Tổng thống Mỹ tuyên bố sẵn sàng thảo luận với Nga về tương lai của hiệp ước New START và triển vọng cắt giảm kho vũ khí hạt nhân đang hiện hữu.

Mỹ để ngỏ khả năng nối lại đàm phán với Nga

Ngày 25/7, trả lời hãng thông tấn TASS, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Washington đang chuẩn bị khởi động các cuộc thảo luận với Mátxcơva nhằm xem xét triển vọng giải trừ vũ khí hạt nhân. Phát biểu được đưa ra trong bối cảnh thời hạn hiệu lực của Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New START) đang đến gần.

“Đây không phải là thỏa thuận mà chúng ta muốn để nó hết hạn. Chúng tôi đã bắt đầu xử lý vấn đề này”, ông Trump nói với báo giới bên ngoài Nhà Trắng. “Việc dỡ bỏ các hạn chế hạt nhân là một vấn đề lớn”.

Hiệp ước New START và vai trò trong kiểm soát vũ khí

New START là hiệp ước song phương được ký kết vào năm 2010 giữa Tổng thống Nga Dmitry Medvedev và Tổng thống Mỹ Barack Obama. Thỏa thuận đặt giới hạn số lượng vũ khí hạt nhân chiến lược mà mỗi bên được sở hữu.

Cụ thể, mỗi quốc gia không được vượt quá 700 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa, tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm và máy bay ném bom chiến lược, cùng với 1.550 đầu đạn hạt nhân và 800 bệ phóng. Đây được coi là một trong những trụ cột của hệ thống kiểm soát vũ khí toàn cầu trong hơn một thập kỷ qua.

Gia hạn đến năm 2026, nhưng tương lai còn bỏ ngỏ

Ban đầu, New START có thời hạn 10 năm, hết hạn vào ngày 5/2/2021. Tuy nhiên, hiệp ước cho phép gia hạn thêm tối đa 5 năm và Mỹ – Nga đã đồng thuận kéo dài hiệu lực đến ngày 5/2/2026. Nhiều quan chức quốc tế, đặc biệt từ phía Nga, đã gọi đây là “tiêu chuẩn vàng” trong lĩnh vực giải trừ quân bị.

Tuy vậy, kể từ khi nhậm chức, Tổng thống Trump dù nhiều lần bày tỏ ý định đàm phán về kiểm soát vũ khí với cả Nga và Trung Quốc, vẫn chưa đưa ra bất kỳ đề xuất cụ thể nào cho một hiệp ước kế tiếp.

Cần quyết định sớm về thỏa thuận thay thế

Giới quan sát cho rằng cả Washington và Mátxcơva sẽ phải sớm đưa ra quyết định liệu có cùng nhau xây dựng một thỏa thuận mới thay thế New START trước thời hạn kết thúc vào đầu năm 2026 hay không. Nếu không đạt được đồng thuận, nguy cơ thế giới quay lại thời kỳ chạy đua vũ khí hạt nhân sẽ hiện hữu rõ rệt.

Việc Mỹ thể hiện thiện chí đàm phán được đánh giá là bước đi tích cực, nhưng vẫn còn nhiều rào cản chính trị và chiến lược cần vượt qua để có thể tiến tới một hiệp ước mới hiệu quả và mang tính ràng buộc lâu dài.

Theo: hanoimoi