Thời hạn tạm hoãn áp thuế của ông Trump sẽ kết thúc vào 8/7. Nhiều quốc gia đang gấp rút đàm phán hoặc chuẩn bị đối phó làn sóng thuế quan mới từ Mỹ

Mỹ đòi hỏi nhiều, nhượng bộ ít

Theo Asia Times, chính quyền Tổng thống Donald Trump yêu cầu các đối tác thương mại thực hiện 4 cam kết chính, trong khi gần như không đưa ra sự nhượng bộ nào đáng kể.

Mục tiêu trọng tâm là thu hẹp cán cân thương mại song phương có lợi cho Mỹ. Các nước xuất siêu phải tăng nhập khẩu hàng Mỹ hoặc hạn chế xuất khẩu vào thị trường Mỹ.

Mỹ cũng thúc ép các đối tác loại bỏ hàng loạt rào cản phi thuế quan – từ thuế giá trị gia tăng cho đến các quy định kỹ thuật và an toàn sinh học khắt khe, vốn được cho là gây bất lợi cho hàng xuất khẩu Mỹ.

Thêm vào đó, các nước bị yêu cầu gỡ bỏ các chính sách liên quan đến dịch vụ kỹ thuật số, bao gồm thuế đánh vào các tập đoàn công nghệ lớn của Mỹ như Google, Meta…

Canada mới đây đã tạm thời bãi bỏ loại thuế này sau khi các cuộc đàm phán song phương với Mỹ bị đình chỉ.

Yêu cầu giảm phụ thuộc vào Trung Quốc

Một điều kiện đáng chú ý khác là các quốc gia xuất khẩu vào Mỹ phải giảm sử dụng đầu vào từ Trung Quốc. Đây là một phần trong chiến lược của Washington nhằm cô lập ảnh hưởng công nghiệp và công nghệ của Bắc Kinh.

Ba nhóm quốc gia trước “ván cờ thuế quan”

  • Nhóm 1: Các nước yếu thế, dễ bị tổn thương

Gồm những quốc gia đang phát triển, phụ thuộc nhiều vào thị trường Mỹ, ít khả năng đàm phán – như Bangladesh, Lesotho. Họ gần như buộc phải nhượng bộ nếu muốn duy trì xuất khẩu.

  • Nhóm 2: Các đối tác có đòn bẩy

Gồm EU, Canada, Nhật Bản, Ấn Độ… Những nước này có thể đáp trả thuế quan Mỹ bằng các biện pháp tương đương, dù họ vẫn mong muốn đàm phán thay vì đối đầu.

Canada đã từng trả đũa. EU có khả năng làm điều tương tự. Trong khi đó, Nhật Bản và Ấn Độ đang giữ lập trường ôn hòa hơn.

  • Nhóm 3: Trung Quốc – thế lực không dễ khuất phục

Trung Quốc kiên quyết không nhượng bộ như trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump. Bắc Kinh nắm lợi thế lớn trong chuỗi cung ứng khoáng sản quan trọng và đất hiếm – yếu tố không dễ thay thế trong ngắn hạn.

Sau khi Trung Quốc siết xuất khẩu vật liệu chiến lược, nhiều nhà máy ô tô toàn cầu – bao gồm cả Ford – đã phải tạm ngừng hoạt động vì thiếu linh kiện.

Australia chơi lá bài chiến lược

Thủ tướng Anthony Albanese từng tuyên bố không đàm phán và chỉ trích các mức thuế của Mỹ là “không phải hành động của một người bạn”.

Tuy nhiên, Australia đang âm thầm củng cố vị thế bằng cách xây dựng kho dự trữ khoáng sản chiến lược, đồng thời nhấn mạnh vai trò của mình trong mạng lưới quân sự Mỹ tại châu Á – Thái Bình Dương.

Ông Trump thường tuyên bố Mỹ “giữ mọi lá bài”. Tuy nhiên, năng lực đàm phán cùng lúc với gần 180 đối tác là một thách thức lớn ngay cả với Washington.

Bên cạnh đó, sự thay đổi bất ngờ trong lập trường của ông Trump – ví dụ như việc tăng thuế thép gấp đôi với Anh sau một thỏa thuận thương mại – khiến các đối tác mất niềm tin vào tính ổn định của các thỏa thuận.

Các nước trông chờ Tòa án Tối cao Mỹ

Hiện tại, nhiều quốc gia đang theo dõi các vụ kiện tại Mỹ để xác định liệu tổng thống có quyền đơn phương áp thuế hay không.

Nếu Tòa án Tối cao phán quyết rằng ông Trump không thể tự ý điều chỉnh thuế suất, điều này có thể làm thay đổi toàn cục cục diện đàm phán.

Tuy nhiên, quá trình pháp lý có thể kéo dài, và không ai chắc chắn phán quyết này có đến kịp trước khi các mức thuế mới được áp dụng hay không.

Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ, Kevin Hassett, cho biết có thể sẽ có thêm vài thỏa thuận được ký kết trước hạn chót.

Tuy nhiên, ông Trump từng tuyên bố rằng chỉ cần “gửi thư” là có thể hủy mọi thỏa thuận – khiến triển vọng ổn định thương mại toàn cầu trở nên mong manh.

Các cuộc đàm phán song phương có thể kéo dài đến tháng 9, trong khi thế giới chờ đợi vào một tiếng nói từ hệ thống pháp luật Mỹ để kiềm chế làn sóng đơn phương áp thuế mới.

Theo: Tin Tức