Từ ngày 1/7, lao động nam có vợ sinh con được nghỉ thai sản tối đa 60 ngày thay vì 30 ngày như trước, theo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi. Đây là bước tiến lớn trong chính sách an sinh, lần đầu mở rộng quyền lợi cho cả người tham gia BHXH bắt buộc và tự nguyện.

Tăng gấp đôi thời gian nghỉ thai sản cho lao động nam

Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, mở rộng chế độ thai sản cho lao động nam tham gia BHXH bắt buộc, cho phép họ được nghỉ tối đa 60 ngày từ thời điểm vợ sinh con, thay vì 30 ngày như trước.

Người lao động có thể chia nhỏ thời gian nghỉ miễn sao tổng số ngày không vượt quá mức quy định và thời điểm nghỉ cuối vẫn nằm trong 60 ngày đầu sau sinh.

Số ngày nghỉ cụ thể vẫn giữ nguyên

Mặc dù thời gian được sử dụng linh hoạt hơn, số ngày nghỉ thực tế vẫn giữ nguyên như quy định trước đó:

  • 5 ngày làm việc nếu vợ sinh thường
  • 7 ngày làm việc nếu sinh mổ hoặc con dưới 32 tuần
  • 10 ngày làm việc nếu sinh đôi
  • 14 ngày khi sinh đôi và phải phẫu thuật
  • Nếu sinh ba trở lên, được nghỉ thêm 3 ngày cho mỗi con từ bé thứ ba trở đi

Lao động nữ được quyền lợi cao hơn

Tăng số ngày nghỉ khám thai

Phụ nữ mang thai tham gia BHXH bắt buộc được nghỉ 2 ngày cho mỗi lần khám thai, thay vì chỉ 1 ngày như trước – áp dụng đồng đều trên toàn quốc, không phân biệt điều kiện địa lý hay sức khỏe.

Hưởng chế độ thai sản khi phá thai ngoài ý muốn

Luật mới bổ sung quyền lợi cho nữ lao động bị mất thai do nguyên nhân bệnh lý hoặc ngoài ý muốn, thay vì chỉ hỗ trợ trường hợp phá thai bệnh lý như trước.

Điều chỉnh thời gian nghỉ khi thai bị mất

  • Thai từ 13 đến dưới 22 tuần tuổi: được nghỉ 40 ngày
  • Thai từ 22 tuần trở lên: nghỉ 50 ngày
    Trước đây, mức nghỉ trên chỉ áp dụng khi thai dưới 25 tuần tuổi.

Mở rộng diện tham gia BHXH bắt buộc

Luật sửa đổi bổ sung nhiều nhóm đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc và được hưởng chế độ thai sản, gồm:

  • Người làm việc theo hợp đồng từ đủ 1 tháng, dù gọi tên hợp đồng khác
  • Chủ hộ kinh doanh có đăng ký
  • Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, đại diện vốn nhà nước, chức danh quản lý HTX
  • Người làm không chuyên trách tại thôn, xã, tổ dân phố
  • Lao động không làm việc toàn thời gian
  • Người nước ngoài làm việc tại Việt Nam theo hợp đồng không xác định thời hạn hoặc từ 12 tháng trở lên

Mức đóng BHXH 3% vào Quỹ Ốm đau – Thai sản

  • Nhóm quản lý doanh nghiệp, chủ hộ kinh doanh…: đóng 3% tiền lương hằng tháng
  • Các nhóm còn lại: do người sử dụng lao động trích đóng

BHXH tự nguyện lần đầu có chế độ thai sản

Một điểm đột phá đáng chú ý là chế độ thai sản lần đầu áp dụng cho người tham gia BHXH tự nguyện, bao gồm cả nam và nữ nếu đáp ứng điều kiện:

  • Đóng BHXH tự nguyện hoặc kết hợp BHXH bắt buộc và tự nguyện tối thiểu 6 tháng trong 12 tháng trước sinh con.

Trợ cấp 2 triệu đồng mỗi con

Người đủ điều kiện sẽ được trợ cấp 2 triệu đồng cho mỗi con sinh ra, do ngân sách nhà nước chi trả. Mức trợ cấp có thể được điều chỉnh theo tình hình kinh tế – xã hội.

Nếu mẹ mất sau khi sinh, cha hoặc người trực tiếp nuôi dưỡng được nhận thay. Trường hợp cả cha và mẹ cùng tham gia BHXH thì chỉ 1 người được nhận trợ cấp.

Lựa chọn chính sách theo khu vực đóng BHXH

Nếu người lao động đủ điều kiện hưởng cả chế độ thai sản bắt buộc và trợ cấp BHXH tự nguyện, sẽ ưu tiên hưởng theo khu vực bắt buộc.

Ngược lại, nếu cha và mẹ tham gia hai khu vực BHXH khác nhau thì mỗi người chỉ được hưởng theo chính sách của khu vực mình tham gia.

BHXH ngày càng mở rộng độ bao phủ

Tính đến cuối năm 2024, cả nước có khoảng 20 triệu người tham gia BHXH, chiếm 42,7% lực lượng lao động trong độ tuổi:

  • 17,7 triệu người thuộc khu vực bắt buộc
  • 2,3 triệu người thuộc khu vực tự nguyện

Việc mở rộng chế độ thai sản và diện tham gia BHXH giúp tăng sức hút của chính sách an sinh, tạo động lực cho người lao động tham gia và gắn bó lâu dài.

Theo VNexpress