Mô hình dưỡng lão bán trú được nhiều chuyên gia nhận định cần trở thành trụ cột an sinh mới, giúp người cao tuổi duy trì sức khỏe, tinh thần và giảm cô đơn
- Cục trưởng CSGT: Không có chuyện “xe to phải đền xe bé”
- 7 lợi ích của dầu hạt bí ngô đối với sức khỏe con người
- “Thời gian” là gì? Có thời gian trước khi “điểm kỳ dị” xuất hiện không?
Nhu cầu cấp thiết của mô hình dưỡng lão bán trú
Tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết Trung ương ngày 16/9, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh giải pháp chống cô đơn cho người cao tuổi. Ông đề xuất xây dựng trung tâm dưỡng lão ban ngày; với các hoạt động thể thao; văn hóa, âm nhạc; và dịch vụ đưa đón. Đây được coi là hướng đi đúng; nhưng triển khai còn chậm.
Theo Tổng Bí thư; mô hình này không chỉ tạo không gian giao lưu mà còn kéo dài tuổi thọ, nâng cao chất lượng sống. Ông khẳng định’ chăm sóc thiếu nhi quan trọng; nhưng người cao tuổi cũng cần được quan tâm để không bị bỏ quên trong guồng quay xã hội hiện đại.
Chuyên gia đồng tình mở rộng
Tiến sĩ Trương Xuân C; Phó chủ tịch Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam cho rằng nhu cầu chăm sóc ngày càng lớn. Hiện Việt Nam có khoảng 14,2 triệu người từ 60 tuổi trở lên; dự báo gần 18 triệu vào năm 2030. Tuy nhiên, cả nước mới có hơn 300 trung tâm chăm sóc; phục vụ khoảng 11.000 người.
Ông Cừ nhận định mô hình dưỡng lão bán trú ít tốn kém hơn nội trú; dễ thu hút người cao tuổi còn sức khỏe. Tham gia các trung tâm này giúp họ duy trì thể trạng, tránh sa sút trí tuệ và có đời sống tinh thần phong phú hơn. “Người cùng lứa tuổi gặp gỡ hàn huyên sẽ giúp họ trẻ hóa cảm xúc và yêu quý cuộc sống hơn”, ông nói.
Đồng quan điểm; Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Xã hội Tạ Văn Hạ cho rằng mô hình này phù hợp với bối cảnh già hóa dân số. Theo ông; nhiều người già hiện thiếu nơi sinh hoạt; dễ cô đơn và trầm cảm. Trong khi đó, xã hội vẫn còn định kiến gửi cha mẹ vào viện dưỡng lão là bất hiếu. Việc phát triển mô hình bán trú sẽ giúp người cao tuổi giảm phụ thuộc và giao lưu bạn bè.
Kinh nghiệm quốc tế đáng học hỏi
Mô hình dưỡng lão bán trú không mới trên thế giới. Tại Anh; các “day centre” tổ chức hoạt động xã hội; thể dục nhẹ, bữa ăn trưa và hỗ trợ y tế cơ bản. Các nghiên cứu cho thấy mô hình này giúp giảm cô đơn và duy trì kết nối cộng đồng.
Ở Mỹ; “adult day care” còn phục vụ người trưởng thành có nhu cầu đặc biệt. Các trung tâm cung cấp giám sát y tế, bữa ăn và dịch vụ đưa đón, giúp gia đình giảm áp lực kinh tế và tâm lý. Singapore cũng nổi bật với “senior activity centres” kết hợp chăm sóc sức khỏe, nơi người cao tuổi tham gia lớp học thể dục, nghệ thuật và giao lưu cộng đồng.
Giáo sư Giang Thanh Long, Đại học Kinh tế Quốc dân; cho rằng Việt Nam cần học hỏi kinh nghiệm quốc tế; nhưng cũng phải có lộ trình phù hợp thực tiễn. Ông nhấn mạnh, để thu hút doanh nghiệp tham gia; Nhà nước phải có chính sách về đất đai, thuế và quy định rõ điều kiện thành lập.
Xây dựng mô hình phù hợp thực tiễn
Đại biểu Tạ Văn Hạ đề xuất các địa phương tận dụng cơ sở vật chất dư thừa sau sáp nhập để xây dựng trung tâm chăm sóc người già tại phường, xã. Đồng thời, cần cơ chế xã hội hóa để thu hút đầu tư trong và ngoài nước.
Theo các chuyên gia, mô hình dưỡng lão bán trú có chi phí thấp hơn, dễ triển khai rộng khắp và phù hợp tâm lý người Việt. Tuy nhiên, muốn thành công cần cam kết lâu dài của địa phương, ngân sách ổn định và sự tham gia tích cực của cộng đồng.
Mô hình này nếu được phát triển đúng hướng sẽ không chỉ giúp người cao tuổi sống vui khỏe, mà còn trở thành trụ cột an sinh mới, góp phần xây dựng xã hội nhân văn trong thời kỳ già hóa dân số.
Theo: VnExpess