Từ ngày 1/7/2025, giáng chức và hạ bậc lương chính thức bị xóa khỏi hệ thống kỷ luật công chức. Đây là bước điều chỉnh đáng chú ý, được kỳ vọng nâng cao tính minh bạch, công bằng trong xử lý sai phạm của đội ngũ cán bộ, công chức.

Chính thức bỏ giáng chức và hạ bậc lương

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 172/2025 ngày 30/6, thay đổi căn bản các hình thức kỷ luật áp dụng với công chức. Theo đó, hai hình thức giáng chức và hạ bậc lương bị loại bỏ, thay vào đó là bốn hình thức chính thức:

  • Khiển trách
  • Cảnh cáo
  • Cách chức (chỉ áp dụng với công chức lãnh đạo, quản lý)
  • Buộc thôi việc

Quy định mới sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, áp dụng thống nhất cho tất cả công chức trong hệ thống hành chính Nhà nước.

Quy định cũ từng áp dụng thế nào?

Theo quy định từ năm 2023, công chức không giữ chức vụ có thể bị hạ bậc lương, trong khi công chức giữ chức lãnh đạo, quản lý còn có thể bị giáng chức. Đây là hai hình thức mang tính hạn chế lâu dài:

  • Người bị giáng chức không được bổ nhiệm, đào tạo, quy hoạch, nâng ngạch trong vòng 24 tháng.
  • Người bị hạ bậc lương bị hạn chế quyền lợi tương tự trong thời gian 12 tháng.

Tuy nhiên, việc áp dụng các hình thức này trong thực tế từng gây nhiều tranh cãi về tính hợp lý, dẫn đến nhu cầu điều chỉnh.

Mức độ vi phạm được phân loại cụ thể

Nghị định mới phân chia rõ ràng ba mức độ vi phạm làm căn cứ xử lý kỷ luật:

  • Vi phạm ít nghiêm trọng: ảnh hưởng nội bộ, uy tín cơ quan.
  • Vi phạm nghiêm trọng: tác động rộng, gây dư luận xấu.
  • Vi phạm rất nghiêm trọng: gây bức xúc xã hội, làm mất uy tín tổ chức.

Dựa vào mức độ và thái độ khắc phục của người vi phạm, các hình thức kỷ luật được áp dụng tương ứng và linh hoạt hơn trước.

Các trường hợp cụ thể bị xử lý kỷ luật

  • Khiển trách: vi phạm lần đầu, hậu quả nhỏ.
  • Cảnh cáo: tái phạm hoặc vi phạm nghiêm trọng ngay từ lần đầu.
  • Cách chức: lãnh đạo để xảy ra sai phạm lớn, dù cá nhân vi phạm nhẹ.
  • Buộc thôi việc: tái phạm sau khi đã bị xử lý hoặc vi phạm đặc biệt nghiêm trọng, không có thái độ khắc phục.

Vi phạm nào bị buộc thôi việc ngay?

Một số hành vi sẽ bị buộc thôi việc ngay lập tức, không cần qua các bước kỷ luật nhẹ hơn, bao gồm:

  • Sử dụng văn bằng, chứng chỉ giả hoặc không hợp pháp để được tuyển dụng.
  • Nghiện ma túy hoặc có liên quan đến các hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng.
  • Vi phạm gây hậu quả lớn, ảnh hưởng uy tín nghiêm trọng của tổ chức.

Kỳ vọng nâng cao tính minh bạch và hiệu lực

Việc bỏ giáng chức và hạ bậc là bước cải cách quan trọng trong quản lý công chức. Giới chuyên gia đánh giá đây là động thái đơn giản hóa, minh bạch hóa quy trình kỷ luật, đồng thời loại bỏ các hình thức mang tính “án treo” khó lượng hóa về tác động.

Thay vào đó, hệ thống kỷ luật mới rõ ràng, gắn trực tiếp hậu quả vi phạm với hình thức xử lý, đồng thời tạo điều kiện cho người vi phạm có cơ hội khắc phục và sửa sai.

Nghị định 172/2025 có hiệu lực từ 1/7/2025. Các cơ quan, đơn vị hành chính cần sớm cập nhật để đảm bảo thực thi thống nhất và đúng quy định pháp luật mới.

Theo: VNexpress