Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 29/9 công bố kế hoạch hòa bình 20 điểm cho Dải Gaza, yêu cầu Hamas thả con tin và giải giáp, nhằm chấm dứt xung đột kéo dài.

Nội dung chính của kế hoạch hòa bình cho Gaza

Kế hoạch do Mỹ và Israel thống nhất kêu gọi chấm dứt ngay các hành động thù địch. Trong vòng 72 giờ, Hamas phải thả toàn bộ con tin, dù còn sống hay đã chết. Đổi lại, Israel sẽ trả tự do cho 250 người Palestine bị kết án chung thân và 1.700 người khác giam giữ từ khi xung đột bùng phát.

Điểm đáng chú ý là Hamas không được tham gia quản lý ở Gaza. Toàn bộ hạ tầng quân sự của nhóm này phải bị tháo dỡ. Các thành viên cam kết sống hòa bình sẽ được ân xá. Những ai muốn rời khỏi Gaza sẽ được cho phép xuất cảnh.

Trong giai đoạn chuyển tiếp, lực lượng an ninh quốc tế sẽ giám sát việc Hamas giải giáp và huấn luyện cảnh sát Palestine để tiếp quản an ninh. Khi Hamas buông vũ khí, Israel sẽ rút quân, đồng thời cho phép viện trợ nhân đạo quy mô lớn do Liên Hợp Quốc và các tổ chức trung lập điều phối tiến vào Gaza.

Chính quyền lâm thời và triển vọng tái thiết Dải Gaza

Theo kế hoạch, người Palestine sẽ không bị trục xuất khỏi Dải Gaza. Thay vào đó, một chính quyền lâm thời gồm các nhà kỹ trị Palestine sẽ điều hành vùng lãnh thổ này. Quá trình được giám sát bởi “Hội đồng Hòa bình”, có nhiệm vụ theo dõi cải cách và quản lý tái thiết.

Trong giai đoạn cải cách, chính quyền Palestine sẽ phải chứng minh khả năng lãnh đạo minh bạch, an toàn và hiệu quả. Nếu tiến trình này đạt kết quả tích cực, Gaza có thể từng bước hướng tới quyền tự quyết và một lộ trình thành lập nhà nước Palestine độc lập.

Chính quyền Palestine đã hoan nghênh kế hoạch, đồng thời cam kết sẽ tiến hành cải cách để trở lại Gaza. Hamas tuyên bố sẽ tham vấn nội bộ và trao đổi với các phe phái trước khi chính thức đưa ra phản hồi.

Phản ứng từ khu vực và cộng đồng quốc tế

Kế hoạch nhận được sự ủng hộ của nhiều quốc gia Ả Rập và Hồi giáo. Lãnh đạo Ả Rập Saudi, Jordan, UAE, Qatar, Indonesia, Thổ Nhĩ Kỳ, Pakistan và Ai Cập đều hoan nghênh, cho biết sẵn sàng hợp tác với Mỹ để bảo đảm triển khai.

Một số đồng minh của Mỹ, trong đó có Pháp, cũng lên tiếng hậu thuẫn. Tổng thống Emmanuel Macron nhấn mạnh Hamas không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chấp nhận. Sự ủng hộ này cho thấy cộng đồng quốc tế coi kế hoạch là cơ hội hiếm hoi để chấm dứt bạo lực.

Dù vậy, giới phân tích vẫn bày tỏ hoài nghi. Việc Hamas bị loại khỏi tiến trình đàm phán và buộc từ bỏ quyền quản lý Gaza có thể khiến nhóm này phản đối. Một số chuyên gia nhận định kế hoạch chỉ thành công nếu có áp lực mạnh mẽ từ Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ, những đồng minh truyền thống của Hamas.

Hamas đối mặt sức ép và thách thức chính trị

Ông Jonathan Panikoff, chuyên gia tại Hội đồng Đại Tây Dương (Mỹ), cho rằng Hamas đang chịu sức ép lớn từ các nhà lãnh đạo Ả Rập và Hồi giáo. Họ mong muốn xung đột sớm chấm dứt, đồng thời sẵn sàng hỗ trợ kế hoạch. Nếu Hamas từ chối, nguy cơ bị cô lập trên trường quốc tế là rất cao.

Với Israel, Thủ tướng Netanyahu cũng đứng trước thách thức chính trị nội bộ. Một số bộ trưởng trong liên minh cầm quyền muốn sáp nhập Gaza và Bờ Tây, nhưng kế hoạch mới không cho phép. Điều này có thể gây chia rẽ trong nội bộ chính phủ Israel.

Các chuyên gia đánh giá rằng, để kế hoạch hòa bình được thực hiện, cả Hamas lẫn Israel đều phải đối mặt với những quyết định khó khăn. Sức ép quốc tế cùng nhu cầu chấm dứt bạo lực nhân đạo có thể là động lực buộc các bên phải nhượng bộ.

Theo: Người Lao động

Từ Khóa: