 |
| Phi hành đoàn hội ý các biện pháp phòng dịch Covid-19 (ảnh Bộ Y tế). |
Đại dịch Covid-19 đã nhắc nhở chúng ta về việc tiếp cận với không khí sạch là ưu tiên hàng đầu. Trước đây tình trạng ô nhiễm công nghiệp đã thống trị các tiêu đề báo chí trong nhiều thập kỷ. Còn hôm nay, Covid-19 đã làm thay đổi toàn bộ thế giới, từ cách thức đi lại, giao tiếp, hội họp, giải pháp cho các nền kinh tế, địa chính trị…
Covid-19 khiến người ta quan tâm hơn đến chất lượng không khí trong nhà – nó tuần hoàn theo cách nào, lưu lượng ra sao, ảnh hưởng đến việc mầm bệnh có bị phân tán hoặc biến mất không? Các khu vực tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm như: Nhà thờ, viện dưỡng lão, tàu du lịch, cabin máy bay… là tâm điểm của sự lo lắng.
Khoang máy bay được lọc khí tuần hoàn công nghệ cao
Phần lớn các máy bay thương mại được trang bị bộ lọc HEPA (High efficiency particulate air filter). Có nghĩa là chất lượng không khí trong khoang máy bay được kiểm soát gần giống như phòng mổ, đặc biệt là giải pháp tuần hoàn gió khoa học tạo ra rất ít hoặc không có luồng không khí giao nhau. Máy bay gần như là một căn phòng sạch, có nhiều cửa thông gió và rất ít nguồn tạo ra bụi, đó là nơi an toàn hơn nhiều không gian khép kín khác.
Không khí được bơm từ trần vào cabin với tốc độ khoảng gần 1m/giây và lại được hút ra bên dưới ghế ngồi bên cửa sổ. Nhờ bộ lọc HEPA kết hợp với hệ thống tuần hoàn gió hiệu quả, không khí trên máy bay sạch hơn nhiều so với nhà hàng, quán bar, siêu thị… Khoảng 40% không khí trong cabin được lọc qua hệ thống này, 60% còn lại là không khí tươi được đưa vào từ bên ngoài máy bay. Trung bình cứ 3 phút một lần không khí trong cabin được thay đổi hoàn toàn. Đây là lý do khoang máy bay làm cho hành khách cảm thấy an toàn và khỏe khoắn.
 |
| Phun khử trùng trên máy bay (ảnh từ Tạp chí Điện tử). |
Trên các loại máy bay cũ hoặc cỡ nhỏ, hệ thống lọc không khí sẽ kém hiệu quả hơn đôi chút. Nhưng ngay cả những bộ lọc tốt nhất như HEPA cũng không thể bắt được mọi con vi rút trên máy bay, hơn nữa, hệ thống chỉ đạt được hiệu quả tối đa khi phi cơ vận hành trên không trung.
Như vậy, khoảng thời gian giữa lúc khách lên/xuống máy bay cho tới lúc cất/hạ cánh là có nhiều khả năng họ hít phải một đám mây không khí nhiễm Covid-19. Luồng không khí “thô” (đôi lúc mang theo chút mùi khói) mà hành khách thỉnh thoảng nhận thấy khi máy bay nằm trên mặt đất hoặc đang chạy không tải là không đi qua các bộ lọc HEPA, cho nên nguy cơ lây nhiễm virus qua hệ thống thông gió cũng vẫn tồn tại.
Tóm lại, ngoài bộ lọc HEPA và hệ thống tuần hoàn gió tin cậy, để nâng cao khả năng phòng ngừa lây nhiễm Covid-19, phi hành đoàn và hành khách vẫn cần phải đeo khẩu trang và kính bảo hộ hoặc tấm chắn hợp chuẩn.
Đeo tấm chắn và khẩu trang là cần thiết
Khi người ta ho, hắt hơi và nói chuyện, những giọt nước bọt cực nhỏ sẽ thoát ra khỏi khoang miệng, lực hấp dẫn làm cho những giọt lớn rơi xuống đất hoặc bám vào các vật xung quanh, những giọt nhỏ hơn có thể treo lơ lửng trong không trung. Hiện nay, nhiều bằng chứng cho thấy vi-rút Covid-19 bên trong những giọt nhỏ đó có khả năng lây nhiễm.
Tạm thời chưa có điều luật quốc tế nào đòi hỏi hành khách đi máy bay phải đeo khẩu trang. Nhưng trong thời kỳ dịch bệnh Covid-19, hầu hết sân bay và hãng hàng không đều thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp phòng dịch như: Giãn cách an toàn, kiểm tra nhiệt độ, xác nhận âm tính với Covid-19 trong 14 ngày qua, bắt buộc đeo khẩu trang và tấm chắn (cho hành khách và phi hành đoàn). Ngay cả khi toàn bộ hành khách trên chuyến bay đều khai báo và được kiểm tra đúng chuẩn thì nguy cơ lây nhiễm vẫn hiện hữu, vì có khoảng 40% bệnh nhân Covid không biểu hiện triệu chứng và nhiều người nhận kết quả xét nghiệm âm tính với Covid-19 trong giai đoạn ủ bệnh.
Vì vậy, việc đeo khẩu trang trong suốt thời gian trên máy bay sẽ giúp các hành khách hạn chế phát tán hay hấp thụ vi rút trong không gian, bảo vệ bản thân và những người xung quanh. Việc đeo tấm che mặt hay kính bảo hộ cũng giúp giảm thiểu khả năng nhiễu động không khí, hạn chế các va chạm trực tiếp trên da mặt, đặc biệt loại trừ khả năng vi rút xâm nhập qua niêm mạc mắt.
 |
| Ảnh chụp màn hình báo PLO. |
6 lời khuyên khi đi máy bay mùa Covid-19
1. Nếu buộc phải đi máy bay, hãy chọn hãng hàng không ban hành và thực thi nghiêm ngặt các quy định và nguyên tắc kiểm tra Covid-19.
2. Đeo khẩu trang, tấm che mặt trong suốt hành trình, giữ khoảng cách an toàn với các đối tượng khác.
3. Trên máy bay, hạn chế tiếp xúc với các bề mặt và rửa tay sạch trước khi chạm vào mặt (cả khẩu trang và tấm che mặt). Việc chạm vào đồ vật và sau đó chạm vào mắt, mũi và miệng bằng tay bẩn là nguồn chính lây nhiễm vi rút.
4. Tránh ăn uống, hạn chế trò chuyện hay tiếp xúc cơ thể với các hành khách khác trên máy bay.
5. Mặc dù đeo khẩu trang và tấm che mặt có thể tạo cảm giác không thoải mái, nhưng chúng không ảnh hưởng đến lượng khí thở mà cơ thể cần, kể cả những người mắc bệnh mãn tính về phổi hay tim mạch. Vì vậy, không có cớ gì để một hành khách đòi “mở khẩu trang cho thoáng”.
6. Hãy ngủ nhiều nhất có thể.