Trung Quốc ‘bưng bít, mua chuộc và cưỡng chế’ truyền thông nước ngoài như thế nào?

Chính quyền Trung Quốc đã và đang triển khai các biện pháp “bưng bít, mua chuộc và cưỡng chế”; để vũ khí hóa các phương tiện truyền thông trong nước và nước ngoài, theo một báo cáo gần đây từ cơ quan thuộc quân đội Pháp.

Bản báo cáo dài 650 trang được công bố từ Viện Nghiên cứu Chiến lược các trường quân sự, một cơ quan do Bộ Lực lượng Vũ trang Pháp tài trợ.

Báo cáo cho biết cách thức Trung Quốc lợi dụng sự cởi mở của phương Tây để truyền bá luận điệu của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ); từ đó hình thành một khía cảnh ảnh hưởng của Bắc Kinh trên toàn cầu.

Theo The Epoch Times, Bắc Kinh luôn tìm cách tuyên truyền luận điệu của mình ra nước ngoài trong suốt hàng thập niên. Tuy nhiên, những hoạt động này khá vụng về và đem lại kết quả không mấy khả quan, theo báo cáo của Tổ chức Các phóng viên không biên giới.

Năm 2008 là một bước ngoặt với hoạt động tuyên truyền của Bắc Kinh khi Trung Quốc tổ chức Thế vận hội Olympic. ĐCSTQ nhanh chóng đưa ra cái gọi là “kế hoạch 10 năm” nhằm tăng cường cải thiện hình ảnh của mình trên trường quốc tế.

Nền dân chủ phương Tây đã mang lại cho Trung Quốc “quyền tự do đáng kể về hoạt động”. Nó cho phép Bắc Kinh mở rộng các văn phòng ở nước ngoài; tuyển dụng phóng viên nước ngoài để truyền đạt luận điệu của ĐCSTQ ra nhiều đối tượng khá giả; thâm nhập các hãng tin địa phương bằng quà và các lợi ích vật chất khác; chi hàng triệu đô tiền quảng cáo trên các phương tiện truyền thông phương Tây để nâng tầm ảnh hưởng.

Báo cáo của Pháp nhận định rằng báo chí Trung Quốc không phải các hãng tin độc lập. Các hãng truyền thông nhà nước hoạt động như một công cụ phục vụ Đảng. Theo tờ Tân Hoa xã, năm 2016 lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã điều chỉnh tư tưởng của các đại diện truyền thông nhà nước. Ông Tập nhấn mạnh cần “nói cho ý chí của Đảng … và bảo vệ quyền lực của Đảng”.

Đối với một số phóng viên Tân Hoa xã, việc ông Tập lên nắm quyền đã đánh dấu sự khởi đầu của một kỷ nguyên mới. Trong đó truyền thông Trung Quốc “không còn phải xấu hổ vì là truyền thông cộng sản”.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc “mua ảnh hưởng”

Năm 2013, truyền thông Trung Quốc đã thiết lập các trang tiếng Anh và ngôn ngữ khu vực trên Facebook. Đến nay, họ đã đứng đầu truyền thông thế giới về lượt theo dõi. Tại thời điểm báo cáo của Pháp được xuất bản, bốn trang báo lớn của Trung Quốc CGTN, China Daily, Xinhua và People’s Daily có từ 86 – 116 triệu người theo dõi. Con số này lớn hơn khoảng 2,5 đến 3 lần so với CNN của Mỹ.

Theo báo cáo, khoảng tám phương tiện truyền thông nhà nước lớn của Trung Quốc bằng tiếng Anh có tốc độ tăng trưởng trung bình cao hơn khoảng 5.000 lần so với các phương tiện truyền thông chính thống của Mỹ. Tuy nhiên mức độ tương tác lại thấp hơn đến 68 lần.

Một số tài liệu tiết lộ rằng các Trung Quốc đã chi hàng trăm nghìn đô la để thu hút những người theo dõi trên Twitter và Facebook. Đây được xem như một chiến dịch của Trung Quốc nhằm tự khẳng định mình là tiếng nói tin tức có thẩm quyền.

Tỷ lệ tài khoản giả mạo theo dõi các kênh truyền thông Twitter, Facebook, YouTube và Instagram của Trung Quốc dao động từ 34.3% – 38.4%.

Đồng thời, tờ China Daily do ĐCSTQ kiểm soát đang chi hàng triệu đô la để phân phối nội dung của họ thông trên những ấn phẩm có ảnh hưởng nhất thế giới.

Từ 11/2016 – 4/2020, China Daily đã trả gần 19 triệu cho các tờ báo Hoa Kỳ để đưa China Watch vào phần bổ sung của họ. Tờ báo Anh The Telegraph cũng nhận được khoảng 1 triệu USD mỗi năm để phân phối China Watch. Theo một nghiên cứu năm 2019 được công bố trên Royal United Services Institute, một tổ chức tư vấn về an ninh và quốc phòng của Anh. Tờ báo này cũng đã đăng ít nhất 20 bài báo có chữ ký của đại sứ Trung Quốc tại Anh từ 2016-2018. Con số này gấp đôi con số được xuất bản bởi các báo phương Tây như Daily Mail, The Guardian và Financial Times.

Trung Quốc tìm mọi cách điều hướng truyền thông theo ý mình

Theo báo cáo của Pháp, các nhà báo của Tân Hoa xã có “nhiệm vụ duy nhất là dịch các công văn do nhân viên Trung Quốc viết trước đây”. Các công văn của Tân Hoa xã bao gồm 80% bản dịch từ tiếng Anh, 20% từ tiếng Trung Quốc. Các bản dịch và bài báo gốc thỉnh thoảng sẽ được hiệu chỉnh để phù hợp với “kỳ vọng của Đảng cũng như những câu chuyện được ưu tiên’”, theo phóng viên Tân Hoa xã.

David là một cựu biên tập viên cấp cao của văn phòng Sing Tao ở New York. Ông đã được thông báo về “hai nguyên tắc” vào ngày đầu tiên làm việc: không báo cáo tin tức về Pháp Luân Công cũng như Đài Loan độc lập. Một người từng làm việc cho văn phòng của cửa hàng ở San Francisco cũng cho biết cô được yêu cầu không sử dụng từ CCP – từ viết tắt của Đảng Cộng sản Trung Quốc; hoặc “Republic of China” – tên của đảo Đài Loan tự trị mà Trung Quốc tuyên bố là của riêng mình. Thay vào đó, cô phải dùng từ “Trung Quốc”, “Tỉnh Đài Loan của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa”.

Một chủ sở hữu phương tiện truyền thông nói với cơ quan nghiên cứu của Pháp: “Những chủ đề nhạy cảm về chính trị hoặc những lời chỉ trích chống lại chính phủ Trung Quốc sẽ khiến các nhân viên của chúng tôi hoặc gia đình của họ gặp rủi ro. Chúng tôi không muốn họ hoặc gia đình họ bị giam giữ ở Trung Quốc”.

Trung Quốc đã mua lại truyền thông nước ngoài, đào tạo nhà báo, tặng quà và thiết bị, gây áp lực ngoại giao, sử dụng thủ đoạn tống tiền, đe dọa đe dọa thông qua điện thoại. Đây chính là cách mà Bắc Kinh triển khai nhằm điều hướng truyền thông ở nước ngoài theo ý mình.