Giữa những khu phố ồn ào và tất bật, tình làng nghĩa xóm vẫn lặng thầm hiện diện – như ngọn lửa nhỏ sưởi ấm lòng người. Bài viết này là lời ngợi ca những điều bình dị nhưng thiêng liêng: sẻ chia, đùm bọc, và lòng tin giữa những con người không cùng huyết thống, nhưng cùng sống – cùng thương.
- Hôn nhân lâu bền: Khi yêu chưa bao giờ là đủ
- 6 loại thực phẩm kỵ với dưa hấu cần lưu ý khi kết hợp
- Tìm về cội nguồn Đạo hiếu – Chìa khóa vàng dạy con lòng hiếu thảo
Quê hương – Không chỉ là nơi chôn nhau cắt rốn
Ai cũng có một nơi sinh ra và lớn lên – nơi gọi là “quê nhà”, in dấu bao kỷ niệm tuổi thơ, nơi cha mẹ cặm cụi sớm hôm nuôi con khôn lớn. Nhưng trong dòng chảy hối hả của cuộc sống hiện đại, có một khái niệm ngày càng trở nên quen thuộc – “quê hương thứ hai” – nơi ta đến sinh sống, lập nghiệp, dựng xây tổ ấm.
Dù là quê gốc hay quê mới, thì quê hương nào cũng nâng bước chân ta đi, vỗ về mỗi khi ta mỏi mệt. Và chính nơi ấy, thứ tình cảm tưởng chừng giản đơn như… hàng xóm láng giềng lại trở thành chỗ dựa bền chặt, ấm áp, không thể thiếu.
Tôi từng nghĩ, chỉ có ở làng quê mới có tình cảm láng giềng keo sơn. Nhưng không, phố thị cũng có. Chỉ cần lòng người còn mở, tình người còn sáng, thì ở đâu cũng có thể thành quê hương.
Khi tình làng nghĩa xóm trở thành chỗ dựa tinh thần vững chắc
Tôi sống ở một khu phố nằm bên trục đường lớn của thành phố. Giao thông nhộn nhịp, nhà cửa san sát, cư dân đến từ đủ mọi miền Tổ quốc. Người Bắc, người Trung, người Nam – mỗi người một phương trời, một hoàn cảnh. Nhưng giữa những khối bê tông, tiếng xe máy rì rào và nhịp sống hối hả, điều khiến tôi gắn bó không phải là vị trí địa lý, mà là những con người chung quanh.
Khi mới chuyển đến đây, tôi chỉ mong sống yên ổn, ai biết nhà nấy, khoá cửa là xong. Nhưng rồi, chính những điều nhỏ nhặt, mộc mạc giữa hàng xóm khiến tôi thay đổi suy nghĩ. Một bác hàng xóm già mang sang đĩa rau muống luộc: “Nhà bác luộc hơi nhiều, cô ăn giúp cho đỡ phí.” Một chiều mưa tầm tã, người bên cạnh chạy sang: “Cô phơi quần áo ngoài ban công chưa kịp rút, tôi gom giúp rồi.” Thế là từ những lần “giúp cho vui”, “rảnh tay làm giúp”, chúng tôi thành người thân quen. Không giấy tờ, không máu mủ, nhưng chân tình.
Từ ngày ấy, tôi hiểu: phố cũng có thể là làng, nếu người với người biết thương nhau.
“Bán anh em xa, mua láng giềng gần” – không chỉ là câu nói
Câu thành ngữ : “Bán anh em xa, mua láng giềng gần” – chẳng phải ngẫu nhiên mà được lưu truyền qua bao thế hệ. Nó hàm chứa triết lý sống: rằng trong hoạn nạn, những người gần gũi ta nhất không phải anh em máu mủ ở xa, mà chính là người bên cạnh – hàng xóm.
Ở khu phố tôi, điều đó thể hiện rõ qua từng sự kiện, từng biến cố lớn nhỏ.
Nhà nào có đám cưới, cả phố cùng chung vui. Từ hôm dựng rạp đến ngày tổ chức, mỗi người một tay. Người lo bếp núc, người kê bàn ghế, người dọn dẹp. Có khi còn tập hát, tập múa góp vui văn nghệ. Tiệc cưới ở nhà hàng hôm sau, tất cả rủ nhau đi chung xe, ngồi cùng bàn, rôm rả như ruột thịt.
Nhà nào có tang, mọi người cũng không đứng ngoài. Ai rảnh giúp dựng rạp, ai giỏi việc cúng bái lập bàn thờ. Thanh niên xóm hỗ trợ chuyển đồ, trông coi khách viếng. Không ai bảo ai, tất cả tự nguyện, như một phản xạ của nghĩa tình.
Mỗi dịp Tết đến, xuân về, không khí trong khu rộn ràng từ sớm. Nhà này gói bánh chưng, dư vài cái mang sang biếu. Nhà kia có món dưa hành muối ngon cũng không quên chia. Trẻ con ríu rít, người lớn chúc tụng nhau câu an khang – thịnh vượng.
Không chỉ trong ngày vui, ngay cả khi nhà ai có người đau ốm, đi viện – cũng là cả xóm hỏi han, góp tiền thuốc men, nấu giúp nồi cháo, nồi cơm. Tình người cứ thế lan toả, ấm áp đến lạ.
Những điều nhỏ bé, tạo nên đại nghĩa
Có những tình cảm không cần phải nói ra thành lời. Như chuyện gửi chìa khóa khi đi công tác xa. Hàng xóm cầm giúp, trông nom nhà cửa. Có nhà còn nhờ tưới cây, cho mèo ăn. Không giấy tờ, không lo lắng – chỉ là tin tưởng. Tin rằng, người ta sẽ trân trọng mình như chính tài sản của họ.
Hoặc chuyện bữa ăn hằng ngày. Hôm nào nhà tôi nấu được món ngon, mẹ tôi lại bảo: “Mang một bát sang biếu bác Hạnh.” Còn nhà bác thì thỉnh thoảng lại mang sang rổ cà pháo, mớ rau sạch từ quê gửi lên. Có món ngon, có món dở, có khi chỉ là bát canh nhạt. Nhưng chẳng ai phật lòng, vì chúng tôi hiểu: cái trao đi không phải là đồ ăn, mà là sự chân thành.
Trong một xã hội đang chịu nhiều tổn thương vì thói vô cảm, vì đồng tiền che mờ lương tâm, thì những điều giản dị ấy lại trở thành điều quý giá. Chúng nuôi dưỡng niềm tin vào tình người. Chúng nhắc ta nhớ: vẫn còn đó những góc phố ấm nồng nghĩa tình.
Những khoảnh khắc đẹp trong tình làng nghĩa xóm thời công nghệ
Ngày nay, mạng xã hội kết nối người ta qua màn hình, nhưng cũng đẩy con người xa nhau trong đời thực. Nhiều khu dân cư sống cạnh nhau mà không biết tên nhau. Hàng xóm có chuyện buồn hay hoạn nạn, người bên cạnh đóng kín cửa. Nhiều vụ xích mích, thậm chí án mạng – bắt nguồn từ việc không ai chịu nhường ai, không ai hiểu ai.
Đó là một thực trạng đáng buồn, phản ánh sự mai một của văn hoá cộng đồng. Tình làng nghĩa xóm – nếu không được gìn giữ và khơi dậy – sẽ dần trở thành thứ ký ức xa vời.
Chúng ta không thể ép buộc nhau phải sống như xưa – khi nhà nọ ăn cơm nhà kia, khi trẻ con chạy sang hàng xóm chơi như nhà mình. Nhưng ta có thể học cách mở lòng hơn, thân thiện hơn, giúp đỡ nhau nhiều hơn trong khả năng có thể.
Hãy bắt đầu từ những điều nhỏ: một lời chào buổi sáng; một nụ cười khi gặp nhau trên cầu thang; một sự quan tâm khi thấy người già đi chợ nặng tay. Những điều ấy không khiến ta nghèo đi; nhưng chắc chắn khiến xã hội giàu hơn – về tình cảm, về đạo đức.
Tình người là di sản – Đừng để mai một
Tôi vẫn luôn tin rằng, ở đâu còn nghĩa xóm tình làng, ở đó còn hy vọng. Tình người là thứ không thể mua bán, nhưng có thể trao đi bằng sự chân thành. Nó là sợi dây vô hình; nhưng vô cùng bền chặt, gắn kết con người giữa thời đại xô bồ này.
Trong những ngày tháng xã hội đối mặt với nhiều khủng hoảng – từ kinh tế; đạo đức đến niềm tin – thì chính những mối quan hệ gần gũi như hàng xóm láng giềng lại có thể trở thành chỗ dựa tinh thần quý giá. Không phải chính quyền nào cũng đủ tay với đến từng ngóc ngách; nhưng nếu mỗi khu dân cư là một “pháo đài đạo đức”; thì xã hội sẽ vững vàng hơn rất nhiều.
Tình làng nghĩa xóm – Ánh nắng ấm áp soi sáng quê hương thứ hai
“Nắng láng giềng gần” – cái tên nghe tưởng lạ mà thân thuộc. Bởi có lẽ, ánh nắng đẹp nhất không phải là ở nơi cao sang; mà là ở nơi những trái tim người dân bình dị soi sáng lẫn nhau.
Tôi từng đi nhiều nơi; từng sống ở những khu chung cư sang trọng – nơi mà mỗi người sống trong một “vỏ bọc tiện nghi”; nhưng thiếu sự gắn kết. Còn ở đây, trong khu phố nhỏ bình thường này, tôi lại thấy mình đủ đầy. Vì quanh tôi, là những người biết quan tâm, biết sẻ chia, biết sống vì nhau.
Chúng tôi – những người tạm cư giữa thành phố lớn – vẫn thường nói với nhau rằng: “Đây là quê hương thứ hai của mình.” Và tình hàng xóm láng giềng chính là điều khiến mảnh đất này trở thành quê hương đích thực.