Nhiều phụ huynh lo bị kỳ thị nên không chia sẻ tình trạng của con, khiến trẻ rối loạn phổ tự kỷ không được hỗ trợ kịp thời trong môi trường giáo dục.
- Ba người đi xe máy rơi xuống vực sâu, một nạn nhân tử vong
- Thi riêng ngành Y năm 2027: Đại học Quốc gia TP HCM hé lộ kế hoạch mới
- Thương người như thể thương thân” – cội nguồn đạo đức Đại Việt
Nỗi lo kỳ thị khiến trẻ mất cơ hội tiếp cận hỗ trợ
Bà Simona, Giám đốc chuyên môn Trung tâm quốc tế chẩn đoán và can thiệp sớm rối loạn phổ tự kỷ (VICA), cho biết nhiều phụ huynh có con rối loạn phổ tự kỷ chọn cách im lặng khi trẻ đến tuổi đi học. Họ lo con bị kỳ thị nên không hợp tác với giáo viên và nhà trường. Điều này khiến việc tiếp nhận, đánh giá và hỗ trợ trẻ gặp nhiều khó khăn.
Tại tọa đàm “Em được quyền đặc biệt” chiều 6/12 ở TPHCM; bà Simona nhấn mạnh rối loạn phổ tự kỷ không phải bệnh lý hay khiếm khuyết cần “sửa”. Trẻ có thể tiến bộ nếu được can thiệp đúng thời điểm; đặc biệt từ 0-3 tuổi và lý tưởng nhất trong giai đoạn 3-6 tuổi. Bà khẳng định sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường là yếu tố quyết định để trẻ hòa nhập khi đến trường.
Ông Thanh Bùi; nhà sáng lập Embassy Education; cho biết không ít phụ huynh vì sợ đánh giá tiêu cực đã chọn cách giấu tình trạng của con; thậm chí để trẻ ở nhà dù đến tuổi đi học. Ông cho rằng nhận thức xã hội về tự kỷ vẫn còn hạn chế; khiến nhiều người nhìn trẻ như “bệnh nhân”; thay vì hiểu rằng các em chỉ đang cảm nhận thế giới theo cách riêng.
Cần hệ sinh thái hỗ trợ người tự kỷ từ sớm đến trưởng thành
Ước tính Việt Nam có hơn 1 triệu người tự kỷ; trung bình 1/100 trẻ sinh ra mắc rối loạn phổ tự kỷ. Số ca chẩn đoán tăng lên qua từng năm, trong khi nguồn lực hỗ trợ chưa theo kịp.
Ông Thanh Bùi cho rằng để trẻ tự kỷ hòa nhập và sống tự lập; cần xây dựng một hệ sinh thái hỗ trợ toàn diện; từ chẩn đoán sớm, giáo dục hòa nhập hoặc chuyên biệt, tham vấn tâm lý, hướng nghiệp; đến hỗ trợ việc làm ;và chăm sóc khi trưởng thành. Mô hình này đã được áp dụng tại Singapore và Australia.
Ông Michael M. Mueller; nhà sáng lập Tổ chức phân tích hành vi quốc tế (IBAO), đề xuất Việt Nam phát triển song song giáo dục đặc biệt; và giáo dục hòa nhập. Ông nhấn mạnh giáo viên cần được đào tạo chuyên sâu thay vì học hỏi kinh nghiệm rời rạc; đồng thời cần tăng nguồn nhân lực có kiến thức về tự kỷ để đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn.
Bà Lập Phương; nhà điêu khắc và nhà thực hành giáo dục; cho rằng địa phương cần mở rộng các chương trình đào tạo nghề phù hợp với năng lực người tự kỷ; giúp họ tham gia sản xuất, kinh doanh và có cơ hội đóng góp cho xã hội.
Các chuyên gia ;thống nhất rằng quyền đặc biệt của người tự kỷ không phải là được ưu tiên hơn; mà là quyền được nhìn thấy, lắng nghe; và tôn trọng sự khác biệt – như một năng lực và cách cảm nhận thế giới riêng.
Theo: Dân Trí