Rươi – thứ “lộc trời” chỉ xuất hiện vài tuần ngắn ngủi trong năm – là đặc sản nổi tiếng của vùng Tứ Kỳ (Hải Dương). Bên cạnh những món quen thuộc như chả rươi hay rươi kho, người dân nơi đây còn giữ một cách nấu độc đáo mà ít ai biết: rươi nấu măng chua. Món canh thanh nhẹ, đậm đà và dễ làm này không chỉ ngon miệng mà còn là lựa chọn lý tưởng cho mâm cơm mùa thu đông của các bà nội trợ.
- Bánh xèo miền Tây: Từ nồi bếp quê đến bàn tiệc ngoại
- 5 cây thảo dược quen thuộc tốt cho hệ tiêu hóa
- Sinh viên y mất tích, 7 tỷ ‘bốc hơi’ khỏi tài khoản như phim ly kỳ
Tứ Kỳ – Nơi rươi là ký ức, là vị mùa
Không phải ngẫu nhiên mà Tứ Kỳ được mệnh danh là “thủ phủ rươi” miền Bắc. Các xã An Thanh, An Lễ, Đại Sơn… nằm men theo những con sông nhỏ, ruộng nước sâu, tầng đất phù sa tơi xốp – điều kiện lý tưởng để rươi sinh trưởng và xuất hiện rộ vào khoảng tháng 9 đến 11 âm lịch. Rươi ở Tứ Kỳ tươi ngon nổi tiếng: thân mập, màu hồng nâu nhạt, ít bùn, thịt ngọt đậm và không tanh. Người dân ở đây không chỉ bắt rươi để bán mà còn coi nó như một dấu hiệu của tiết trời, một món ăn phải có trong mâm cơm gia đình vào dịp thu đông.
Một món canh giản dị như rươi nấu măng chua, với người dân Tứ Kỳ, không chỉ là chuyện ăn uống mà còn là cách giữ nếp nhà. Bát canh nóng hổi, vị chua nhẹ lan vào đầu lưỡi, vị béo đặc trưng của rươi đọng lại – đó là hương của một mùa trong năm, thứ hương vị mà người xa quê thèm đến lạ.
Cách chọn rươi ngon và an toàn
Là bà nội trợ, điều đầu tiên cần biết khi muốn nấu món rươi ngon chính là chọn được mẻ rươi thật tươi. Rươi ngon thường có thân đều, màu hồng ngà, cử động linh hoạt trong chậu nước, không có mùi tanh gắt. Tuyệt đối tránh mua rươi đã nổi váng hay ngả màu xám.
Sau khi mua về, cần sơ chế rươi thật kỹ: đổ vào nước ấm có vài lát gừng và chút muối, nhẹ nhàng khuấy cho sạch nhớt, sau đó vớt ra rổ cho ráo. Nếu chưa dùng ngay, có thể trụng sơ rồi cấp đông – nhưng nên nấu trong vòng 24 tiếng để đảm bảo độ ngọt và an toàn.
Cách nấu rươi măng chua đậm chất Tứ Kỳ
Đây là món canh dễ nấu nhưng đòi hỏi sự nhẹ tay và tinh tế. Công thức truyền thống của người Tứ Kỳ như sau:
Nguyên liệu:
- Rươi tươi: 300–400g
- Măng chua (luộc kỹ): 200g
- Cà chua chín: 1 quả
- Hành tím, thì là, hành hoa
- Vỏ quýt khô thái chỉ (bí quyết làm dậy mùi)
- Gia vị: nước mắm ngon, tiêu xay, một chút mắm tôm (nếu thích)
Cách làm:
- Phi thơm hành tím, cho cà chua vào xào mềm, thêm măng chua đảo đều.
- Cho nước lọc vào đun sôi, nêm nước mắm, một chút mắm tôm để tăng độ đậm đà.
- Khi nước sôi mạnh, thả rươi vào, dùng đũa nhẹ tay khuấy đều để rươi không vỡ nát.
- Hớt bọt liên tục. Khi thấy rươi nổi lên và kết nhẹ, tắt bếp ngay.
- Rắc thì là, hành hoa và vỏ quýt vào; đậy vung thêm 1–2 phút cho dậy mùi rồi múc ra bát.
Bát canh rươi nấu măng chua đạt chuẩn phải có màu trong nhẹ; mùi thơm nồng của vỏ quýt, thì là, vị chua thanh vừa phải từ măng, béo nhẹ mà không tanh. Ăn nóng cùng cơm trắng hoặc chấm bánh đa nướng cũng đều ngon.
Những lưu ý bà nội trợ cần biết khi làm món rươi nấu măng chua
- Rươi giàu đạm, omega-3, nhưng dễ gây dị ứng nếu không sơ chế kỹ. Không nên cho trẻ nhỏ ăn nhiều trong lần đầu.
- Nếu sợ măng chua gắt, có thể thay bằng khế chua hoặc me tươi dằm – cũng hợp vị rươi.
- Không nên hâm lại món rươi – chỉ nấu đủ ăn trong bữa.
Rươi – món ăn theo mùa nên quý ở sự đúng lúc. Đừng cố giữ lâu, đừng làm cầu kỳ – vì bản thân nó đã mang theo đủ vị ngọt của sông; vị chua của trời, vị ấm của nhà. Nếu bạn đang ở miền Bắc; hoặc có thể đặt được rươi tươi từ Tứ Kỳ trong mùa này; đừng ngại thử nấu một bát rươi nấu măng chua – để thấy một món canh giản dị có thể làm dịu đi cả chiều cuối thu se lạnh.
Còn gì đẹp hơn khi bếp ấm lên, nồi canh bốc khói; và người thân xì xụp húp từng thìa nước thơm ngậy – trong đó, là cả hương mùa quê nhà.