.
- Nêm nếm nước mắm Cát Hải, chút hạt nêm, tiêu và đường nếu muốn.
- Tắt bếp, rắc hành lá, rau mùi cho dậy hương.
Mẹo dân biển: Nếu có thời gian, nên xào riêng từng loại hải sản theo thời gian chín, sau đó trộn lại – món sẽ chín đều và giữ trọn kết cấu từng nguyên liệu.
Hải sản xào thập cẩm – Ăn một đĩa, nhớ cả biển trời
Trên đảo Cát Bà, món hải sản xào thập cẩm không chỉ để ăn, mà để gợi chuyện. Một mâm cơm chiều có đĩa hải sản xào bên nồi cơm nóng, chén mắm ớt, là đủ để người ta kể nhau nghe chuyện đánh cá gặp bão, chuyện ghe cập bến.
Du khách đến đảo nếu dậy sớm ra chợ, chọn vài con mực, mớ tôm còn tươi rói rồi hỏi cách làm từ các bà, các chị – thì không chỉ có bữa ăn ngon mà còn hiểu thêm một phần linh hồn của Cát Bà. Xào món này trong một gian bếp nhỏ ven biển, tiếng xào; mùi bốc lên hoà cùng tiếng sóng – là lúc bạn đã sống như một người dân đảo thực thụ.
Hải sản xào thập cẩm – Liên kết cảm xúc & du lịch
Hải sản xào thập cẩm Cát Bà không đơn thuần là món ăn – đó là một lát cắt văn hóa. Một chút mặn, một chút cay, một chút ngọt – như chính con người nơi đây: Thẳng thắn, nồng hậu, mà vẫn rất mềm lòng. Hãy một lần đến Cát Bà, không chỉ để ngắm biển, mà để thử cầm chảo; phi tỏi, lắng nghe tiếng sóng và mùi hải sản xào trong gian bếp nhỏ của người dân chài.