Nhiều bậc phụ huynh muốn con biết kỷ luật, gọn gàng và tự giác. Nhưng trong vô thức, trẻ lại đang học kỷ luật từ cách cha mẹ sống mỗi ngày hơn là từ những lời dạy. Sự nhất quán của người lớn chính là “bài học thầm lặng” định hình tính cách của con
- Khách du lịch quốc tế – Lượng khách đến Việt Nam vượt 1,7 triệu lượt
- Cháy rừng Inje: Thủ tướng Hàn Quốc chỉ đạo sơ tán khẩn cấp
- Điều chỉnh ngưỡng thuế hộ kinh doanh thế nào cho công bằng?
Trẻ học từ những gì cha mẹ làm, không phải những gì cha mẹ nói
Một buổi sáng bước vào phòng, cha mẹ đôi khi bắt gặp cảnh con ngồi giữa đống đồ chơi bừa bộn. Nhiều người lập tức muốn nhắc nhở; nhưng khi quay lại nhìn góc làm việc của mình—áo khoác còn vắt trên ghế, giấy tờ chưa cất, chiếc ly cà phê hôm qua vẫn đặt cạnh máy tính—họ chợt lặng người.
Khoảnh khắc đối chiếu ấy gợi ra một câu hỏi quan trọng: trẻ có đang phản chiếu lại thói quen của chính cha mẹ?
Các nhà tâm lý học chỉ ra rằng trẻ nhỏ học bằng cách quan sát nhiều hơn nghe lời giảng giải. Một thói quen gọn gàng, giờ giấc sinh hoạt; hay cách người lớn tập trung làm việc đều trở thành “mẫu” để trẻ bắt chước. Khi cha mẹ nói con phải đi ngủ sớm nhưng bản thân vẫn thức khuya; muốn con tập trung nhưng lại vừa ăn vừa xem điện thoại; trẻ sẽ ghi nhớ điều chúng nhìn thấy, không phải điều chúng nghe.
Không phải cha mẹ thiếu trách nhiệm, mà vì người lớn cũng có những áp lực và cuộc chiến riêng. Tuy vậy, với trẻ, những hình ảnh nhỏ bé ấy được lặp đi lặp lại thành một thông điệp sống: kỷ luật bắt đầu từ thói quen của gia đình.
Kỷ luật không phải nghiêm khắc; đó là sự nhất quán và đồng hành
Kỷ luật không nằm ở giọng nói lớn hay sự răn đe, mà nằm ở việc cha mẹ sống thống nhất với chính điều mình mong con làm. Một người lớn hay hứa nhưng không làm, trẻ sẽ học cách “nói vậy thôi”. Một người lớn dễ bỏ cuộc, trẻ cũng dễ chọn buông xuôi.
Để nuôi dưỡng một đứa trẻ biết kỷ luật, cha mẹ có thể bắt đầu từ những điều rất giản dị:
Giữ lời hứa, dù là lời hứa nhỏ
Nếu nói “chút nữa mẹ chơi với con”, hãy thực sự dành thời gian ấy cho con. Trẻ cảm nhận sự đáng tin ở cha mẹ qua từng hành động nhỏ.
Sống có nếp – để con nhìn và học theo
Giờ làm việc, giờ nghỉ ngơi, giờ đọc sách hay giải trí rõ ràng tạo thành nhịp sống ổn định. Từ đó, trẻ có khuôn mẫu để hình thành nề nếp của riêng mình; từ đó hình thành sự kỷ luật cho con.
Làm cùng con thay vì chỉ ra lệnh
Câu “mình cùng nhau dọn dẹp nhé” khiến trẻ cảm thấy được đồng hành, chứ không phải bị yêu cầu. Sự hiện diện của cha mẹ luôn là động lực mạnh hơn mệnh lệnh, kỷ luật không lời nói.
Kỷ luật trong cảm xúc
Trẻ không phải nơi trút giận. Một người lớn biết giữ bình tĩnh khi mệt mỏi hay áp lực sẽ dạy con về kiểm soát cảm xúc tốt hơn bất kỳ bài học lý thuyết nào; đó là cách muốn con biết kỷ luật.
Kỷ luật của con bắt đầu từ kỷ luật của cha mẹ
Nuôi con là hành trình mà người lớn đang âm thầm nuôi dưỡng lại chính mình: từ cách sống, cách làm việc đến cách phản ứng trước cảm xúc. Khi cha mẹ có kỷ luật, trẻ không cần bị nhắc nhở quá nhiều; con tự nhiên hòa vào nhịp sống lành mạnh ấy.
Sức mạnh của giáo dục không nằm ở lời nói cao siêu, mà nằm trong đời sống hàng ngày. uốn con biết kỷ luật thì cha mẹ trở thành tấm gương nhẹ nhàng nhưng vững vàng; đó là món quà lớn nhất dành cho con—món quà mà không trường học nào có thể thay thế.
Tường Vân