Cơn “sốt” tiền ảo bùng nổ những năm gần đây khiến nhiều người Việt; đổ xô đầu tư vào các dự án blockchain; kỳ vọng lợi nhuận lớn. Tuy nhiên, không ít dự án sụp đổ, token “bốc hơi”; khiến nhà đầu tư mất trắng và dấy lên lo ngại về tính minh bạch; cũng như trách nhiệm pháp lý trong thị trường tài sản số.
- Thu nhập giảng viên đại học nghìn tỷ: cạnh tranh để giữ chân người giỏi
- Miền Bắc đón liên tiếp các đợt không khí lạnh trong tháng 10
- Người đàn ông ở Ninh Bình trả lại hơn 1 tỷ đồng chuyển nhầm
99% dự án crypto có thể thất bại
Trước sức hấp dẫn của thị trường tài sản số; hàng nghìn nhà đầu tư Việt lao vào với hy vọng kiếm lời nhanh. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều dự án tiền ảo tan biến; chỉ sau thời gian ngắn, để lại hậu quả nặng nề.
Trong đó, token AntEx do doanh nhân Nguyễn Hòa Bình; (Shark Bình) sáng lập từng mất đến 99% giá trị, bị cáo buộc “rút thảm”, “bơm xả”. Nhiều dự án khác như PaynetCoin, Matrix Chain; Wingstep, Game Naga Kingdom cũng bị triệt phá vì hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
Một giám đốc quỹ đầu tư mạo hiểm; chia sẻ từng được mời tham gia dự án AntEx nhưng từ chối vì rủi ro cao. “Dự án có chiến lược marketing mạnh, nhưng không đáp ứng tiêu chí minh bạch. Nhà đầu tư tin tưởng quá mức vào tên tuổi người sáng lập là rất nguy hiểm,” ông nói.
Bà Hà Võ Bích Vân, cố vấn tài chính tại FIDT; nhận định: “Nghe có vẻ cực đoan, nhưng nói 99% dự án crypto thất bại không sai. Đa số dự án nhỏ; ẩn danh, hoạt động kiểu ‘bơm xả’ và sụp đổ nhanh chóng.”
Dù vậy, bà Vân khẳng định vẫn có các dự án phát triển bền vững như Bitcoin; Ethereum hay các nền tảng DeFi lớn. Tuy nhiên, rủi ro chính nằm ở việc thiếu cơ chế bảo hiểm và giám sát; khiến nhà đầu tư không được bảo vệ khi dự án biến mất hoặc bị hack.
Lợi dụng blockchain để “lùa gà” nhà đầu tư
Sự phát triển mạnh của công nghệ blockchain giúp nhiều doanh nghiệp; Việt gọi vốn thành công; như Kyber Swap (52 triệu USD) hay Ninety Eight (6 triệu USD). Song, kẽ hở pháp lý cũng tạo cơ hội cho các đối tượng lợi dụng crypto để trục lợi; gọi vốn ảo rồi chiếm đoạt tiền nhà đầu tư.
Ông Trần Xuân Tiến, Tổng thư ký Chi hội Blockchain TP.HCM, cho biết mô hình gọi vốn blockchain đã trải qua nhiều giai đoạn: ICO, IDO và IEO. Dù vậy, ngay cả IEO cũng có giới hạn bảo vệ: “Nếu dự án thất hứa; sàn chỉ hủy niêm yết, còn thiệt hại vẫn do nhà đầu tư gánh chịu.”
Theo ông Tiến, các bên cần chịu trách nhiệm minh bạch:
- Chủ dự án: công khai thông tin, lộ trình và cách sử dụng vốn.
- Đội ngũ vận hành: triển khai đúng cam kết, không thao túng giá.
- Sàn giao dịch: đóng vai trò “người gác cổng”, kiểm chứng và giám sát.
“Không thể chỉ hủy niêm yết để phủi trách nhiệm. Các nền tảng cần có cơ chế bồi hoàn; và hỗ trợ pháp lý cho nhà đầu tư,” ông Tiến khuyến cáo.
Cần tỉnh táo và hiểu rõ mình đang đầu tư gì
Bà Jenny Nguyễn, Giám đốc vận hành Kyros Ventures; khuyên nhà đầu tư phải xem xét kỹ ba yếu tố: con người (team); sản phẩm (product) và thời điểm (timing). “Nếu đội ngũ ẩn danh; tôi loại ngay. Dự án tốt nhưng sai thời điểm vẫn thất bại,” bà nói.
Ông Trần Xuân Tiến nhấn mạnh; đầu tư crypto vẫn là một hình thức đầu tư tài chính; đòi hỏi hiểu biết về công nghệ và quản trị rủi ro. “Mỗi người phải chịu trách nhiệm với quyết định của mình; thay vì chạy theo lời hứa ‘chắc chắn có lãi’,” ông nói.
Bà Hà Võ Bích Vân khuyến nghị, trước khi tham gia; nhà đầu tư cần phân tích kỹ đội ngũ phát triển, cấu trúc token; khả năng kiểm toán và mức độ minh bạch. Không nên “đặt tất cả trứng vào một giỏ;” và cần theo dõi sát diễn biến của dự án để phát hiện dấu hiệu bất thường.
“Trong tương lai; khi các dự án hoạt động trong khuôn khổ pháp lý rõ ràng; có cố vấn tài chính và hợp đồng minh bạch; quyền lợi của nhà đầu tư mới được bảo vệ,” bà Vân nói thêm.
Theo: Tuổi Trẻ