Trong 7 tháng đầu năm 2025, cả nước mới hoàn thành 37% kế hoạch nhà ở xã hội. Dù nhiều chính sách tháo gỡ, tiến độ còn chậm khiến mục tiêu 1 triệu căn vào năm 2030 đặt ra nhiều thách thức, cần nỗ lực của cả hệ thống chính trị.
- 48 người chết và mất tích, 105 người bị thương do bão số 10 và lũ
- Hai cơn bão nhiệt đới xoay ngược chiều trên Đại Tây Dương, gây thiệt hại ở Caribe và Cuba
- Thủy điện xả lũ gây áp lực lớn cho hạ du
Tiến độ triển khai và kết quả bước đầu
Theo Bộ Xây dựng, trong 7 tháng năm 2025, cả nước đã hoàn thành 36.962 căn nhà ở xã hội, đạt 37% kế hoạch năm. Dự kiến đến cuối năm, con số này sẽ nâng lên hơn 73.000 căn, tương đương 73% kế hoạch. Ngoài ra, 127.261 căn khác đang trong quá trình triển khai và sẽ được hoàn thiện trong các năm tiếp theo.
Trong số 31 địa phương được giao chỉ tiêu, 9 tỉnh, thành phố có khả năng hoàn thành và vượt kế hoạch, gồm Hải Phòng, Thừa Thiên Huế, Tuyên Quang, Hưng Yên, Bắc Ninh, Quảng Ninh, Nghệ An, Tây Ninh và Cà Mau. Tuy nhiên, nhiều địa phương khác khó đạt mục tiêu, cho thấy sự chênh lệch về năng lực triển khai.
Không chỉ chính quyền địa phương, các cơ quan trung ương như Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng tham gia xây dựng nhà ở xã hội phục vụ cán bộ, chiến sĩ và công nhân, góp phần tăng nguồn cung.
Thách thức giữa chủ trương và thực tiễn
Không thể phủ nhận nỗ lực của Nhà nước trong việc ban hành nhiều chính sách ưu đãi, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, khoảng cách giữa chủ trương và thực tiễn vẫn còn lớn. Nhiều doanh nghiệp gặp vướng mắc về thủ tục, quỹ đất và vốn, khiến tiến độ dự án chậm hơn so với kế hoạch.
Một vấn đề đáng quan tâm là giá bán nhà ở xã hội ngày càng cao. Thời điểm gói tín dụng 30.000 tỷ đồng, giá dao động 11–15 triệu đồng/m2. Hiện nay, các dự án mới đều ở mức từ 20 triệu đồng/m2 trở lên, tăng gấp đôi chỉ trong một thập kỷ. Điều này đặt ra câu hỏi liệu nhà ở xã hội có còn phù hợp với khả năng chi trả của người thu nhập thấp.
Ngoài ra, tiêu chí xác định đối tượng thụ hưởng chính sách vẫn chưa rõ ràng. Nhiều trường hợp có điều kiện kinh tế khá giả vẫn mua được nhà ở xã hội, trong khi người thực sự khó khăn lại chưa tiếp cận được. Tình trạng đầu cơ, mua để tích trữ thay vì để ở cũng làm méo mó mục tiêu chính sách.
Quan điểm chuyên gia: Khả thi nhưng cần giải pháp
GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, cho rằng mục tiêu 1 triệu căn hộ vào năm 2030 có thể đạt được nếu xét về số lượng. Tuy nhiên, vấn đề không chỉ nằm ở con số mà còn ở chỗ liệu có giải quyết được nhu cầu thực tế và đúng đối tượng hay không.
Ông phân tích, mô hình nhà ở xã hội ở Việt Nam khác biệt so với nhiều nước phát triển. Ở các quốc gia như Mỹ, Anh, Pháp hay Nhật Bản, chính phủ không trực tiếp xây nhà xã hội mà hỗ trợ thông qua chính sách thuế hoặc ưu đãi thị trường, giúp người dân tiếp cận nhà ở giá phù hợp với thu nhập. Trong khi đó, Việt Nam vẫn chủ yếu dựa vào sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân với cơ chế hỗ trợ đất đai.
Theo ông Võ, điểm nghẽn lớn nhất là cơ chế tiếp cận. Nếu không kiểm soát chặt chẽ, chính sách dễ bị lợi dụng, dẫn đến tình trạng người có thu nhập cao mua được nhà xã hội, còn người nghèo thực sự thì không. Điều này sẽ làm biến dạng tính chất “xã hội” của các dự án.
Yêu cầu quyết liệt từ Chính phủ
Phát biểu tại hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết 7 tháng triển khai chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: phát triển nhà ở xã hội là nhiệm vụ chính trị quan trọng, “khó mấy cũng phải làm”. Ông yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương khắc phục hạn chế, bám sát tinh thần “việc gì lợi cho dân ta phải hết sức làm”.
Thủ tướng nhấn mạnh nguyên tắc “3 có, 2 không”: có lợi cho đất nước, nhân dân và doanh nghiệp; không có động cơ cá nhân, tham nhũng, tiêu cực; không để thất thoát, lãng phí nguồn lực. Đặc biệt, mục tiêu xây dựng tối thiểu 100.000 căn hộ trong năm 2025 là không thay đổi.
Để đạt mục tiêu dài hạn 1 triệu căn vào năm 2030, Chính phủ yêu cầu toàn hệ thống chính trị tiếp tục vào cuộc, cụ thể hóa chính sách tới từng dự án, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp và người dân. Chỉ khi đó, giấc mơ an cư của hàng triệu người thu nhập thấp mới trở thành hiện thực.
Theo: VOV