Tổng cục Hải quan của Trung Quốc gần đây đã đưa ra thông báo cho biết từ ngày 1 tháng 12, họ sẽ ngừng hoàn toàn việc cấp giấy chứng nhận xuất xứ (Mẫu A), vốn được cấp theo hệ thống ưu đãi phổ cập GSP. Điều này gián tiếp xác nhận Liên minh Châu Âu và 32 quốc gia khác các nước đã hủy bỏ chế độ ưu đãi thương mại dành cho Trung Quốc.

Kinh tế Trung Quốc hiện tại đang trong tình trạng trì trệ do khát năng lượng, lạm phát tăng cao, làn sóng thất nghiệp ở mức báo động, cùng với chỉ số tiêu dùng CPI giảm mạnh. Tất cả tạo thành một bức tranh kinh tế ảm đạm.

Trong khi kinh tế Trung Quốc vốn dựa vào xuất khẩu thì việc các quốc gia đồng loạt huỷ bỏ ưu đãi thương mại đối với hoạt động xuất khẩu hàng hoá Trung Quốc cho thấy đây là một đòn giáng lớn đối với nền kinh tế nước này, theo nhận định của giới quan sát.

Ưu đãi thương mại là gì?

Hệ thống ưu đãi phổ cập GSP( Generalized System of Preferences) là một hệ thống mà theo đó các nước phát triển cho các nước đang phát triển hưởng chế độ ưu đãi bằng cách giảm hoặc miễn thuế.

Còn tối huệ quốc MFN (Most Favoured Nation, viết tắt là MFN) là một trong những quy chế pháp lý quan trọng trong thương mại quốc tế hiện đại. Quy chế này được coi là một trong những nguyên tắc nền tảng của hệ thống thương mại đa phương của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Chế độ tối huệ quốc đòi hỏi một quốc gia phải bảo đảm dành cho tất cả các quốc gia đối tác một chế độ ưu đãi thương mại thuận lợi như nhau.

Trung Quốc bị tước bỏ ưu đãi thương mại

Tờ Nhân dân Nhật báo ngày 28/10 đưa tin, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã ban hành “Thông báo về việc không cấp chứng nhận xuất xứ GSP cho hàng hóa xuất khẩu sang các nước thành viên EU, Vương quốc Anh, Canada, Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine, Liechtenstein và các nước khác. “

Tổng cục Hải quan thông báo bắt đầu từ ngày 1 tháng 12 năm 2021, hải quan sẽ không còn cung cấp hàng hóa xuất khẩu sang các nước thành viên EU, Vương quốc Anh, Canada, Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine, Liechtenstein và các nước không còn ưu đãi thuế quan GSP của Trung Quốc.

Nói cách khác, hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc không còn được hưởng các ưu đãi thuế quan với Mẫu A nên việc ban hành văn bản này dần dần bị dừng lại đối với các nước liên quan. 

Về vấn đề này, phó giáo sư tại Đại học York ở Canada Thẩm Vinh Khâm đã đăng tải lên trang Facebook cá nhân của mình rằng: “EU, Vương quốc Anh, Canada, Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine, Liechtenstein và 32 quốc gia khác đã hủy bỏ đối xử GSP với Trung Quốc, sẽ có hiệu lực vào ngày 1 tháng 12. Trung Quốc đã trở thành một quốc gia có thu nhập trung bình.”

Theo Tổng cục Hải quan, kể từ khi thực hiện Hệ thống ưu đãi chung vào năm 1978, 40 quốc gia đã liên tiếp dành ưu đãi thuế quan cho Trung Quốc, bao gồm 27 nước EU, Vương quốc Anh, 3 nước Liên minh Kinh tế Á-Âu, Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine, Canada, Thụy Sĩ, Liechtenstein, Nhật Bản, Na Uy, New Zealand, Úc.

Theo khuôn khổ của Tổ chức Thương mại Thế giới, các nước đang phát triển có thể được hưởng sự đối xử đặc biệt và khác biệt. Trung Quốc đã là nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới, nhưng nước này vẫn khăng khăng tự định vị mình là một “nước đang phát triển” để đạt được những lợi ích thực sự. 

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều quốc gia tuyên bố hủy đối xử GSP đối với Trung Quốc. Vào ngày 12 tháng 10 năm 2021, hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc đã không còn được hưởng các ưu đãi thuế quan của Nga, Kazakhstan và Belarus (các thành viên của Liên minh Kinh tế Á-Âu).

Bắt đầu từ ngày 1 tháng 4 năm 2019, Nhật Bản cũng đã ngừng cấp quyền lợi GSP cho hàng hóa Trung Quốc. Từ ngày 1 tháng 7 năm 2014, Thụy Sĩ cũng ngừng giảm thuế. Cho đến nay, chỉ có Na Uy, New Zealand và Australia là những quốc gia còn lại vẫn cho phép đối xử GSP với Trung Quốc.

Tại Hoa Kỳ, nhiều nhà lập pháp trước đây đã đề xuất Đạo luật Quan hệ Thương mại Trung Quốc nhằm tước bỏ quy chế đãi ngộ tối huệ quốc vĩnh viễn của Trung Quốc và quay trở lại Hệ thống năm 2001 trước kia.

Từ Khóa: