Trí tuệ nhân tạo (AI) đang bùng nổ, đe dọa càn quét hàng triệu việc làm toàn cầu. Công việc của bạn có nằm trong danh sách những nghề đầu tiên sẽ bị AI thay thế? Nếu không chuẩn bị từ bây giờ, nguy cơ bị tụt lại trong kỷ nguyên AI là rất lớn.

Khi nào AI sẽ chiếm lĩnh thị trường lao động?

Trong bối cảnh nước Mỹ đối mặt khoản nợ công 36.000 tỷ USD, căng thẳng thuế quan và bất ổn kinh tế; người lao động càng phải thận trọng trước làn sóng tự động hóa.

Theo các báo cáo từ PwC, McKinsey và Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF); AI được dự báo sẽ thay đổi căn bản lực lượng lao động toàn cầu trước năm 2050. Khoảng 60% công việc hiện tại sẽ cần thích ứng mạnh mẽ để theo kịp công nghệ tự động hóa và hệ thống thông minh.

Để không bị bỏ lại, người lao động phải đầu tư nghiêm túc vào kỹ năng tư duy phản biện; khả năng số hóa và lựa chọn những ngành nghề có sức chống chịu tốt trước sự bùng nổ của AI như y tế hoặc giáo dục. Các chương trình tái đào tạo kỹ năng sẽ trở thành chìa khóa giúp người lao động thích ứng trong thời đại mới.

Nhà đầu tư huyền thoại Ray Dalio, nhà sáng lập Bridgewater Associates; cảnh báo: “Tương lai nền kinh tế sẽ phụ thuộc vào việc cân bằng giữa sức mạnh của AI và tiềm năng con người. Ai chuẩn bị ngay từ bây giờ sẽ là những người định hình thế giới ngày mai”.

Thời gian đang thu hẹp: AI tiến nhanh hơn dự đoán

Các chuyên gia tuy có những ước tính khác nhau; nhưng đều đồng thuận rằng chỉ trong 10–30 năm tới, AI sẽ tái định hình phần lớn các công việc hiện nay.

Theo McKinsey, đến năm 2030, khoảng 30% công việc tại Mỹ có thể bị tự động hóa; đồng thời 60% vị trí lao động sẽ thay đổi sâu sắc dưới tác động của AI. Goldman Sachs thậm chí dự báo rằng đến năm 2045; khoảng 50% công việc toàn cầu có thể hoàn toàn tự động hóa nhờ AI tổng hợp và robot; tương đương khoảng 300 triệu việc làm bị ảnh hưởng.

Điểm sáng trong ngắn hạn là các công việc thủ công như xây dựng; sửa chữa và bảo trì vẫn sẽ ít bị ảnh hưởng bởi tự động hóa.

Tuy nhiên, Ray Dalio cảnh báo về một “cuộc đại giải chấp” — khi AI đẩy năng suất tăng mạnh nhưng lại loại bỏ việc làm nhanh hơn tốc độ tạo ra công việc mới; có thể diễn ra trong hai thập kỷ tới.

Larry Fink, CEO của BlackRock; cũng nhận định rằng tác động của AI đã hiện hữu rõ nét trong ngành tài chính và pháp lý. Ông dự đoán đến năm 2035, các ngành nghề văn phòng sẽ trải qua một cuộc “tái cấu trúc” mạnh mẽ. Jamie Dimon, CEO của JPMorgan Chase; nhấn mạnh thêm: chỉ trong 15 năm tới, AI có thể thống trị hoàn toàn các công việc mang tính lặp đi lặp lại.

Những ngành nghề “rơi rụng” đầu tiên dưới tay AI

Không phải mọi ngành nghề đều chịu ảnh hưởng như nhau. Một số lĩnh vực sẽ bị AI thay thế nhanh chóng hơn những lĩnh vực khác. Những công việc có nguy cơ cao nhất bao gồm:

  • Nhập liệu, đặt lịch, chăm sóc khách hàng: Chatbot và phần mềm tự động hóa quy trình; đang thay thế con người với tốc độ chóng mặt.
  • Kế toán, phân tích tài chính cơ bản: Các nền tảng AI như Bloomberg Terminal đã có thể xử lý và lập báo cáo tài chính nhanh vượt trội. JPMorgan dự kiến tự động hóa 20% vị trí phân tích ngân hàng vào năm 2030.
  • Trợ lý pháp lý, soạn thảo hợp đồng, nghiên cứu luật: Các công cụ như Harvey; và CoCounsel đã đạt độ chính xác phân tích tài liệu tới 90%; đe dọa nghiêm trọng đến các công việc nghiên cứu nặng về dữ liệu.
  • Thiết kế đồ họa, viết quảng cáo, báo chí cơ bản: Công nghệ AI như DALL-E; và nền tảng viết tự động đang làm thay con người trong sản xuất nội dung số lượng lớn. Pew Research Center dự báo 30% việc làm trong truyền thông sẽ bị tự động hóa vào năm 2035.

Những gì từng là khoa học viễn tưởng đang dần trở thành hiện thực. Cuộc cách mạng AI không chờ đợi ai. Nhưng nếu chuẩn bị từ hôm nay, bạn không chỉ tránh được thất nghiệp mà còn có cơ hội vươn lên mạnh mẽ trong thế giới mới.

Theo: Dantri