Nếu mai này bạn về quê đi cấy, thấy ruộng chiều trống trơn, không còn bóng dáng mẹ lom khom giữa bùn đất – bạn có thấy mình đã về quá muộn? Giữa mùa vụ nắng gắt, cùng mẹ lội bùn học lại từng nhịp cấy. Và rồi tôi chợt hiểu: thời gian bên cha mẹ không bao giờ là đủ. Chỉ cần về, chỉ cần một bữa cơm trưa bên bờ ruộng, cũng đủ làm dịu đi cái nắng, và níu giữ những điều không thể thay thế.
- 3 bí quyết chạy bộ đúng cách giúp trẻ lâu, khỏe mạnh
- Nhiều nhóm người không có lương hưu sẽ được cấp thẻ BHYT miễn phí từ 1/7/2025
- Tan vỡ khi xa xứ: Giấc mơ làm giàu nơi đất khách – Có những mất mát không thể vãn hồi
Về quê đi cấy – Khi nắng vàng rát mặt
Tôi là một thanh niên ít khi về quê đúng mùa vụ. Năm nay, tôi quyết định về quê đi cấy đúng dịp mùa vụ bắt đầu. Nắng hạ chí đổ xuống như xối, vàng như thiêu đốt cả mặt ruộng. Cây mạ non xanh đến thế mà cũng bị nắng làm cho táp lại. Mới cấy chừng hơn một sào, lưng tôi đã bắt đầu còng xuống, vai mỏi rã, mồ hôi túa ra khiến mắt cay xè.
Giữa cái nóng hun hút, tôi thấy mình như nhỏ lại mười tuổi – bé lại, ngơ ngác, đứng giữa đồng – mọi thứ bỗng hiện ra rõ ràng đến lạ: từng nhịp cấy đều đặn của mẹ, từng tiếng gọi nhau râm ran bên bờ ruộng, và cả sự bền bỉ lặng lẽ mà ngày trước tôi không đủ lớn để nhận ra.
Cúi xuống cùng mẹ học lại từ bùn đất
Ngày bé, tôi từng được mẹ dắt theo đi cấy, nhưng khi ấy, tôi chỉ làm theo bản năng và cảm hứng. Mẹ dặn cấy nông tay cho cây dễ bén đất, nhưng nông quá thì cây cứ đổ ngả nghiêng, nổi lều phều, dễ bị mẹ mắng. Vậy là tôi dúi cho thật sâu để “chắc ăn”, ai ngờ lại khiến cây nghẹt rễ, chậm lớn. Giờ đây, khi về quê đi cấy cùng mẹ, tôi đã hiểu thế nào là vừa nông vừa sâu, biết chọn mực nước, biết đặt tay sao cho khéo – nhưng tốc độ cấy thì vẫn còn thua mẹ xa.
Có hôm, chúng tôi cấy đến tận khi trăng lên cao, trăng soi sáng cả mặt ruộng như một tấm gương dát bạc. Các cô, các bác đi ngang thấy còn mạ chưa hết thì xà xuống cấy giúp vài nắm. Không cần lời mời, không cần cảm ơn. Mẹ tôi thi thoảng lẩm bẩm: “Giờ có ai cấy hộ một cây cũng quý lắm con ạ…”
Những người phụ nữ ở quê, quanh năm đi cấy thuê; tranh thủ những ngày “nhàn đồng” để chạy sô từ làng nọ sang làng kia. Có người một vụ cấy kiếm được vài triệu – đồng tiền nhỏ bé nhưng là mồ hôi thật sự. Họ đi trong cái nắng đổ lửa, tay cấy, miệng cười, mang theo hạnh phúc của cả những mái nhà.
Mẹ đã khác xưa, mà tôi thì chưa từng nghĩ đến
Tôi nhớ có lần, mẹ cấy ở ruộng xa, dặn tôi mang mạ lên đúng giờ. Tôi gật lấy gật để, rồi mải chơi đá lon mà quên mất. Mẹ đợi mãi, phải lội nắng về nhà vác mạ. Gặp tôi, mẹ mắng một tràng đến mức gió làng cũng phải né. Tôi sợ rúm người, mắt đỏ hoe, miệng không dám cãi nửa lời.
Giờ nghĩ lại, thấy buồn cười mà thương. Khi ấy mẹ còn khỏe, còn sức mà mắng, còn bước nhanh qua các bờ ruộng. Giờ mẹ chỉ cấy vài thửa nhỏ, bảo: “Cấy ít thôi, ăn đủ là được rồi.” Mới nửa buổi đã ngồi bóp đầu gối, thở khẽ bên bờ ruộng. Lưng không còn thẳng, chân không còn nhanh. Mẹ vẫn ra đồng – nhưng rõ ràng đã không còn như trước.
Về quê đi cấy – Nếu một ngày không còn bóng mẹ trên đồng
Tôi nhìn mẹ, lòng chợt dâng lên nỗi sợ mơ hồ: sẽ đến một ngày, mẹ không còn ra đồng. Không còn ai gọi tôi lên bờ khi trời sập tối. Không còn ai dúi vào tay tôi một nắm xôi giữa trưa, bảo “Ăn đi con, để chiều còn sức mà cấy nốt.”
Tôi không dám nghĩ về ngày đó quá lâu. Nhưng chính vì vậy, tôi hiểu: còn mẹ, còn cha – hãy về. Không cần làm gì thật to tát. Chỉ cần về quê đi cấy cùng họ vài thửa ruộng, vác vài bó mạ, cùng ăn một bữa cơm trưa bên bờ mương… cũng đã khiến thời gian bên họ trôi chậm lại. Bởi khi người ta có người mình thương ở bên, mùa nắng cũng bớt gắt, và tuổi già cũng bớt lẻ loi.
Bạn có từng về quê đúng mùa cấy? Có từng thấy cha mẹ mình đội nắng, lội ruộng từ sáng đến chiều? Nếu có thể, một lần thôi – hãy cúi xuống bên họ, đặt cây mạ xuống mặt ruộng ướt mềm, lấm bùn tay áo cũng không sao.
Bởi nếu không về quê đi cấy kịp mùa này, rất có thể bạn sẽ mãi mãi lỡ mất dáng mẹ giữa ruộng chiều – dáng hình mà một đời ta không thể thay thế bằng điều gì khác.