Xu hướng hoán cải xe xăng thành xe máy điện đang nổi lên như một giải pháp xanh, tiết kiệm và tận dụng xe cũ. Tuy nhiên, để hiện thực hóa, Việt Nam cần sớm hoàn thiện tiêu chuẩn kỹ thuật, khung pháp lý và cơ chế kiểm định để đảm bảo an toàn, hợp pháp và hiệu quả.

Xu hướng mới trong giao thông xanh

Trong bối cảnh chuyển đổi năng lượng toàn cầu, nhiều quốc gia khuyến khích người dân chuyển từ phương tiện chạy xăng sang điện nhằm giảm khí thải và hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Ở Việt Nam, với hơn 74 triệu xe máy đang lưu hành, việc hoán cải xe xăng thành xe máy điện được xem là một hướng đi khả thi giúp tận dụng phương tiện cũ, tránh lãng phí và giảm rác thải.

Trên thị trường thế giới, việc hoán cải không còn xa lạ. Các hãng như Fonz Moto, Miromax hay E-TEC đã cung cấp bộ kit chuyển đổi với giá từ 300 – 2.000 USD (khoảng 8 – 52 triệu đồng). Bộ kit này gồm động cơ điện, pin, bộ điều khiển và hệ thống dây dẫn, có thể thay thế hoàn toàn động cơ đốt trong.

Về nguyên lý, việc hoán cải tương đối đơn giản: thay động cơ xăng bằng động cơ điện và sử dụng năng lượng từ pin sạc. Tuy nhiên, trong thực tế, bài toán kỹ thuật lại phức tạp hơn nhiều.

Mỗi mẫu xe có thiết kế khung, trọng lượng và hệ thống treo khác nhau. Việc lắp động cơ điện và pin nếu không được tính toán kỹ có thể làm thay đổi trọng tâm xe, ảnh hưởng đến độ an toàn, khả năng phanh và ổn định. Bên cạnh đó, vị trí đặt pin, khả năng tản nhiệt và quản lý điện năng cũng là yếu tố then chốt.

Một rủi ro khác là chất lượng linh kiện. Nếu bộ kit không đạt tiêu chuẩn, sử dụng pin kém chất lượng hoặc lắp đặt không đúng kỹ thuật, nguy cơ cháy nổ, chập điện là rất lớn.

Cuộc đua quãng đường 200km một lần sạc của xe máy điện Việt.  (Ảnh: Dân trí)

Khoảng trống pháp lý: Rào cản lớn nhất của xe hoán cải

Trên thế giới, một số nước đã ban hành quy định cụ thể cho việc hoán cải xe.
Tại Indonesia, từ năm 2020, chính phủ đã cho phép các xưởng được ủy quyền thực hiện hoán cải, đồng thời yêu cầu kiểm định và đăng ký lại phương tiện sau khi chuyển đổi.
Ở Ấn Độ, tiêu chuẩn AIS-123 quy định cụ thể về bộ kit, quy trình và cơ quan kiểm định như ARAI, ICAT.
Trong khi đó, tại EU và Anh, việc chứng nhận và đăng kiểm xe hoán cải đang được chuẩn hóa dần.

Ngược lại, Việt Nam hiện chưa có hành lang pháp lý rõ ràng cho loại phương tiện này. Sở Xây dựng TP.HCM đã kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải và Cục Đăng kiểm Việt Nam sớm ban hành tiêu chuẩn kỹ thuật, quy trình thẩm định và đăng ký lại xe hoán cải.

Giới chuyên môn nhận định, muốn hoán cải xe máy xăng thành xe điện trở thành xu hướng thực sự, phải giải quyết đồng bộ ba yếu tố: kỹ thuật, pháp lý và hạ tầng.

Về kỹ thuật, Nhà nước cần quy định rõ tiêu chuẩn bộ kit, yêu cầu an toàn pin, quy trình lắp đặt và kiểm định.
Về pháp lý, cần cơ chế cấp phép cho xưởng hoán cải, quy trình đăng kiểm lại xe,.
Về hạ tầng, cần mở rộng trạm sạc, trạm đổi pin, đồng thời xây dựng hệ thống thu hồi – tái chế pin cũ để tránh ô nhiễm thứ cấp.

Hướng tới giao thông xanh và bền vững

Việc hoán cải xe máy xăng sang xe điện mang lại nhiều lợi ích: tiết kiệm chi phí nhiên liệu, giảm ô nhiễm, tận dụng xe cũ và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn.

Các chuyên gia cho rằng, Việt Nam cần sớm triển khai thí điểm hoán cải tại một số địa phương như TP.HCM hoặc Hà Nội, kết hợp với doanh nghiệp có đủ năng lực kỹ thuật. Từ đó, có thể đánh giá hiệu quả, hoàn thiện tiêu chuẩn và tiến tới áp dụng rộng rãi.

Nếu được thực hiện đúng hướng, hoán cải xe xăng thành xe máy điện có thể trở thành bước đột phá trong lộ trình giao thông xanh, giúp Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Theo: Dân Trí

Từ Khóa: