Theo các nhà khoa học, virus cúm gia cầm A/H9N2 đang thích nghi dần với tế bào người thông qua biến đổi di truyền, có thể dẫn đến đại dịch dù chủng này thường bị bỏ qua vì chỉ gây bệnh nhẹ ở chim.
- Bộ trưởng Y tế yêu cầu bảo vệ y bác sĩ trong mọi tình huống
- Bốn nam sinh tranh quán quân Olympia 2025
- Cảnh báo rối loạn ăn uống ở tuổi học đường
Cúm gia cầm A/H9N2: Sự thích nghi với tế bào người tăng cao
Nhóm nghiên cứu do ông Kelvin To dẫn dắt tại Đại học Hong Kong đã phát hiện ra rằng virus A/H9N2 đã có những thay đổi di truyền từ năm 2015, giúp nó xâm nhập dễ dàng hơn vào tế bào người. Trong các thí nghiệm trên tế bào, mẫu virus từ năm 2024 cho thấy khả năng nhiễm bệnh cao hơn đáng kể so với mẫu từ năm 1999, với hiệu quả gắn kết thụ thể bề mặt tế bào người được cải thiện rõ rệt. Những phát hiện này được trình bày tại hội nghị ở Melbourne, nhấn mạnh rằng virus đang tiến gần hơn đến khả năng lây lan giữa người.
Dù đã có tiến bộ trong thích nghi, virus A/H9N2 vẫn chưa sẵn sàng cho việc lây truyền liên tục ở người. Nó vẫn ưu tiên các thụ thể ở chim, và cần phải điều chỉnh để phù hợp với môi trường nhiệt độ cũng như độ pH trong cơ thể con người, vốn khác biệt so với chim. Các nhà khoa học cho rằng cần thêm nhiều biến đổi nữa để virus đạt đến ngưỡng nguy hiểm, nhưng quá trình này có thể diễn ra nhanh chóng nếu có yếu tố thúc đẩy như tái tổ hợp gen.
Bối cảnh dịch cúm gia cầm toàn cầu và sự bỏ lỡ H9N2
Thế giới đang đối mặt với sự phức tạp của dịch cúm gia cầm, đặc biệt với chủng H5N1 đã lan rộng và gây tử vong ở người. Kể từ năm 2020, H5N1 đã gây ra khoảng 21 ca tử vong, đồng thời đang lây lan trong đàn bò sữa Bắc Mỹ, dẫn đến lo ngại về sự chuyển dịch vật chủ. Các nỗ lực giám sát toàn cầu tập trung chủ yếu vào chủng này, nhưng điều đó có thể khiến các mối đe dọa khác bị bỏ qua.
Virus cúm gia cầm A/H9N2, dù là chủng phổ biến thứ hai có thể lây sang người, lại chưa được ưu tiên. Với 173 ca nhiễm được ghi nhận từ năm 1998, chủ yếu ở Trung Quốc, số lượng thực tế có thể cao hơn do triệu chứng nhẹ và thiếu xét nghiệm rộng rãi. Bà Michelle Wille từ Viện Peter Doherty lưu ý rằng việc tập trung vào H5N1 làm giảm sự chú ý đến H9N2, dù chủng này có tiềm năng lớn trong việc thích nghi với con người.
Cúm gia cầm A/H9N2: Kêu gọi tăng cường giám sát toàn diện
Để đối phó với nguy cơ từ cúm gia cầm A/H9N2, các chuyên gia đề xuất nâng cao giám sát và truyền thông. Nhiều quốc gia hiện không yêu cầu báo cáo ca nhiễm từ chủng độc lực thấp, dẫn đến dữ liệu không đầy đủ và khó dự đoán rủi ro. Việc cải thiện hệ thống này sẽ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu biến đổi.
Giám sát ở động vật có vú tiếp xúc với gia cầm là rất cần thiết, theo ông Kelvin To. Nguy cơ khi nhiều virus cùng nhiễm có thể dẫn đến tái tổ hợp gen, tạo biến thể mới nguy hiểm. Vật liệu di truyền của H9N2 đã xuất hiện trong các đợt bùng phát trước, nhấn mạnh nhu cầu hành động khẩn cấp để ngăn chặn đại dịch tiềm ẩn.
Theo: Khai Mở