Các chuyên gia nhận định, cuộc biểu tình kéo dài của người dân Pakistan nhằm phản đối dự án cảng theo Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) của Trung Quốc đã nhấn chìm thành phố Gwadar và chưa có dấu hiệu kết thúc. Điều này có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến triển vọng đầu tư nhiều hơn của Bắc Kinh vào Gwadar, theo Nikkei Asia.
Dự án cảng ở Gwadar trị giá 50 tỷ USD thuộc Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) của Trung Quốc. Nó nằm trong chương trình Hành lang Kinh tế Trung Quốc-Pakistan (CPEC).
Hàng ngàn người Pakistan rầm rộ phản đối dự án Trung Quốc
Cuộc biểu tình kéo dài một tháng qua do Maulana Hidayat ur Rehman, một nhà lãnh đạo chính trị địa phương dẫn đầu; đã thu hút hàng nghìn người tham gia Phong trào trao quyền cho Gwadar. Những người biểu tình đã cắm trại ở lối vào cảng do Trung Quốc kiểm soát. Cuộc biểu tình đã gây xôn xao dư luận ở Pakistan và làm dấy lên một cuộc tranh luận trên các phương tiện truyền thông đại chúng.
Những người biểu tình yêu cầu chấm dứt hoạt động đánh bắt cá dưới biển sâu ở vùng biển gần đó; dỡ bỏ các trạm kiểm soát an ninh trong thành phố và tiến hành giao thương tự do hơn với nước láng giềng Iran.
Ngày 13/12, Thủ tướng Pakistan Imran Khan đã thừa nhận có các cuộc biểu tình. Ông đăng dòng tweet: “Tôi đã nhận thấy những yêu cầu rất chính đáng của những ngư dân chăm chỉ ở Gwadar”.
Cư dân địa phương nói với tờ Nikkei Asia rằng, chưa bao giờ có một cuộc biểu tình lớn như vậy trong lịch sử của Gwadar.
Tàu đánh cá Trung Quốc càn quét vùng biển ngoài khơi Gwadar
Vì lý do an toàn, một người tên Ali yêu cầu không đăng tên đầy đủ, cho biết: “Hoạt động kinh tế tại cảng Gwadar đã bị hạn chế và tiếp tục sụt giảm do các cuộc biểu tình đang diễn ra”.
“Người dân địa phương không có lợi ích gì trong CPEC. Do đó những cuộc phản đối này đang kéo dài”, theo James M. Dorsey, một thành viên cấp cao tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S.Rajaratnam ở Singapore.
Thành phố Gwadar là nơi sinh sống của khoảng 138.000 người, khoảng 2/3 trong số họ sống dựa vào nghề đánh cá để kiếm sống. Điều này giải thích sự phản đối của họ với những tàu đánh cá ở khu vực biển sâu. Những tàu này kéo các tấm lưới lớn dọc theo đáy biển, quét sạch mọi thứ trên đường đi của chúng. Các tàu Trung Quốc được cho là nằm trong số đó và gây phẫn nộ cho ngư dân địa phương.
Năm ngoái, ngư dân Gwadar đã phản đối khi có thông tin cho rằng 20 tàu đánh cá biển sâu của Trung Quốc được phép đánh bắt ở vùng biển ngoài khơi Gwadar.
Tháng 7/2021, 5 tàu đánh cá nước sâu của Trung Quốc đã bị Cơ quan An ninh Hàng hải Pakistan bắt giữ gần Gwadar với nhiều cá trên tàu.
Cuộc biểu tình chưa có dấu hiệu kết thúc
Người đại diện cho Gwadar tại Quốc hội Pakistan, Aslam Bhootani tin rằng hầu hết các yêu cầu của người biểu tình đã được đáp ứng.
Ông nói: “Tôi hy vọng những người tổ chức cuộc biểu tình xem xét lại quyết định tiếp tục biểu tình, bởi vì một số yêu cầu của họ không thể giải quyết trong một sớm một chiều”.
Tuy nhiên, ông Rehman không quan tâm đến lời kêu gọi ngừng các cuộc biểu tình. Thay vào đó, ông cho rằng nếu những yêu cầu của người biểu tình không được đáp ứng, họ sẽ bổ sung thêm một điều khác: thay đổi quy định chia sẻ doanh thu giữa Trung Quốc và Pakistan tại cảng này.
Theo thỏa thuận hiện tại, 91% doanh thu được chuyển đến Trung Quốc. Vì vậy, ông Rehman nói rằng sẽ yêu cầu 98% cho Pakistan.
“Chúng tôi sẽ tuần hành đến thủ phủ khu vực, Quetta, với 1 triệu người sau vài tháng nữa nếu các yêu cầu của chúng tôi không được đáp ứng”, ông Rehman nói với đám đông những người ủng hộ hôm 12/12.
Chính phủ Pakistan gần đây đã đưa ông Rehman vào danh sách theo dõi những kẻ tình nghi khủng bố và đóng băng tài khoản ngân hàng của ông. Những người biểu tình lên án đây là một động thái có động cơ chính trị.
Còn ông Dorsey tin rằng các cuộc biểu tình sẽ hạn chế đáng kể phạm vi đầu tư vào Gwadar. Ông cho rằng Trung Quốc có thể giúp giải quyết cuộc khủng hoảng hiện tại bằng cách áp dụng chiến lược hai mũi nhọn. Ông nói: “Bắc Kinh cần gây sức ép với Pakistan trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến thành phố này và việc đánh bắt cá … [ở] Gwadar. Mặt khác, Trung Quốc cũng cần chi nhiều tiền cho các dịch vụ xã hội ở Gwadar để cho người dân địa phương có thể hưởng lợi trong các dự án CPEC”.