Trong một động thái mới nhất, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi đã đưa ra điều kiện cần thiết để đạt được thỏa thuận với Mỹ trong các cuộc đàm phán sắp tới. Điều này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa hai quốc gia đang ngày càng gia tăng, đặc biệt là về vấn đề chương trình hạt nhân của Iran.

Đàm phán gián tiếp là lựa chọn chính

Vào ngày 8/4, Ngoại trưởng Araghchi khẳng định rằng các cuộc đối thoại giữa quan chức Iran và đặc phái viên phụ trách vấn đề Trung Đông của Tổng thống Mỹ, Steve Witkoff, sẽ diễn ra dưới hình thức gián tiếp. Iran tuyên bố rõ ràng rằng họ không chấp nhận bất kỳ hình thức đàm phán nào khác.
Theo ông Araghchi, “Định dạng đàm phán không phải là yếu tố quyết định mà là hiệu quả của cuộc đối thoại. Thỏa thuận có thể được thiết lập nếu phía Mỹ thể hiện đủ thiện chí và cam kết cụ thể.” Ông cũng nhấn mạnh rằng “quả bóng đang ở phần sân của Mỹ,” ám chỉ rằng sự thành công của các cuộc đàm phán phụ thuộc vào sự chân thành và cam kết của Washington.

Ngoại Trưởng Iran Abbas Araghchi (Ảnh: Internet)

Iran yêu cầu về một giải pháp hòa bình và chính sách cứng rắn của Mỹ

Ngoại trưởng Iran tiếp tục cho biết rằng các bên phải nhất trí về một nguyên tắc cơ bản: “Không thể có lựa chọn quân sự, thậm chí không nên nhắc đến giải pháp quân sự.” Ông Araghchi yêu cầu Mỹ phải chứng minh sự nghiêm túc trong các cuộc đàm phán thông qua việc tuân thủ mọi thỏa thuận mà họ đưa ra. Ông nhấn mạnh, nếu Mỹ tôn trọng các thỏa thuận, Iran cũng sẽ đáp lại một cách tương xứng.

Mỹ, dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Donald Trump, đã đề xuất đàm phán trực tiếp với Iran. Tuy nhiên, các phát ngôn viên của Washington đã làm rõ rằng đặc phái viên Steve Witkoff sẽ tham gia các cuộc thảo luận tại Oman vào ngày 12/4, trong khuôn khổ cuộc đối thoại gián tiếp giữa hai quốc gia.
Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ cũng khẳng định quan điểm cứng rắn về vấn đề hạt nhân, cho biết Washington sẽ không chấp nhận Iran sở hữu vũ khí hạt nhân. Cùng ngày, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã tái khẳng định rằng Israel và Mỹ đồng ý về việc Iran không thể sở hữu vũ khí hạt nhân, nhấn mạnh rằng giải pháp này chỉ có thể thực hiện được nếu Iran tháo dỡ các cơ sở hạt nhân dưới sự giám sát của Mỹ.

Iran bác bỏ đàm phán trực tiếp

Mặc dù Mỹ muốn đàm phán trực tiếp, Iran lại kiên quyết từ chối hình thức này. Thay vào đó, Tehran đã thể hiện sự sẵn sàng đối thoại qua các trung gian, điều này thể hiện sự thận trọng trong mối quan hệ với Washington. Tổng thống Iran, Masoud Pezeshkian, khẳng định rằng Tehran sẵn sàng tham gia các cuộc đối thoại với Mỹ trên cơ sở bình đẳng. Tuy nhiên, ông cũng bày tỏ sự nghi ngờ về sự chân thành của Mỹ khi Tổng thống Trump liên tục đe dọa sử dụng vũ lực đối với Iran.
Thực tế, hồi tháng trước, ông Trump đã gửi thư cho lãnh tụ tối cao Iran, Ali Khamenei, kêu gọi đàm phán về chương trình hạt nhân. Tuy nhiên, ông Khamenei đáp lại rằng Iran sẽ không bị đe dọa và sẵn sàng trả đũa nếu Mỹ có bất kỳ hành động gây hại nào.

Lịch sử và tương lai căng thẳng

Sự căng thẳng giữa Iran và Mỹ không phải là mới mẻ. Vào năm 2015, Iran và các cường quốc thế giới ký kết thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch Hành động Toàn diện chung (JCPOA), theo đó Iran đồng ý hạn chế chương trình hạt nhân của mình để đổi lấy việc nới lỏng các lệnh trừng phạt. Tuy nhiên, vào năm 2018, Tổng thống Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận này, tái áp đặt các biện pháp cấm vận lên Iran và thúc đẩy chính sách “áp lực tối đa.”
Kể từ khi trở lại Nhà Trắng vào tháng 1/2025, ông Trump tiếp tục duy trì chính sách này với hy vọng ép Iran từ bỏ chương trình hạt nhân. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện tại, liệu các cuộc đàm phán này có thể dẫn đến một thỏa thuận hay chỉ đơn giản là một sự đối đầu căng thẳng tiếp theo, vẫn là một câu hỏi khó trả lời.

Cuộc đối thoại giữa Iran và Mỹ vẫn đang trong tình trạng bấp bênh, với những điều kiện khó khăn được đặt ra từ cả hai phía. Iran khẳng định sự cần thiết của một cuộc đối thoại công bằng và có thiện chí, trong khi Mỹ không từ bỏ yêu cầu về việc Iran không được phép sở hữu vũ khí hạt nhân. Thời gian sẽ trả lời liệu các cuộc đàm phán này có thể mở ra một cánh cửa hòa bình hay không, hay tiếp tục là một vòng xoáy căng thẳng trong mối quan hệ quốc tế giữa hai quốc gia này.