Các trào lưu “tổng tài bá đạo”, “xuyên không” tưởng chừng vô hại đang dần thao túng tâm lý, khiến giới trẻ lệch chuẩn nhận thức và sống xa rời thực tế

Trào lưu ảo, hậu quả thật

Phát biểu tại nghị trường sáng 30/10, đại biểu Quốc hội Châu Quỳnh Dao, Hiệu trưởng Trường THPT Ngô Sỹ Liên (An Giang), cảnh báo tác động tiêu cực của các trào lưu mạng xã hội như “tổng tài bá đạo”, “xuyên không”, “trùng sinh báo thù”. Theo bà, đây không chỉ là xu hướng giải trí vô thưởng vô phạt, mà là biểu hiện của sự lệ thuộc tâm lý và cảm xúc vào thế giới ảo.

Bà Dao cho biết, các nền tảng mạng xã hội vận hành dựa trên thuật toán phân tích hành vi, khiến người dùng bị cuốn vào vòng lặp nội dung được “đề xuất” liên tục. Hệ quả là thanh thiếu niên dần đánh mất khả năng kiểm soát bản thân, phụ thuộc vào lượt thích, bình luận và cảm xúc ảo.

“Tôi từng chứng kiến học sinh bắt chước nhân vật ‘tổng tài’, thể hiện thái độ lạnh lùng, quyền lực với bạn bè. Nhiều em mất khả năng phân biệt giữa đời thật và đời ảo”, đại biểu chia sẻ. Không ít trường hợp học sinh mất ngủ, suy giảm thị lực, trầm cảm hoặc tự ti, khi cuộc sống thật không giống những hình mẫu trên mạng.

Đáng lo hơn, sự lệch chuẩn nhận thức còn ảnh hưởng đến văn hóa ứng xử và năng lực học tập. Trong lớp, những học sinh có điện thoại xịn, nhiều người theo dõi thường trở thành “trung tâm quyền lực”, trong khi các em khác dễ thu mình hoặc nổi loạn.

Cần giải pháp mạnh để “giải độc” thế giới ảo

Theo bà Châu Quỳnh Dao, việc giúp giới trẻ thoát khỏi vòng xoáy mạng xã hội cần được thực hiện đồng bộ từ giáo dục, gia đình đến pháp luật.

Thứ nhất, chương trình giáo dục cần bổ sung nội dung về an toàn số và kỹ năng nhận diện thao túng tâm lý trên mạng. Trẻ cần hiểu cơ chế vận hành của mạng xã hội để tránh bị dẫn dắt.

Thứ hai, phụ huynh phải làm gương trong việc sử dụng thiết bị điện tử, thay vì phó mặc con cho “bảo mẫu iPad”. Việc đồng hành, chia sẻ và hướng dẫn con dùng mạng có trách nhiệm là chìa khóa giúp trẻ tự cân bằng.

Thứ ba, pháp luật cần theo kịp công nghệ. Bà Dao đề xuất xây dựng quy định cụ thể về độ tuổi tối thiểu và thời lượng tối đa sử dụng mạng xã hội, cùng chế tài nghiêm khắc với các nền tảng để lọc nội dung độc hại.

Bà khẳng định: “Mạng xã hội đang lập trình lại hành vi con người thật. Nếu không kiểm soát, một thế hệ có thể lớn lên trong ảo tưởng quyền lực và tình yêu phi thực tế”.

“Tổng tài bá đạo” – món giải trí ngắn nhưng hậu quả dài

Dòng phim “tổng tài bá đạo” – thể loại web-drama ngắn 5-15 phút – đang lan rộng trên các nền tảng như TikTok, YouTube, Facebook. Nội dung xoay quanh hình mẫu “soái ca quyền lực” và “mỹ nhân nghèo khổ”, lặp lại các mô-típ “hợp đồng hôn nhân”, “trả thù – trùng sinh”, “soái ca cứu mỹ nhân” với bối cảnh xa hoa, thoại kịch tính.

Những sản phẩm này dễ thu hút người xem trẻ vì đánh trúng tâm lý mơ mộng và khao khát quyền lực, song lại bị chuyên gia cảnh báo gây lệch chuẩn về tình yêu, giá trị bản thân và nhận thức xã hội.

Theo các nhà giáo dục, nếu không có biện pháp kiểm duyệt nội dung và định hướng giá trị, thế hệ trẻ sẽ bị cuốn vào thế giới ảo nơi “ảo tưởng trở thành thước đo hạnh phúc”, đánh mất khả năng sống thật và cảm thật.

Theo: VnExpress

Từ Khóa: